بررسی تطبیقی مضامین مشترک ادب مقاومت ایران و فلسطین

محورهای موضوعی : شعر

حسین آریان ¹ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.)
نسرین بیرانوند ² (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی.)

تاریخ دریافت : 1395/07/09 تاریخ پذیرش : 1395/07/09 تاریخ انتشار : 1395/01/13

کلید واژه:

چکیده مقاله :

بررسی تطبیقی مفهوم مقاومت، به عنوان یکی از مضامین برجسته ادبیات جهان و نیز بخش مهمی از ادب متعهد و ملتزم در شعر دو کشور ایران و فلسطین است. ادبیات پایداری ادبیات ستیزه و عشق به آرمان‌ها و ارزش‌هاست. ادبیات پرتلاطمی است که یأس و ناامیدی را نمی‌پذیرد. جایگاه ادبیات پایداری، به ویژه شعر، در تحولات ملت‌ها انکارناپذیر است. دغدغه‌های شاعران این نوع ادبیات بیدارکردن و آگاهی انسان‌هاست. از مهم‌ترین درونمایه‌های شعر پایداری، شهید، دعوت به مبارزه، وطن، نماد، مقاومت، صلح و دوستی و ... می‌باشد. هدف این مقاله که با روش تحلیلی - توصیفی انجام گرفته است بررسی مضامین مشترک ادب مقاومت در شعر شاعران معاصر ایران و فلسطین است. برای نیل به این منظور سلمان هراتی و قیصر امین‌پور به عنوان دو شاعر مقاومت معاصر ایرانی و سمیح القاسم و محمود درویش به عنوان دو شاعر مقاومت معاصر فلسطینی انتخاب شدند. شهید و شهادت، دعوت به مبارزه، وطن و وطن‌پرستی، هویت ملی و مذهبی و ... همگی از مضامینی هستند که جلوه خاصی در هر دو ادب دارند.

چکیده انگلیسی:

Comparative study of the resistance concept is one of the most significant concepts in the world's literature as well as Iran and Palestine's poetry. Resistance literature is the struggle and love to values and expectations; it is a turbulent literature which ignores disappointment and regret. The position of resistance literature is irrefutable in nations' changes. The concern of the poets is to warn and awaken the human beings. Martyr, challenge, hometown, symbol, residence, peace and friendship are the most important motifs of resistance poetry. The goal of the present article – which has been done in descriptive – analytic method – is to study the common concepts of the resistance literature in contemporary poetry of Iran and Palestine. Thus in this regard two poets – Salman Harati and Kaiser Aminpour as Iranian poets and Samih Al – Qasem and Mahmoud Darvish as Palestinian poets – from both countries were selected.

منابع و مأخذ:

ادیبی‌سده، مهدی. 1381، جامعه‌شناسی جنگ و نیروهای نظامی، چاپ سوم، تهران: انتشارات سمت و دانشگاه اصفهان.

القاسم، سمیح. 1393، دیوان الشاعر العربی المعاصر(الاعمال الکامله)، ج 3، القاهره: دار السعاد الصباح.

امین پور، قیصر. 1363، در کوچه آفتاب، تهران: حوزه هنری.

امین پور، قیصر. 1379، تنفس صبح، تهران: حوزه هنری.

امین پور، قیصر. 1384، گزینه اشعار، تهران: انتشارات مروارید.

امین پور، قیصر. 1386، گل‌ها همه آفتابگردان‌اند، چاپ سوم، تهران: انتشارات مروارید.

امین پور، قیصر. 1389، مجموعه کامل اشعار قیصر امین پور، چاپ پنجم، تهران: مروارید.

تندرو صالح، شاهرخ. 1372، نسترن‌های سوخته، تهران: انتشارات برگ.

درویش، محمود. 1358، آخر شب(ادبیات فلسطین)، ترجمه موسی اسوار، تهران: انتشارات سروش.

درویش،محمود. 2000/1379، دیوان، 2جلد، بغداد: دار الحریه.

شکری،غالی. 1371، ادب مقاومت، ترجمه محمدحسین روحانی، تهران: انتشارات نشر نور.

طاهباز، سیروس. 1380، تپه آویشن(شعر مقاومت در فلسطین اشغال‌شده)، تهران: فرهنگ گستر.

عمرانی، خلیل. 1387، بررسی اسطوره در دفتر شعر نصرالله مردانی نماد در قیام نور، تهران: کیهان فرهنگی.

غنیمی هلال، محمد. 1990، الادب المقارن، ط 3، بیروت: دار العودة.

فرزاد، عبدالحسین. 1383، رؤیا و کابوس(شعر پویای عرب)، چ 2، تهران: مروارید.

کمسفیدی، اصغر. 1388، «ادبیات پایداری»، نامه پایداری2، به کوشش احمد امیری خراسانی، چ اول، کرمان: اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.

کنفانی، غسان. 1356، با شاخه‌های زیتون(ادبیات فلسطین)، ترجمه علیرضا نوری‌زاده، تهران: انتشارات چکیده.

نوری داشلی برون، نوربردی. 1381، باد خانه من است؛ گنجشک بهانه(گزینه اشعار شاعران فلسطین)، ترجمه موسی بیدج، ج 2، تهران: امید ایرانیان و قصیده‌سرا.

نصرالله. فؤاد. 2007، تجلیات العولمة الثقافیة والسیاسیة فی شعر محمود درویش، الطبعة الاولی، بی‌جا.

هراتی. سلمان. 1364، از آسمان سبز، چ اول، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.

هراتی. سلمان. 1380، از‌ آسـمان سبز(مجموعه کامل شعرهای سلمان هراتی)، تهران: دفتر شعر جوان.

هراتی. سلمان. 1383، مجموعه کامل شعرهای سلمان هراتی، چاپ دوم، تهران: دفتر شعر جوان.

 

مقالات

محسنی نیا، ناصر. 1388، «مبانی ادبیات مقاومت ایران و عرب»، نشریه ادبیات پایداری، سال اول، شماره اول، دانشگاه شهید باهنر کرمان.