بررسی هنجارگریزی نوشتاری درشعر یوسف الخال و احمد شاملو
محورهای موضوعی : شعر
محمدرضا بیگی
1
,
عزت ملاابراهیمی
2
,
بهرام پروین گنابادی
3
,
لیلا قاسمی
4
1 - استادیارزبان و ادبیات عربی ، ، دانشگاه پیام نور ، ایران
2 - استاد زبان و ادبیات عربی ، دانشگاه تهران، تهران ، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران.
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی ، واحد گرمسار ، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار ، ایران.
کلید واژه: هنجارگریزی, الگوی لیچ, احمد شاملو, یوسف الخال,
چکیده مقاله :
بررسی آثار شعرا و نویسندگان بر اساس نظریه‌های ادبی راه را برای بررسی جنبه‌های گوناگون ادبیات باز کرده است و اینگونه است که چگونگی به عمل آوردن نظریه‌ها در آثار به نمایش گذاشته می‌شود. مطالعاتی اینگونه و تطبیق آنها در زبان و ادبیات‌های مختلف عرصة مناسبی برای این است که این نظریه‌ها ملموس‌تر و عینی‌تر شوند. فراهنجاری بر مبنای زبانشناسی از نظریه‌های نقد ادبی جدید است که در چهارچوب مکتب فرمالیسم روسی بیان شده است. یوسف الخال و احمد شاملو دو شاعر بزرگ و تقریبا معاصر هم دیگر در ادب عربی و فارسی هستند که در اشعارشان از هنجارگریزی و آشنایی زدایی بهره برده‌اند یکی از این روش-ها، هنجارگریزی نوشتاری است که شاعر در این روش بدون توجه به لفظ و معنی دست به تغییر ظاهر کلمات و مصراع‌ها می‌زند و شعر را از نظر ظاهری هنجارگریز می‌کند که در این جستار نگارندگان بر آنند که به بررسی و تحلیل این نوع از زیبایی‌های شعر این دو شاعر بر اساس الگوی لیچ بپردازند و ضمن نشان دادن هنجارگریزی‌های نوشتاری در پایان میزان استفاده هر شاعر از هنجارگریزی را به صورت نمودار به تصویر کشیده است.
The study of the works of poets and writers based on literary theories has paved the way for the study of various aspects of literature, and this is how theories are applied in the works. Such studies and their application in different languages and literatures are a good field to make these theories more tangible and objective. Linguistic metaphysics is one of the new theories of literary criticism that has been articulated within the school of Russian formalism. Yusuf al-Khal and Ahmad Shamloo are two other great and almost contemporary poets in Arabic and Persian literature who have used abnormalities and de-familiarization in their poems. Vocabulary aberration (creating a new word that is an evasion of syntactic rules And the meaning changes the appearance of words and phrases and makes the poem seemingly abnormal in this article. And while showing the written aberrations, at the end, the poet's use of abnormalities is depicted in the form of a diagram.
پورنامداریان ، تقی . 1381ش، سفر در مه ، تأملی در شعر شاملو ، تهران : نگاه
جلیلی، فروغ .1387ش، آیینه ای بی طرح ، تبریز: آیدین.
خال، یوسف .1979ش، الأعمال الشعریة الکاملة، بیروت: دارالعودة.
الساسی، جاک آماتاپیس .2004ق، یوسف الخال ومجلته شعر، بیروت: دارالنشر.
سجودی، فرزان . 1387ش، نشانه شناسی کاربردی، تهران: علم.
سرمزده، فاطمه و محمدجواد مهدوی. 1396ش، جای پای اسطوره در سرورده های یوسف الخال دومین کنفرانس بین المللی ادبیات و زبانشناسی ،صص 1-9 .
شاملو، احمد .1385ش، در جدال با خاموشی، منتخب 14 دفتر، تهران: سخن
شاملو، احمد .1395ش، ابراهیم در آتش، تهران: نگاه.
شاملو، احمد .1395ش، ترانههای کوچک غربت، تهران: نگاه.
شاملو، احمد.1395ش، مرثیههای خاک، تهران: نگاه.
شوشتری، محمد ابراهیم و جواد ماستری فراهانی. 1393ش، هنجارگریزی معنایی در قصیدة رحل النهار بدر شاکر السیاب، پژوهشنامة ترجمه در زبان و ادب عربی، شمارة 4، صص 33- 59.
صالحینیا، مریم .1382ش، هنجارگریزی نوشتاری در شعر امروز، فصلنامة پژوهشهای ادبی، شمارة1، صص 83-94.
صفوی، کوروش .1373ش، از زبانشناسی به ادبیات، چاپ دوم، تهران: شرکت انتشارات سورة مهر.
صفوی، کوروش .1391ش، نوشتههای پراکنده، نشانهشناسی و مطالعات ادبی، تهران: علمی.
فاضل ، جهاد .2007ق ، شخصیه انشقاقیه فی حرکه الحداثه العربیه؛ بیروت: دارالعلم.
مجابی ، جواد .1380ش، طنز و حماسه در آثار شاملو ، فصل سبز ، تهران.
محسنی، علی اکبر و رضا کیانی .2013ق، الإنزیاح الکتابی فی الشعر العربی المعاصر»، فصلیة الدولة المحکمة تصدر عن جامعتی سمنان وتشرین، عدد12، صص 85-110.
_||_