دیپلماسی محیط زیست و تغییرات اقلیمی؛ راهبردی سازنده و رهیافتی کاهنده

محورهای موضوعی : حقوق محیط زیست

سبحان طیبی ¹ , مهناز ضرابی ²

1 - پژوهشگر حقوق بین الملل، دکتری حقوق محیط زیست، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.
2 - کارشناسی ارشد محیط زیست(ارزیابی آمایش سرزمین)، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.*(مسوول مکاتبات)

تاریخ دریافت : 1395/11/01 تاریخ پذیرش : 1396/06/31 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: دیپلماسی محیط زیست, تغییرات آب و هوایی, پدیده های نوظهور, همکاری های بین المللی, راهبردها و رهیافت ها,

چکیده مقاله :

با شکل گیری اجلاس های جهانی،آینده مشترک ما، آینده ای که ما می خواهیم،آینده سبز و آینده های پیش رو حاصل فرآیند نشست های متعدد بین المللی در خصوص مسایل بسیار مهم زیست محیطی در عرصه بین المللی و منتج از نظرگاه ساکنان زمین و حاکمان جهانی بوده است. این فرآیند در بستر تعاملات بین المللی رشد یافته و خاستگاهی برای مطالبات بشری گردیده است. این بستر در چارچوب دیپلماسی شکل متقنی به خود گرفته و به دغدغه های بسیاری پاسخ گفته است. اما در این میان هرچند تحرکات ارزنده ای صورت پذیرفته اما کماکان مخاطرات زیست محیطی در عصر حاضر به عنوان مشکلی فرا روی جامعه جهانی قرار دارد و این مشکلات زیست‌محیطی را می‌توان ناشی از یک بحران اجتماعی دانست که تهدیدی برای صلح و امنیت محسوب می‌شود. در این راستا تغییرات اقلیمی از جمله مخاطرات نوظهور یا نوین است که چالش های زیادی را از جمله گرمایش جهانی، عدم ثبات گازهای گل خانه ای، تخریب لایه ازن، ذوب یخ، بالا آمدن سطح آب دریاها، پدیده های اقیانوسی، باران های اسیدی را شامل می گردد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی می باشد. انجام این پژوهش بر پایه تبیین دیپلماسی محیط زیست به عنوان یک رهیافت موثر در مهار تغییرات اقلیمی است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که هر چند سازکارهای بین المللی در خصوص تغییرات اقلیمی فعالیت های دامنه داری را در دستور کار داشته اما مهم ترین راه برای موفق بودن این روند توجه ویژه به تعاملات و همکاری های منطقه ای ، بین المللی و جهانی است که در بستر دیپلماسی محیط زیست صورت می پذیرد.

چکیده انگلیسی:

Our Common Future”, “The future we want”, “Green Future” and Future ahead, the result of the numerous international conferences on important environmental issues in the international arena and was derived from the perspective of Earth's inhabitants and rulers of the world. The process developed in the context of international interactions and has its origin for human rights. The precise form taken on this matter within the framework of diplomacy and it has responded to many concerns. But, it's taken in the meantime, however, significant actions, but there is still present environmental risks as problems facing the international community and The environmental problems may be the result of a social crisis that is considered a threat to peace and security. So, Climate change, including new or emerging risks which will consist of many challenges, including global warming, greenhouse gases instability, destruction of the ozone layer, melting ice, rising sea levels, ocean phenomena, acid rain. This Research based on the principles and methods, and library studies. This Research is Established Inquiry Environmental Diplomacy as Effective Strategy in Climate Change Control. Although international mechanisms of climate change on the agenda is a significant range of activities, the most important way to be successful is the process special attention to cooperation in regional, international and global diplomacy that takes place in the context of the environment.

منابع و مأخذ:

1. تقوی، لعبت و سبحان طیبی(1391)چالش های جهانی حقوق بین الملل محیط زیست (تغییرات آب وهوائی، تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی)، فصلنامه علمی ترویجی مطالعات بین المللی پلیس،سال سوم شماره11، ص 168-172.


2. طیبی، سبحان(1394) دیپلماسی محیط زیست راهبردی موثر برای مهار مخاطرات بین المللی زیست محیطی، فصلنامه حقوقی مجد، در حال چاپ، ص33-39  و طیبی، سبحا ن و مهناز ضرابی(1393) راهبردهای موثر مقابله با تغییرات آب و هوائی تضمین کننده صلح و امنیت بین المللی، همایش تغییر اقلیم و راهی به سوی آینده پایدار، جمعیت حامیان زمین سازمان حفاظت محیط زیست،ص4-7.


3. Miles, K (2008) ‘International Investment Law and Climate Change: Issues in theTransition to a Low Carbon World’, paper presented at New Horizons of InternationalEconomic Law, The Inaugural Conference of the Society of International Economic Law, Geneva, Switzerland, July, p27-32.


4. حسینی آزاد، سیدعلی. محمدی، مهرداد. (1393) حمایت از محیطزیست در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوقی بین‌الملل، ناشر، مؤسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش،ص37-39.


5. طیبی، سبحان و بی تا آزادبخت(1394) حفاظت از محیط زیست در پرتو حقوق بین الملل بشردوستانه (چشم اندازی برای توسعه پایدار)، انتشارات حقوقی مجد، ص263-265 و ص9-10.


6. Ahmed. Nafeez Mosaddeq (2010) Globalizing Insecurity: the convergence of Interdependent Ecological Energy and Economic Crises. Spring/Summer Yale Journalof International Affairs. No. 5, p85.


7. Mclaughlin. Janette (2009) Developmental Approaches to Eco-Social Justice. NewCommunity Quarterly, p344-348.


8. Tayebi, Sobhan, Monibi, Hamidreza (2015) Protecting the global environment from the perspective of the Ecological Theology and Principles of Islamic Law, 4TH ECOTHEE 2015: International conference on Ecological Theology and Environmental Ethics, June 1-5. 2015, Chania, Crete, Greece, p1-4.


9. Ahmed. Nafeez Mosaddeq (2010) Globalizing Insecurity: the convergence ofInterdependent Ecological Energy and Economic Crises. Spring/Summer Yale Journalof International Affairs. No. 5, p87.


10. رومی، فرشاد (1387)امنیت نظام بین‌الملل در پرتو تغییرات آب و هوایی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست ودوم، شماره 3، پائیز،ص764.


11. Saul. Ben (2009) Climate Change Conflict and Security: International Law Challenges”. New Zealand Armed Forces Law Review Vol 9, p2.


12. Senior. K (2008) ‘Climate Change and Infectious Disease: A Dangerous Liaison?’, The Lancet Infectious Diseases, volume 8, February, p92.


13. Khasnis. A & Nettleman .M (2005) ‘Global Warming and Infectious Disease’ 36 Archivesof Medical Research, p69.


14. پورهاشمی، سیدعباس،طیبی، سبحان و پیمان نمامیان(1394) جرم‌انگاری تروریسم زیست‌محیطی؛ چالش‌ها، هنجارها و راهبردها، فصلنامه علمی پژوهشی علوم تکنولوژی، دوره هفدهم، شماره یک، بهار، ص167-170.


15. Barnett.  Jon (2003). Security and Climate change. Global Environmental Change. Vol 13. No 1, p4.


16. Gonzales Lindberg. Helena (2011) Neither true nor useful the problem with framing climate change as a Security threat”. A thesis of MA lunds university, p34.


17. Gupta. Sonia (2008) Environmental Law and Policy: Climate Change as a Threat toInternational Peace and Security”. www. perspectivesonglobalissues. com/0401/Envirolaw. Pdf, p1.


18. طیبی، سبحان(1394) دیپلماسی محیط زیست راهبردی موثر برای مهار مخاطرات بین المللی زیست محیطی، فصلنامه حقوقی مجد، ص39-41.


19. میرترابی، هدیه سادات ، طیبی، سبحان و فرزین جم(1394) چالش‌های حقوق بشری در قبال آوارگان در پرتو تغییرات آب و هوایی (مسئوولیت، ابزارها و رژیم بین‌المللی)، فصلنامه حقوقی مجد، شماره   ،ص  84-93.


20. Zhang. D et al (2007) ‘Global Climate Change, War, and Population Decline in RecentHuman History’ 104(49) Proceedings of the National Academy of Sciences of the UnitedStates ofAmerica, p104.


21. Saul. Ben (2009) Climate Change Conflict and Security: International Law Challenges”. New Zealand Armed Forces Law Review Vol 9, p6.


22. Sindico. Francesco (2007) Climate Change: A security (Council)Issue?” CCLR. Heinonline. carbon& climate L. Rev. 29, p31.


23. طیبی، سبحان(1394) دیپلماسی محیط زیست راهبردی موثر برای مهار مخاطرات بین المللی زیست محیطی، فصلنامه حقوقی مجد، در حال چاپ، ص41-42.


24. لری،دیوید کنت و بالا کریشنا پی سو پاتی(1394)آینده حقوق بین الملل محیط زیست در عصر جهانی شدن، ترجمه سبحان طیبی،صفیه طیبی،انتشارات مرکز ملی جهانی شدن،ص419.


25. رنجبریان، امیرحسین و نفیسه ارغنده‌پور(1391) پدیدۀ دولت‌هایِ در‌حال‌غرق:چاره‌اندیشی‌هایی از نظرگاه حقوق بین­الملل، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، نشریۀ مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری، سال بیست‌و‌نهم، شمارۀ 46،ص83.