مدیریت ریسک محیط زیست فعالیت های فاز ساخت سکوهای میادین نفتی (مطالعه موردی فاز ساخت سکوهای نفتی طرح میدان رشادت

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

هدی السادات حسینی ¹ , تورج دانا ² , رضا ارجمندی ³ , ایمان شیریان پور ⁴

1 - دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات تهران (مسئول مکاتبات)
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات دانشکده محیط زیست و انرژی
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات دانشکده محیط زیست و انرژی
4 - رئیس ایمنی شرکت نفت فلات قاره ایران

تاریخ دریافت : 1390/02/09 تاریخ پذیرش : 1390/11/25 تاریخ انتشار : 1391/04/01

کلید واژه: مدیریت ریسک زیست محیطی, اعداد الویت ریسک, جنبه های زیست محیطی,

چکیده مقاله :

توسعه از یک سو با صنعت و تکنولوژی و از سوی دیگر با تخریب و آلودگی ارتباط تنگاتنگ و ارگانیک دارد، با این وجود دیگر نمی توان متوقع بود که همراه با توسعه صنعتی که از ملزومات پیشرفت علمی و اقتصادی بشر است محیط زیست دست نخورده باقی بماند.امروزه ارزیابی ریسک محیط زیستی به عنوان ابزاری کارآمد در مطالعات مدیریت ریسک محیط زیستی پروژه هایی که از نیروی تخریب بالایی برخوردارند مطرح است.سکوهای نفتی، یک سازه عظیم همراه با حفر چاه نفت ، استخراج نفت و فرآوری آن می باشند لیکن ساخت آن سکوها با توجه به ریسک پذیری بالا می تواند آثار چشم گیری بر محیط زیست بر جای گذارد، بنابراین نیازمند مطالعات مستمر است. تحقیق پیش روی با هدف مدیریت ریسک محیط زیستی ساخت سکوهای میدان نفتی رشادت (متشکل از سکوی Q4، W0 ، W4 ، P4) در کارخانه فراساحل واقع در جزیره صدرای بوشهر به جهت کاهش اثرات سوء و ارایه راهکارهای مدیریتی طرح رشادت انجام پذیرفته است. در این تحقیق به منظور ارزیابی ریسک محیط زیستی فعالیت های فاز ساخت سکوهای نفتی طرح رشادت از روش سامانه شاخص گذاری استفاده گردید. سامانه شاخص گذاری روش جامع و کاربردی است که براساس تعیین شاخص اهمیت، اثر و تواتر رخداد فعالیت بنیان گذاری شده است. به جهت اجرای این روش ابتدا فعالیت های موجود در سایت عملیاتی به طور کامل شناسایی گردیدند، سپس تاثیر فعالیت های مختلف شناسایی شده بر روی جنبه های محیط زیستی(آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک، صوت، پسماند و انسان) مورد بررسی قرار گرفت پس از آن با استفاده از سامانه شاخص گذاری(حاصلضرب سه فاکتور اهمیت، اثر و تواتر رخداد فعالیت) میزان اعداد الویت ریسک[1] برای هر کدام از فعالیت ها محاسبه شد و در انتها با توجه به نظرات متخصصان ،راهکارهای مدیریتی به منظور کاهش میزان ریسک فعالیت ها ارایه و اعداد الویت ریسک پس از اقدامات اصلاحی محاسبه گردید براساس یافته های پژوهش، میزان ریسک های کم 44/23%، میزان ریسک های متوسط 7/67% و ریسک های بالا86/8% بود و با توجه به اقدامات کنترلی و اصلاحی ارایه شده توسط متخصصان میزان ریسک های کم به میزان 15/67% افزایش ، ریسک های متوسط به میزان 69/57% و میزان ریسک های بالا به میزان 100% کاهش یافت. 4- RPN: Risk Priority Number

چکیده انگلیسی:

Development in industries and technology on one hand and polluting the environment on the other hand are being interconnected, however we cannot expect industrial development which is necessary for science and economic improvement of human kind without destroying and effecting parts of environment. Oil field are giant structure with drilling, extraction and processing of oil but making them can significant affect on the environment due to taking risk therefore is required continiuos research. Current research was undertaken with  the aim of environmental risk management for construction of Reshadat oil field platforms (comprised of four platforms Q4, W4, W0, and P4) in Farasahel Company that is located in Sadra Island. For this purpose after identifying different activities available in site, effects of these activities on the environmental aspects were analyzed and finally priority risk value for each activity was calculated by considering 3 important factors such as importance, effects and frequency. Upon various Calculations it was determined that 67.7% environmental risks were moderate, 23.44% were on low risks and 8.86% were categorized as high risk activities. Upon presenting corrective management action in order to reduce and control amount of environmental risks, secondary assessment was performed. Due to corrective measurement moderate risks 57.69% and low risks 67.15% and 100% of high risks activities were eliminated.

منابع و مأخذ:

1. هاشمی، سید ابراهیم، خسروی فرد، سام، گورگیز، پولین، نیامیر، آیدین، سال ۱۳۸۵، آشنایی مقدماتی با ارزیابی محیط زیست، گروه مهندسین مشاور معمار  شهر ساز .


2. ابراهیمی، سهیلا، شایگان، جلال، ملکوتی،محمد جعفر، اکبری، علی، سال ۱۳۹۰، ارزیابی زیست محیطی و سنجش برخی شاخص های مهم آلودگی نفتی در اراضی محدوده پالایشگاه گاز سرخون بندرعباس ،مجله محیط شناسی، شماره ۳۷، صفحه ۱۸-۹.


3. کرباسی، عبدالرضا، سخاوت جو، محمد صادق، منوری، سید مسعود  یعقوبی نژاد، پرگل، سال ۱۳۸۸، بررسی سیستم مدیریت محیط زیست در منطقه نفتی دارخوین و ارایه راهکار جهت بهبود عملکرد آن، دوازدهمین همایش بهداشت محیط ایران، دانشکده علوم پزشکی شهید بهشتی .


4. استاندارد ایران – ایزو ۱۴۰۰۱، موسسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران .


5. دانا، تورج ، اسفند 1386، بررسی مخاطرات و ارزیابی ریسک HSE 5-  فاز ساخت تا تولید طرح ها و  پروژه های در حال توسعه صنعت نفت و گاز (مطالعه موردی طرح NGL سیری،شرکت نفت فلات قاره ایران)، دومین همایش ملی و مهندسی ایمنی و مدیریت . HSE


6. کاظم، پورلنگ، فاطمه ، داداش زاده ، بهروز ، 1384، مدیریت ریسک پروژه ها با تمرکز برپروژه های ساخت ، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت پروژه.


7. ساجدی، سید حسام الدین، سال 1386، بررسی حرکات تکتونیکی بخش گسل کازرون برازجان با استفاده از خطوط ارزه نگاری ، سیزدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران.


8. میرجلیلی، سید علی اصغر، میرجلیلی ، سیدعلیرضا، 1388، اصول و مبانی ارزیابی و مدیریت ریسک در محیط زیست (جلداول)، نشر اندیشمندان یزد.


9. جوزی، سیدعلی، ایرانخواه، م ، 1388، ارزیابی ریسک محیط زیستی لوله های نفتی با استفاده از روش AHP ، مجله محیط شناسی دانشگاه تهران .


10. محرم نژاد، ناصر، سالار حسینی، یلدا، 1390، ارزیابی و تدوین مدیریت ریسک زیست محیطی به دو روشFM&EA وWhat ifو مقایسه این دوروش در خطوط لوله و مخابرات منطقه تهران، فصلنامه مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست، شماره 1.


11. نصیری، پروین، علیزاده، سید شمس الدین، گلبابایی، فریده، شاه طاهری، سیدجمال الدین،1384، شناسایی و ارزیابی خطرات موجود و بالقوه در یک شرکت تولیدی با استفاده از روش آنالیز ایمنی شغلی، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره هشتم، شماره4.


12. همتی، پریناز، امیدی، وایقان،۱۳۸۳، آنالیز حوادث دریایی و بررسی روش های مبارزه با حریق برای سکوهای منطقه خلیج فارس، اولین همایش ملی ایمنی در بنادر.
    
    
    1. Veitch, B, Khan, F, Attwood, D., 2006. Can we predict occupational accident frequency. Elsevier journal, pp208-221.
    
    
    2. Introduction environmental regulatory frame work s for off shore oil and gas industry ,December 2003 .
    
    
    3. www.wikipedia.com
    
    
    4. www.kavoshpfg.com
    
    
    5. www.bushehr met.ir