بررسی ارتباط بین آلاینده های شاخص کیفیت هوا و پارامترهای هواشناسی در تهران با رویکردآنالیز رگرسیون سال 1384
محورهای موضوعی : آب و محیط زیستﺳﺘﺎره ﺟﻮان ﺑﺨﺖ اﻣﯿﺮی 1 , ﺳﯿﺪ ﻫﺎدی ﺧﺎﺗﻤﯽ 2
1 - ﮐﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﻋﻠﻮم ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و اﻧﺮژی داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﻋﻠﻮم و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت (ﻣﺴﺌﻮل ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت).
2 - دﮐﺘﺮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﮐﻮﻟﻮژی ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ داﻧﺸﮕﺎه وﻟﺰ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن .
کلید واژه: آمار, آلاینده های شاخص آلودگی هوا, پارامترهای هواشناسی, شهر تهران,
چکیده مقاله :
یکی از مشکلات زندگی در شهرهای بزرگ و صنعتی جهان امروز مسئله آلودگی هوا است . جهت کاهش اثرات ناشی از آلودگی هوا باید پارامترهای موثر در آلودگی و میزان تاثیر آن ها را به خوبی بشناسیم از جمله پارامترهای بسیار مهم در تعیین میزان آلودگی هوا پارامترهای هواشناسی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است . داده های هواشناسی ازایستگاه های سینوپتیک سازمان هواشناسی وداده های آلاینده ها از ایستگاه های مطالعاتی سازمان حفاظت محیط زیست فراهم شده و چگونگی تغییرات میانگین سالانه این پارامترها، همبستگی، مدل خطی آلاینده های زیست محیطی بر اساس پارامترهای هواشناسی با استفاده از نرم افزار آماری به دست آمده است. متغیرها آلاینده های شاخص کیفیت هوای تهران (NO2,SO2,O3,CO,PM-10) و عناصر هواشناسی دما، رطوبت نسبی، سرعت باد می باشند . در نتایج حاصل از برآورد 60 معادله به دست آمد که تنهادر40 معادله ارتباط بین آلاینده ها و پارامترهای هواشناسی دیده شد که در آن ها تفاوت هایی در تعداد نمونه، نوع ارتباط و درجه همبستگی وجود دارد . در ایستگاه آزادی معادله ازن در برابر دما با ضریب تعیین کنندگی بیش از 40 % به عنوان بهترین معادله ایستگاه شناخته شد .در ایستگاه ویلا این همبستگی برای SO2 در مقابل سرعت باد به دست آمد که ضریب تعیین کنندگی آن بیش از 9/24 % می باشد . در مورد ایستگاه پردیسان نیز بهترین معادله برای SO2 در مقابل دما ست با ضریب تعیین کنندگی بیش از 3/32 % و در مورد ایستگاه تجریش معادله ازن در مقابل دما با ضریب تعیین کنندگی بیش از 4/22 % بهترین معادله انتخاب شد . با توجه به معنی دار بودن ارتباط بین پارامترهای هواشناسی و آلاینده ها مشخص گردید که پارامترهای هواشناسی می توانند در میزان آلایندگی هوای شهر تهران موثر واقع شوند .
An overwhelming problem of modern life in large and industrial cities can be considered as air pollution. In order to reduce the air pollution harmful consequences, it necessitates finding out crucial air pollution parameters and their lateral effects. In this study, meteorological and air pollution data in Tehran were investigated; afterwards the changes in annual mean and correlation of these parameters and their linear model environmental pollutants were determined based on the meteorological parameters. Meteorological parameters, the important parameters in specifying the air pollution, have been scrutinized in this study. Tehran Air Quality Index pollutants variables (NO2, SO2, O3, CO, PM-10) and meteorological elements can be named as if temperature, relative humidity and wind speed. Meteorological and pollutant data were obtained from, synoptic and department of environment study stations. There of the average annual change of these parameters, correlation and linear model of environmental pollutants based on meteorological parameters has been acquired via statistical software. The results, estimated from 60 equations, illustrated that only through 40 equations the relations between pollutants and meteorological parameters was observed in which the differences in number of sample, type of relation and degree of correlation existed. The best equation with more than 49% coefficient of determination for ozone versus temperature was recognized in Azadi station. This correlation for SO2 versus wind speed with more than 24.9% coefficient of determination was calculated in Vila station. Pardisan station for SO2 versus temperature with more than 32.3% coefficient of determination and Tajrish station for ozone versus temperature coefficient of determination of more than 22.4% were selected as the most outstanding equations. With regard to the fact of the significance of the relation between pollutants and meteorological parameters, it perceived that weather parameters can be effective on the air pollution levels in Tehran.
