ژئوشیمی فلزات سنگین در محیط‌ های شهری

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

رامین سلماسی ¹

1 - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، دانشجوی دکترای دانشگاه تهران، رشته علوم خاک

تاریخ دریافت : 1392/01/19 تاریخ پذیرش : 1392/04/02 تاریخ انتشار : 1392/07/01

کلید واژه: آلودگی, انسان, خاک,

چکیده مقاله :

با توجه به ازدیاد روزافزون جمعیت جهان، آگاهی از روابط متقابل بین فعالیت های انسان و محیط زیست شهری ضروری است. رشد و توسعه ژئو شیمی محیط های شهری موجب شده است تا حجم وسیعی از یافته های علمی در مورد پدیده های ژئوشیمیایی محیط های شهری مانند توزیع، پخش و ویژگی های شیمیایی بعضی عناصر سمی یافت شوند. مروری بر توسعه ژئوشیمی شهری در مراحل مختلف از آغاز تا تخصص های مهم امروزه، هدف نوشتار حاضر می باشد. بررسی منابع فشرده ای در مورد آلودگی محیط زیست های خشکی بویژه خاک نیز آورده شده است تا در این رابطه به مثال هایی اشاره گردد. ژئو شیمی محیط های شهری در مورد آلودگی فلزات سنگین و اثرات بهداشتی آن اطلاعات با ارزشی در اختیار ما قرار می دهند.

چکیده انگلیسی:

With attention to increasing trend of world population, knowledge of interrelationships betweenhuman and urban environment is necessary. Growth and development of urban environmentalgeochemistry caused huge quantity of scientific data has found about geochemical process of urbanenvironments such as distribution, diffusion, and chemical properties of some toxic elements. Reviewof urban geochemistry in different steps from appearance to today’s important skills, are goals of thispaper. Geochemistry of urban environments gives valuable information.

منابع و مأخذ:

1.  FAO/ISRIC/ISSS, 1998. World reference base for soil resources, World Soil Resources Report, 84, FAO, Rome.

1. Al-Chalabi P., and A.S. Hawker D. 1997. Response of vehicular lead to the presence of street dust in the atmospheric environment of major roads, The Science of the Total Environment, 206, pp. 195–202.


2. Alloway, B.J. 1990. Heavy Metals in Soils, Blackie and Son, London. 


3. Ho Y. B., and Tai K.M., 1988. Elevated levels of lead and other metals in roadside soil and grass and their use to monitor aerial metal deposition in Hong Kong, Environmental Pollution 49, pp. 37–51.


4. Callender E., and Rice K.C., 2000. The urban environmental gradient: anthropogenic influences on the spatial and temporal distributions of lead and zinc in sediments, Environmental Science and Technology 34, pp. 232–238.


5. Wilcke W., Muller S., Kanchanakool N., and Zech W., 1998. Urban soil contamination in Bangkok: heavy metal and aluminum partitioning in topsoils, Geoderma 86, pp. 211–228.

3. Hansmann W., and Koppel V., 2000. Lead isotopes as tracers of pollutants in soils, Chemical Geology, 171, pp. 123–144.


4. Farago, M.E., Kavanagh, P., Blanks, R., Simpson, P., Kazantzis, G., Thornton, I., 1995. Platinum group metals in the environment: Their use in vehicle exhaust catalysts and implications for human health in the UK. A report prepared for the UK Department of the Environment, 182 pp.

6. Beket, M. 1980. Urban soils – monitoring program, Journal of Pesticide Monitoring, 13, pp. 150–154.


7. Bullock P., and Gregory P.J., 1991. Soils in the Urban Environment, Blackwell Scientific Publicat ions, Oxford.

10. Harrison R.M., Laxen D.P.H., and Wilson S.J., 1981. Chemical association of lead, cadmium, copper, and zinc in street dusts and roadside soils, Environmental Science and Technology 15, pp. 1378–1383.


11. Hirano S., and Suzuki K.T., 1996. Exposure, metabolism, and toxicity of rare earths and related compounds, Environmental Health Perspectives 104, pp. 85–95.

13. Mason Y., Ammann A.A., Ulrich A., and Sigg L., 1999.  Behavior of heavy metals, nutrients, and major components during roof runoff infiltration, Environmental Science and Technology 33, pp. 1588–1597.


14. ترابیان، ع.، و  بغوری، ا. 1373. بررسی آلودگی های ناشی از کاربرد پساب های شهری و صنعتی در اراضی کشاورزی جنوب تهران، گزارش نهایی موسسه مطالعات محیط زیست تهران.


15. سلماسی،  ر.، و توفیقی، ح. 1378. بررسی حرکت نیکل، کادمیوم و سرب در خاک های جنوب تهران. مجموعه مقالات ششمین کنگره علوم خاک ایران.