معرفی مقاوم‌ترین گیاهان شورپسند و روش‌های تکثیر آنها در منطقه ترکمن صحرا
محورهای موضوعی : منابع طبیعی و جنگلداری و مراتعحلیمه امیریان 1 , وحیده پیام نور 2 , موسی اکبرلو 3
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
2 - عضو هیئت علمی، دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، دانشکده علوم جنگل
3 - عضو هیئت علمی، دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده مرتع و آبخیزداری
کلید واژه: Salicornia herbacea, ترکمن صحرا, Halocnemum strobilaceum, گونه‌های هالوفیت,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: این تحقیق به منظور شناسایی مقاوم‌ترین گونه‌های هالوفیت به لحاظ تحمل شوری و خشکی، از گونه‌های مستقر در عرصه مراتع شور شهرستان آق‌قلا که بخشی از ترکمن صحرا محسوب می‌شود، انجام شد.روش بررسی: نمونه‌برداری از گیاهان هالوفیت و خاک از طریق پیمایش نقاط مختلف در فصل تابستان انجام شد. سپس نمونه‌های گیاهی خشک و شناسایی شدند. نمونه‌های خاک نیز مورد آزمایش شوری قرارگرفتند.نتایج: گونه‌های شناسایی شده عبارتند از: Halocnemum strobilaceum ، Salicornia herbacea، Aeleropus Littaralis، Aeloropus lagopoedsTamari، x hispida، Frankenia hirsute، Cressa cretica. حداقل و حداکثر شوری، 100-69 میلی موس بر سانتی‌متر اندازه گیری شد.بحث و نتیجه‌گیری: شناسایی و گسترش گیاهان هالوفیتی با بازدهی بالا از نظر بیابان‌زدایی، جلوگیری از فرسایش و همچنین افزایش تنوع گیاهی، می‌تواند ضمن اشتغال‌زایی و تقویت بنیه اقتصادی مردم محلی، موجب جلوگیری از گسترش مناطق بیابانی شود.
- باقری راد، ا، دیانتی تیلکی، ق، مصداقی، م، امیرخانی، م. بررسی کیفیت علوفه سه گونه علف گندمی در منطقه شور و قلیایی اینچه برون (استان گلستان) فصلنامه پژوهش و سازندگی، 1386، 163-157.
- عصری، ی، ربیعی، م، جارچی، ا، جامعه‌های گیاهی شوره‌زار‌های اشتهارد کرج، مجله‌ی رستنی‌ها،1393، 15(1): 22-6.
- محمودی،ج. شهرکی،س. خواجوی،م. بررسی اثر تنش شوری بر جوانه زنی بذور سه گونه مرتعی Frankenia hirsuta، Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica، فصلنامه پژوهش های علوم گیاهی، سال هفتم، شماره ویژه زمستان 1391،31-26.
- حسینی، س.ا، شاهمرادی، ا.ع، ابرسجی، ق.ع، بررسی نحوه حضور گونه Halocnemum strobilaceum در مراتع شور و قلیایی در شمال استان گلستان، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 1386، جلد 14، شماره 2، صفحه 123 –
- توان، م. مصداقی، م. دیانتی تیلکی، ق.ع، بررسی فلوریستیک و غنای گونه‌ای دشت‌ها و تپه ماهورهای مراتع آق قلا در استان گلستان، مجلة علمی پژوهشی مرتع، سال چهارم/ شمارة دوم/ تابستان 1389، 187-178.
- اکبرلو، م. تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی زیستگاه‌های شور و قلیایی شرق استان مازندران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، بهمن ماه 1373.
- میروکیلی س.م. بررسی تنوع گونه ای و تراکم علف‌های هرز باغ های پسته استان یزد. مجموعه مقالات اولین همایش علوم علف‌های.هرز ایران. 1383 . یزد-ایران.
- پورسخی، ک. فیضی، م.ت، بررسی گیاهان هالوفیت با نگاهی به امکان کاربرد آنها در طراحی فضای سبز در استان اصفهان، پنجمین همایش ملی ایده‌های نو درکشاورزی، 28-27 بهمن‌ماه 1389.
- ابرسجی، ق، م، مهدوی. م.ح، جوری، بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گونه مرتعی Frankenia hirsuta L در مراتع شور استان گلستان، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 1394، جلد 22 ، شماره 2، صفحه، 318-308.
- رضوی، خ ، ملبوبی، م، فرهی آشتیانی، ص، قناتی، ف، محسن‌زاده، س، بررسی روش‌های مختلف تکثیر دو گونه مرتعی از سرده Aeluropus، در شرایط کنترل شده، مجله زیست‌شناسی ایران، 1384، جلد 18، شماره 1 ، صفحه 68 –
- Forouzandeh, M., 2002. An investigation on diversity and richness in three different soil types of Gomishan rangelands. MS. Thesis, Univ. of Mazandaran. 86 p. (In Persian).
- Dewan, M. L. and Famouri, J. 1964. The soils of Iran, FAO, Rome, 319 pp.
- پورداد، ن. کاوسی، غ.ر. حیدریان، ز. آرام،ف. بررسی فعالیت ضدباکتریایی عصاره متانولی برگ سالیکورنیا ایرانیکا، اولین همایش بین‌المللی و نهمین همیایش ملی بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران، مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی، 5-3 خرداد 1394.
- Naseri, A., Jalili, A., Arzani, H., Jaafari, M., 1998. Studying some interactions of Atriplex canescens in Kerman Province. J. Pajuhesh & Sazandegi. 39, 28-35. [In Persian with English Summary. (In Persian).
- تاجبخش،م، شناخت- گواهی بذر و کنترل آن، انتشارات احرار تبریز، 1375، 182 صفحه.
_||_
- باقری راد، ا، دیانتی تیلکی، ق، مصداقی، م، امیرخانی، م. بررسی کیفیت علوفه سه گونه علف گندمی در منطقه شور و قلیایی اینچه برون (استان گلستان) فصلنامه پژوهش و سازندگی، 1386، 163-157.
- عصری، ی، ربیعی، م، جارچی، ا، جامعه‌های گیاهی شوره‌زار‌های اشتهارد کرج، مجله‌ی رستنی‌ها،1393، 15(1): 22-6.
- محمودی،ج. شهرکی،س. خواجوی،م. بررسی اثر تنش شوری بر جوانه زنی بذور سه گونه مرتعی Frankenia hirsuta، Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica، فصلنامه پژوهش های علوم گیاهی، سال هفتم، شماره ویژه زمستان 1391،31-26.
- حسینی، س.ا، شاهمرادی، ا.ع، ابرسجی، ق.ع، بررسی نحوه حضور گونه Halocnemum strobilaceum در مراتع شور و قلیایی در شمال استان گلستان، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 1386، جلد 14، شماره 2، صفحه 123 –
- توان، م. مصداقی، م. دیانتی تیلکی، ق.ع، بررسی فلوریستیک و غنای گونه‌ای دشت‌ها و تپه ماهورهای مراتع آق قلا در استان گلستان، مجلة علمی پژوهشی مرتع، سال چهارم/ شمارة دوم/ تابستان 1389، 187-178.
- اکبرلو، م. تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی زیستگاه‌های شور و قلیایی شرق استان مازندران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، بهمن ماه 1373.
- میروکیلی س.م. بررسی تنوع گونه ای و تراکم علف‌های هرز باغ های پسته استان یزد. مجموعه مقالات اولین همایش علوم علف‌های.هرز ایران. 1383 . یزد-ایران.
- پورسخی، ک. فیضی، م.ت، بررسی گیاهان هالوفیت با نگاهی به امکان کاربرد آنها در طراحی فضای سبز در استان اصفهان، پنجمین همایش ملی ایده‌های نو درکشاورزی، 28-27 بهمن‌ماه 1389.
- ابرسجی، ق، م، مهدوی. م.ح، جوری، بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گونه مرتعی Frankenia hirsuta L در مراتع شور استان گلستان، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 1394، جلد 22 ، شماره 2، صفحه، 318-308.
- رضوی، خ ، ملبوبی، م، فرهی آشتیانی، ص، قناتی، ف، محسن‌زاده، س، بررسی روش‌های مختلف تکثیر دو گونه مرتعی از سرده Aeluropus، در شرایط کنترل شده، مجله زیست‌شناسی ایران، 1384، جلد 18، شماره 1 ، صفحه 68 –
- Forouzandeh, M., 2002. An investigation on diversity and richness in three different soil types of Gomishan rangelands. MS. Thesis, Univ. of Mazandaran. 86 p. (In Persian).
- Dewan, M. L. and Famouri, J. 1964. The soils of Iran, FAO, Rome, 319 pp.
- پورداد، ن. کاوسی، غ.ر. حیدریان، ز. آرام،ف. بررسی فعالیت ضدباکتریایی عصاره متانولی برگ سالیکورنیا ایرانیکا، اولین همایش بین‌المللی و نهمین همیایش ملی بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران، مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی، 5-3 خرداد 1394.
- Naseri, A., Jalili, A., Arzani, H., Jaafari, M., 1998. Studying some interactions of Atriplex canescens in Kerman Province. J. Pajuhesh & Sazandegi. 39, 28-35. [In Persian with English Summary. (In Persian).
- تاجبخش،م، شناخت- گواهی بذر و کنترل آن، انتشارات احرار تبریز، 1375، 182 صفحه.
