ارائه مدل قیمت گذاری اسناد خزانه اسلامی مبتنی بر چارچوب اوراق بهادار سازی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

احسان ذاکرنیا ¹ , محمدهادی حبیب الهی ²

1 - دانشجوی دکتری، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، عضو مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام
2 - دانشجوی دکتری، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، عضو مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام

تاریخ دریافت : 1394/06/02 تاریخ پذیرش : 1394/10/14 تاریخ انتشار : 1395/04/01

کلید واژه: اسناد خزانه اسلامی, اوراق بهادار سازی, ارزش گذاری, نرخ تنزیل, قیمت گذاری دارایی,

چکیده مقاله :

اسناد خزانه اوراقی هستند که گواه پرداخت مبلغ اسمی مندرج در اوراق در زمان آینده توسط ناشر)به طورمعمول دولت ها( می باشند. انتشار اسناد خزانه به شیوه معمول آن در نظام های مالی مرسوم، به علتماهیت ربوی آن ها، در نظام مالی اسلامی امکان پذیر نیست. ازاین رو متخصصان مالی اسلامی کشور اقدام بهطراحی اسناد خزانه اسلامی نمودند. اسناد خزانه اسلامی اوراق بهادار بانام و یا بی نامی است که خزانه داری کلوزارت امور اقتصادی و دارایی با سررسید معین و بدون کوپن سود منتشر نموده و در برابر بدهی های بخشدولتی به بانک مرکزی، شبکه بانکی و پیمانکاران طرف قرارداد، به بهای اسمی در اختیار بانک مرکزی، بانک هایبستانکار، پیمانکاران و سایر بستانکاران قرار می دهد. مدل ارائه شده ازنظر فقهی و قانونی موردبررسی قرارگرفته وقابلیت اجرا دارد ولی نرخ مناسب جهت تنزیل و درواقع مدل ارزش گذاری اسناد خزانه تاکنون موردبررسی قرارنگرفته است. در این مقاله سعی خواهد شد مدل مناسب تعیین نرخ تنزیل مناسب این اوراق تبیین گردد. به نظرمی رسد بهترین مقیاس برای سنجش و تعیین نرخ تنزیل یا قیمت گزاری اسناد خزانه اسلامی میانگین بازدهیآن بازاری است که این اسناد در ازای طلب آن ها صادرشده است. یعنی در اسناد خزانه اسلامی خرید کالا،میانگین بازدهی برآوردی در آن بازاری است که دولت کالاهای موردنیاز خود را از آن خریداری نموده است. دراسناد خزانه اسلامی خرید خدمت، میانگین نرخ بازدهی حاصل از بهره برداری آن پروژه یا طرح عمرانی خاصهست و در اسناد خزانه اسلامی تأمین وجوه، میانگین برآوردی نرخ بازدهی معاملات طلا در افق زمانی اسنادمنتشره بهترین ملاک تعیین نرخ هست.

چکیده انگلیسی:

Treasury Bills are contained the proof of face value payment of bonds in the future by the publisher (typically by governments). Issuing conventional Treasury bills, due to usury based nature of Treasury bills, in Islamic financial systems is not possible. So Islamic financial experts have designed the Islamic Treasury bills.Islamic Treasury bills are registered or bearer securities that of the Treasury of the Ministry of Economic Affairs and Finance, with a certain maturity and without interest coupons issue and can be used for Settlement of public sector debts to the Central Bank, the banking network and contractors. This model is examined in terms of jurisprudence and law and it is applicable but appropriate discount rate and in fact Treasury valuation model has not been studied yet.This article will explain the appropriate model to determine the discount rate for these securities. It seems to be the best assess to discount rates or pricing Islamic T-bill’s is the mean return of the market that these instruments have been issued for them. This means for the purchasing goods Islamic T-bills, the average estimated return on the market that the required goods are purchased from it. In purchasing services Islamic T-bill’s, the average rate of return of the operation of the project. And in funding Islamic T-bill’s, the average rate of returns gold trades in the horizon of securities is the best criteria to determinate the rates.

منابع و مأخذ:

*       نجفی، مهدی؛ (1385)، بررسی فرآیند تأمین مالی از طریق انتشار اوراق صکوک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع).

*       موسویان، سید عباس؛ (1391)، خادم الحسینی اردکانی، مجید، "مهندسی مالی اسناد خزانه اسلامی"، اقتصاد اسلامی، شماره 45.

*       پهلوان، حمید، رضوی، روح الله؛ (1390)، اوراق صکوک تعریف، انواع و ساختار، تهران: سازمان بورس و اوراق بهادار (گزارش پژوهشی).

*       نصیری زاده، حمیدرضا و همکاران؛ (1380)، کسری بودجه و تورم در اقتصاد ایران طی مهروموم‌های 42-57؛ چاپ دوم، تهران: انتشارات صنم.

*       قضاوی، حسین؛ بازمحمدی، حسین؛ (1390)، عملیات بازار باز در چارچوب بانکداری بدون ربا مطالعه موردی: اسناد خزانه اسلامی؛ تهران: پژوهشکده پولی و بانکی (گزارش پژوهشی).

*       مقدسی، محمدرضا؛ (1373)، سیاست‌های پولی: انتخاب ابزار به‌عنوان جایگزین؛ تهران: معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی.

*       فراهانی فرد، سعید؛ (1381)، سیاست‌های اقتصادی در اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

*       صالح‌آبادی، علی؛ (1384)، بررسی اوراق قرضه اسلامی در مالزی از دیدگاه فقه امامیه؛ فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق ^{علیه‌السلام}، شماره 2.

*       موسویان، سید عباس؛ الهی، مهدی؛ (1389)، امکان‌سنجی فقهی تشکیل بازار بین‌بانکی در بانکداری اسلامی، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، شماره 38.

*       موسویان، سید عباس؛ نظرپور، محمدتقی؛ خزایی، ایوب؛ (1389)، امکان‌سنجی فقهی طراحی اسناد خزانه اسلامی در بازارهای مالی اسلامی؛ فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، شماره 40.

*       جعفری صمیمی، احمد؛ علیزاده، محمد؛ عزیزی، خسرو؛ (1385)، بررسی رابطه بلندمدت کسری بودجه و عملکرد اقتصاد کلان در ایران: تحلیل نظری و تجربی؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 4.

*       بیدآباد، بیژن؛ الهیاری فرد، محمود؛ (1389)، اوراق قرضه غیر ربوی (ریالی و ارزی) و ابزارهای پولی بانکداری مرکزی بدون ربا (گزارش پژوهشی).

*       Damodaran, Aswath (2012): Investment valuation. Tools and techniques for determining the value of any asset, 3^rd ed. Hoboken, N.J: Wiley (Wiley finance).

*       Alford.A, (1992), The Effect of the Set of Comparable Firms on the Accuracy of the Price-Earnings Valuation Method, Journal of Accounting Research, vol.30, No1.

*       Angelo.L.D, (1990), Equity Valuation and Corporate Control, The Accounting Review, P100.

*      Ahmad Manjoo,faizal, (2005), securitization: an important recipe for islamic banks a syrvey, review of islamic economics: Jornal of the international association for Islamic Economics and the Islamic foundation, Vol. 9, No. 1, pp.53-74