شبیه‏ سازی الگوی تغییرات نرخ ارز و قیمت طلا بر عملکرد بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد پویایی‏ شناسی سیستمی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

علی نقی مصلح شیرازی ¹ , محمد هاشم موسوی حقیقی ² , هومن پشوتنی زاده ³

1 - دانشیار بخش مدیریت، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - استادیار ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس، شیراز، ایران
3 - دانشجوی دکتری مدیریت سیستم‌ها، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران (نویسنده مسئول)

تاریخ دریافت : 1395/06/23 تاریخ پذیرش : 1395/12/10 تاریخ انتشار : 1397/01/01

کلید واژه: بازار سرمایه, پویایی­شناسی سیستمی, شاخص قیمت بازار, قیمت طلا, نرخ ارز,

چکیده مقاله :

در این پژوهش، با توجه به اهمیت بورس در اقتصاد کشور، به بررسی رابطه ی بلندمدت ارزش بازار سهام در بورس اوراق بهادار تهران با ﻣﺘﻐﻴﺮهای ﻧﺮﺥ ﺍﺭﺯ و قیمت طلا پرداخته شده است. در این راستا با استفاده از روش پویایی شناسی سیستمی و ارتباط داده های مالی، بازار سرمایه، نرخ ارز و قیمت طلا، به بررسی و شبیه سازی نحوه ی جابه جایی سرمایه های سرمایه گذاران از بازار بورس اوراق بهادار (در این مطالعه صنایع شیمیایی) به بازار طلا و ارز و بلعکس پرداخته شده است. شبیه سازی با استفاده از نرم افزار Vensim DSS انجام شده و نتایج حاصل از این پژوهش موید این موضوع است که تغییر در متغیرهای اقتصادی کلان از سوی سیاست گذاران اقتصادی موجبات افزایش یا کاهش ارزش بازار سهام خواهد شد. در این پژوهش تغییر در متغیرهای کلان اقتصادی با سناریوهای مختلفی پیاده سازی شده است، که نتایج آنان در برگیرنده ی این موضوع است که کاهش و افزایش 5 درصدی در نرخ سود بطور متوسط، به ترتیب افزایش سالیانه ی 86/21 درصدی و کاهش 14/3 درصدی در ارزش بازار سهام را برای سال های آتی به همراه خواهد داشت.

چکیده انگلیسی:

In this study, after considering the important impact of Stock market on the country’s economy, it will analyze the long-term relationship between Tehran Stock exchange market and the variables of exchange rate and gold’s price. Keeping this in mind, by using the System Dynamics method and the relationship between Financial, Stock exchange, exchange rate and gold market’s data, it will analyze and simulate the movement of large capitals from the stock market (in this study, Chemical industry) to the currency and gold market and vice versa. The simulation is done with the Vensim DSS Software. The overall result is showing that the change in the Macro Economic variables will increase the value of the stock market. In this study, it has used different scenarios for changing the macro economic variables and the results are showing that decreasing and increasing the interest rate by 5% will increase and decrease the stock market’s value respectively 21.86% and 3.14% on future.

منابع و مأخذ:

*       اﺳﻼﻣﻠﻮﻳﻴﺎن، کریم و زارع، هاشم. (1385)،  ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻛﻼن و داراﻳﻲﻫﺎی ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم در اﻳﺮان: اﻟﮕﻮی ﺧﻮد ﻫﻤﺒﺴﺘﻪ ﺑﺎ وﻗﻔﻪﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻌﻲ. فصلنامه ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی اﻳﺮان، دوره هشتم، شماره 29، صص 46-17.

*       اسلامی بیدگلی، غلامرضا و بیدگلو، مهدی. (1385)، همسنجی بازده و ریسک فرصت­های جایگزین سرمایه­گذاری در ایران، فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره 44، صص 175-149.

*       ﺑﺪری، اﺣﻤﺪ و ﺻﺎدﻗﻲ، ﻣﺤﺴﻦ. (1385)، ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ روزﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮ ﺑﺎزدﻫﻲ، ﻧﻮﺳﺎنﭘﺬﻳﺮی و ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان، فصلنامه ﭘﻴﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ، دوره هجدهم، شماره 2، صص 21-1.

*       ﺗﻘﻮی، مهدی، ﻣﺤﻤﺪی، تیمور و ﺑﺮزﻧﺪه، محمد. (1378)، ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه، شماره 40، صص 60-31.

*       حسن­زاده، علی، نظریان، رافیک و کیانوند، مهران. (1390)، اثر شوک­های سیاست پولی بر نوسانات شاخص قیمتی سهام در ایران، فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 9، صص 44-1.

*       حیدری، حسن و بشیری، سحر. (1391)، بررسی رابطه بین نااطمینانی نرخ واقعی ارز و شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهرا: مشاهداتی بر پایه مدل VAR-GARCH، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 9، صص 92-71.

*       رضاقلی­زاده، مهدیه، یاوری، کاطم، سحابی، بهرام و صالح­آبادی، علی. (1392)، ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت داراﻳﻲﻫﺎی ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻬﺎم ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم، فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره بیستم، شماره 1، صص 76-53.

*       سجادی، حسین، فرازمند، حسن و علی­صوفی، هاشم. (1389)، ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻛﻼن اﻗﺘﺼﺎدی و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎزده ﻧﻘﺪی ﺳﻬﺎم در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان، فصلنامه اقتصاد کلان، دوره دهم، شماره 2 (پیابی 39)، صص 150-123.

*       طاهری، حامد و صارم صفاری، میلاد. (1391)، بررسی رابطه بین نرخ ارز و شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران: با استفاده از رویکرد ARDL، فصلنامه روند پژوهش­های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 60، صص 80-63.

*       عباسیان، عزّت­الله، مرادپوراولادی، مهدی و عباسیون، وحید. (1387)، ﺍﺛﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﮐﻼﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﮐﻞ ﺑﻮﺭﺱ اوراق بهادار تهران، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال دوازدهم، شماره 36، صص 152-135.

*       مرادزاده­فرد، مهدی، موسی­زاده عباسی، نورالدین و مشعشعی، سید محمد. (1390)، ارائه مدلی نوین در رتبه­بندی و ارزیابی مالی شرکت­ها (مطالعه موردی: صنعت فلزات اساسی بورس اوراق بهادار تهران، بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره 3، صص 52-41.

*       موسوی حقیقی، محمد هاشم و ستوده، فیروزه. (1392)، شبیه­سازی الگوی پویای رفتاری سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 14، صص 52-35.

*       نخجوانی، سید احمد. (1382)، اقتصاد ایران، تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.

*         Barlas, Y. & Yasarcan, H. (2006), Goal Setting, Evaluation, Learning and Revision: A Dynamic Modeling Approach. Evaluation and Program Planning, 29: 79-87.

*         Branson, W.H. (1983), Macroeconomic Determinants of Real Exchange Risk, In: Herring R.J. (Ed.), Management Foreign Exchange Risk, Cambridge University, Cambridge.

*         Buyuksalvarci, A. (2010), The Effects of Macroeconomics Variables on Stock Returns: Evidence from Turkey. European Journal of Social Sciences, 4(3): 70-83.

*         Chen, C.H., Liu, W.L., Liaw, S.L. & Yu, C.H. (2005), Development of a Dynamic Strategy Planning Theory and System for Sustainable River Basin Land Use Management, Science of the Total Environment, 346(1-3): 17-37.

*         Dornbusch, R. & Fischer, S. (1980), Exchange Rates and the Current Account, The American Economic Review, 70(5): 960-971.

*         Gavin, M. (1989), The Stock Market and Exchange Rate Dynamics, Journal of International Money and Finance, 8(2): 181-200.

*         Macaulay, F.R. (1938). Some Theorical Problems Suggested by the United States. New York: National Bureau of Economic Research.

*         Nieha, C. & Lee, C. (2001). Dynamic Relation between Stock Prices and Exchange Rates for G-7 Countries, The Quarterly Review of Economics and Finance, 41: 477-490.

*         NUHOÐLU, H. & NUHOÐLU M. (2007), System Dynamics Approach in Science and Technology Education, Journal of Turkish Science Education, 4(2): 91-108.

*         Pfahl, D. & Lebsenfk, K. (1999). Integration of System Dynamics Modeling with Descriptive Process Modeling and Goal-Oriented Measurement. Journal of Systems and Software, 46(2):135-150.

*         Poitras, M. (2004), The Impact of Macroeconomic Announcement on Stock Prices: In Search of State Dependence, Southern Economic Journal, 70(3): 549-565.

*         Saleh, G. (2008), The Dynamic Relation between Stock Prices and Exchange Rates in Egypt, Saudi Arabia and UAE, Ph.D Thesis in Economics, University of Illinois at Chicago.

*         Sterman. J. (2000), Business Dynamics, Systems Thinking and Modeling for a Complex World. New York, McGraw-Hill publication.

*         Tunali, H. (2010), The Analysis of Relationships between Macroeconomic Factors and Stock Returns: Evidence from Turkey Using VAR Model. International Research Journal of Finance and Economics, 57.

*         Yahyazadehfar, M. & Babaie, A. (2012), Macroeconomic Variables and Stock Price: New Evidence from Iran. Middle-East Journal of Scientific Research, 11(4): 408-415