ارائه مدل کارایی سرمایه‎ گذاری بر اساس تورش‎های رفتاری مدیران با تاکید بر نقش تمایلات سرمایه‌گذاری

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

خدیجه ربیعی ¹ (استادیار حسابداری، دانشگا ه پیام نور، تهران، ایران)
حسن فتوحی فشتمی ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه گیلان، رشت، گیلان، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/05/01 تاریخ پذیرش : 1401/07/27 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: کارایی سرمایه‎ گذاری, تمایلات سرمایه‌گذاری, تورش‎های رفتاری,

چکیده مقاله :

امروزه سوگیری‎های رفتاری مدیران نقش بسیار مهمی در سرمایه‎گذاری و تمایلات سرمایه گذاری دارد. شیوه‎های رفتاری مدیران می‎تواند شکل دهنده کارایی سرمایه گذاری در شرکت‌ها باشد. بر این اساس هدف اصلی تحقیق حاضر ارائه مدل کارایی سرمایه‎گذاری بر اساس تورش‎های رفتاری مدیران با تاکید بر نقش تمایلات سرمایه‌گذاری در شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماری تحقیق کلیه شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. که به عنوان نمونه تعداد 143 شرکت در دوره زمانی سال‌های 1392 تا 1399 مورد بررسی قرار گرفت. آزمون فرضیه‌ها با استفاده از روش رگرسیون داده‌های ترکیبی و پانل دیتا در نرم‌افزار EViews10 انجام شد. نتایج به دست آمده در سطح اطمینان 95 درصد با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته نشان داد تورش بیش اطمینانی بر کارایی سرمایه‎گذاری تأثیر منفی و معناداری دارد. همچنین تمایلات سرمایه‌گذاری در رابطه میان تورش بیش اطمینانی و کارایی سرمایه‎گذاری نقش تعدیل‎گر و منفی دارد. اما متغیرهای تورش کوته‌بینی، خوش‌بینی و شهود نمایندگی بر کارایی سرمایه‎گذاری تأثیر معناداری ندارد. همچنین تمایلات سرمایه‌گذاری در رابطه میان تورش کوته‌بینی، خوش‌بینی و شهود نمایندگی با کارایی سرمایه‎گذاری نقش تعدیل‎گری ندارد. بر اساس نتایج می‌توان عنوان نمود بر اساس مبانی مالی رفتاری افزایش تمایل سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در یک شرکت اعتماد به نفس مدیران را افزایش داده و آنها بر اساس احساسات خود اقدام به سرمایه گذاری کرده که تاثیر آن در نهایت کاهش کارایی سرمایه‎گذاری است.

چکیده انگلیسی:

Today, managers' behavioral biases play a very important role in investment and investment sentiment. Behavioral methods of managers can shape the efficiency of investment in companies. Based on this, the main goal of the current research is to provide an investment efficiency model based on the behavioral biases of managers, emphasizing the role of investment sentiment in companies listed on the Tehran Stock Exchange. The statistical population of the research is all the companies admitted to the Tehran Stock Exchange. As a sample, 143 companies were examined in the period from 2012 to 2019. Hypotheses testing was done using the combined data regression method and panel data in EViews10 software. The results obtained at the 95% confidence level using the generalized least squares method showed that overconfidence bias has a negative and significant effect on investment efficiency. Also, investment sentiment have a moderating and negative role in the relationship between overconfidence and investment efficiency. But the biases myopia, optimism and agency intuition variables have no significant effect on investment efficiency. Also, investment sentiment do not play a moderating role in the relationship between biases myopia, optimism and agency intuition with investment efficiency. Based on the results, it can be said that based on behavioral financial principles, the increase in investors' desire to invest in a company increases the overconfidence of managers, and they invest based on their feelings, which ultimately reduces investment efficiency.

منابع و مأخذ:

• ابراهیمی، حسن و گرکز، منصور. (1392). بررسی تفاوت تأثیر تمایلات سرمایه گذار بر بازده مازاد بین دوره نهم و دهم ریاست جمهوری با استفاده از مدل GARCH در بازار بورس اوراق بهادار تهران. دومین کنفرانس ملی حسابداری، مدیریت مالی و سرمایه گذاری، گرگان.


• اکبری، الناز؛ فلاح شمس، میرفیض و عمرانی، اکبر. (1400). اولویت بندی و تحلیل شاخص های موثر بر تورش های رفتاری مدیران در بازار سرمایه با استفاده از رویکرد ترکیبی از تکنیک های ANP و DEMATEL. فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 5(81)، 148-167.


• امیری، اسماعیل؛ خدامی پور، احمد و کامیابی، یحیی. (1397). اثر رفتارهای کوته‎بینانه و خوش‎بینانه مدیریت بر شفافیت اطلاعات مالی. پژوهشهای کاربردی در گزارشگری مالی، 7(2)، 141-177.


• تقی‌زاده خانقاه، وحید و بادآور نهندی، یونس. (1399). ارتباط بین بیش‌اطمینانی مدیریت، تأمین مالی داخلی و کارایی سرمایه‌گذاری. مجله دانش حسابداری، 11(2)، 209-238.


• تقی زاده خانقاه، وحید؛ بادآور نهندی، یونس؛ متقی، علی اصغر و تقی زاده، هوشنگ. (1400). اعتبارسنجی مدل‌های کارایی سرمایه‌گذاری بر اساس تئوری نمایندگی، عدم تقارن اطلاعاتی، جبهه گیری مدیریتی و حداکثرسازی ارزش شرکت. دانش سرمایه‌گذاری، 10(38)، 287-318.


• جامی، مجید؛ گمشادزهی، حبیب و ریگی، ‌لادز، یحیی. (1398). تاثیر کارایی سرمایه‌گذاری بر هزینه حقوق صاحبان سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 3(13)، 292-307.


• جلیلوند، ابوالحسن و رستمی نوروزآباد، مجتبی. (1397). تعاملات سواد مالی، احساسات سرمایه ‏گذاران، ادراک ریسک و تمایل به سرمایه‏ گذاری: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 7(27)، 141-170.


• راکی، مولود؛ مهرآرا، محسن؛ عباس نژاد، حسین و سوری، علی. (1399). مدلسازی اثر تورش رفتاری زیان گریزی بر پویایی های قیمت و بازدهی بازار سهام (کاربرد مدل سازی مبتنی بر عامل در اقتصاد رفتاری). دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 13(45)، 165-180.


• رضایتی، مهدی؛ چاووشی، کاظم و سهرابی عراقی، محسن. (1395). بررسی اثر سودهای غیره منتظره بر احساسات سرمایه گذار تحت پدیده شهود نمایندگی در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 5(19)، 53-66.


• شالچی، افشین؛ فتحی، زاداله و شفیعی، حسین. (1401). بررسی نقش میانجی فرصت‌های رشد بر رابطه میان فرا اطمینانی مدیران و کارایی سرمایه‌گذاری. دانش سرمایه‌گذاری، 11(42)، 93-109.


• فدایی نژاد، محمد اسماعیل و دلشاد، افسانه. (1397). بررسی تاثیرکوته بینی مدیران بر بازده آتی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ‌اوراق‌ بهادار تهران. نشریه چشم انداز مدیریت مالی، 8(21)، 51-69.


• فریدونی، محمد؛ رضایی، نادر؛ پاکمرام، عسگر و عبدی، رسول. (1401). ارتقای سطح کارایی سرمایه‌گذاری براساس کاهش سوگیری رفتاری مدیران: رویکرد تحلیل ویکور خاکستری. دانش سرمایه‌گذاری، 11(42)، 579-609.


• کاردان، بهزاد؛ ودیعی، محمدحسین و ذوالفقارآرانی، محمدحسین. (1396). نقش تمایلات رفتاری (احساسات و هیجانات) سرمایه‌گذاران در ارزش‎گذاری شرکت. مجله علمی-پژوهشی دانش حسابداری، 8(4)، 7-35.


• لاری دشت بیاض، محمود؛ به سودی، افشین و فرخی، محمدحسن. (1395)، بررسی تأثیر سنجه های کیفیت خدمات حسابرسی بر به موقع بودن گزارش حسابرسی و هزینه های نمایندگی، اولین همایش ملی حسابرسی و نظارت مالی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.


• موذنی، بیتا و بادآورنهندی، یونس. (1395). ارتباط بین استعداد مدیریتی، کارایی سرمایه گذاری و خطر سقوط قیمت سهام. مدیریت بهره وری (فراسوی مدیریت)، 10(39)، 247-280.


• مهربان پور، محمدرضا؛ محمدی، منصور و رجب بیکی، محمد علی. (1396). بررسی رابطه بین بیش اطمینانی مدیران و کنترل‌های داخلی حاکم بر گزارشگری مالی. مجله دانش حسابداری، 8(4)، 119-139.


• Ahmed, Z., Rasool, S., Saleem, Q., Ali Khan, M. and Kanwal, S. (2022). Mediating Role of Risk Perception between Behavioral Biases and Investor’s Investment Decisions. SAGE Open, 12(2), 1-18.


• AL-Badran, O.R.A. (2022). Behavioral Biases and Their Impact on Investment Decisions- An Analytical Study on a Sample of Private Banks Listed on the Iraqi Stock Exchange. World Economics & Finance Bulletin (WEFB), 6, 83-92.


• Àstebro, T., Jeffrey, S.A. and Adomdza, G.K. (2007). Inventor perseverance after being told to quit: The role of cognitive biases. The Journal of Behavioral Decision Making, 20(3), 253-272.


• Baker, H.K., Kumar, S. and Singh, H.P. (2018). Behavioural biases among SME owners. International Journal of Management Practice, 11(3), 259-283.


• Borghans, L., Duckworth, A.L., Heckman, J.J. and Ter Weel, B. (2018). The economics and psychology of personality traits. Journal of human Resources, 43(4), 972-1059.


• Bussaidi, R. (2013). Representativeness Heuristic, Investor Sentiment and Overreaction to Accounting Earnings: The Case of the Tunisian Stock Market. Procedia.


• Cao, Y. and Lu, Y. (2018). The individual characteristics of board members and internal control weakness: Evidence from China. Pacific-Basin Finance Journal, 51, 75-94.


• Chen, F., Hope, O. K., Li, Q. and Wang, X. (2011). Financial reporting quality and investment efficiency of private firms in emerging The Accounting Review, 86(4), 1255-1288.


• Guariglia, A. and Yang, J. (2016). A balancing act: managing financial constraints and agency costs to minimize investment inefficiency in the Chinese market. Journal of Corporate Finance, 36, 111-130.


• Duellman, S., Hurwitz, H. and Sun, Y, (2015). Managerial Overconfidence and Audit Fees. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 11(2), PP.148-165.


• Durand, R., Patterson, F.M. and Shank, C.A. (2021). Behavioral biases in the NFL gambling market: Overreaction to news and the recency bias. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 31, 1-21.


• Elaoud, A. and Jarboui, A. (2017). Auditor specialization, accounting information quality. European Financial Management, 15(1), 47- 65.


• Gregor, M. and Michaeli, B. (2021). Board Bias, Information, and Investment Efficiency. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3965147 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3965147.


• He, Y., Chen, Hu, Y. (2019). Managerial overconfidence, internal financing, and investment efficiency: evidence from China. Research in International Business and Finance, 47, 501-510.


• Heitzman, S. and Huang, M. (2019). Internal Information Quality and the Sensitivity of Investment to Market Prices and Accounting Profits. Contemporary Accounting Research, 36(3), 1699-1723.


• Hsu, Y.-L. (2021). Financial advice seeking and behavioral bias. Finance Research Letters, 19, 102505.


• Kartašova, J. (2013). Factors forming irrational Lithuanian individual investors’ behaviour. Verslo Sistemos ir Ekonomika, 3(1), 76–88.


• Khuran, I.K., William, J. M. and Raman, K.K. (2018). Tax Avoidance, Managerial Ability, and Investment Efficiency, ABACUS, 54(4), PP. 547-575.


• Kim, J.S., Kim, D.H. and Seo, S.W. (2016). Investor sentiment and return predictability of the option to stock volume ratio. Financial Management, 46, 767-796.


• Lai, S.M. and Liu, C.L. (2017). Management characteristics and corporate investment efficiency. Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, DOI: 10.1080/16081625.2016.1266270.


• Lobão, J.F. (2012). Finanças comportamentais: Quando a economia encontra a psicologia. Lisboa: Editora Actual.


• Lopatta, K., Buchholz, F. and Kaspereit, T. (2015). Asymmetric information and Corporate Social Responsibility. Business & Society, pp.1-31.


• Macedo, J.S.J. (2003). Teoria do prospecto: Uma investigação utilizando simulação de investimentos (Doctoral thesis). Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, SC.


• Nobre, F.C., Machado, M.J.C. and Nobre, L.H.N. (2022). Behavioral Biases and the Decision-Making in Entrepreneurs and Managers. Journal of Contemporary Administration, 91(81), 1-13.


• Parveen, S., Satti, Z.W., Subhan, Q.A. and Jamil, S. (2020). Exploring market Overreaction, investors’ sentiments and investment decisions in an emerging stock market. Borsa. Istanbul Review, 20(3), 224–235.


• Samet, M. and Jarboui, A. (2017). How Does Corporate Social Responsibility Contribute to Investment Efficiency?. Journal of Multinational Financial Management, Vol. 40, PP. 33-46.


• Scherand, C.M. and Zechman, S.L. (2011). Executive Overconfidence and the Slippery Slope to Financial Misreporting. Journal of Accounting and Economics, 53(1-2), PP. 311–329.


• Strombback, C., Lind, T., Skagerlund, K., Vastfjall, D., Tinghog, G. (2017). Does self-control predict financial behavior and financial well-being?. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 14, 30-38.


• Trifan, R. (2020). Behavioural biases and stock market reaction: Evidence from six post-communist countries. Journal of Economics, 68(8), 811–826.


• Zhang, L., Ge, C. and Su, W-H. (2018). Auditing Quality, Investor Sentiment and Earnings Response-Evidence from the Chinese A-Share Market. Accounting and Finance Research, 7(2), 110-122.


• Yannick, T. (2018). Cyclical Investment Behavior across Financial Institutions, Journal of Financial Economics, Journal of Financial Economics, 129(2), 268-286.