تأثیر نااطمینانی متغیرهای کلان اقتصادی بر ضریب واکنش سود با استفاده از رگرسیون دومرحله ای فاما-مکبث

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

بابک سالم دزفولی ¹ , اله کرم صالحی ² , علیرضا جرجر زاده ³ , سعید نصیری ⁴

1 - گروه حسابداری، پردیس علوم و نحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
2 - گروه حسابداری، واحد مسجدسلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجدسلیمان، ایران.
3 - گروه اقتصاد، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
4 - گروه حسابداری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/12/23 تاریخ پذیرش : 1399/07/14 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: "نرخ تورم", "عدم اطمینان اقتصادی", " رشد اقتصادی", "نرخ ارز", "ضریب واکنش سود",

چکیده مقاله :

ضریب واکنش سود یکی از معیارهای کیفیت سود و بیانگر رابطه واکنش سرمایه‌گذاران به نوسانات آن و تغییر در قیمت سهام است. این پژوهش به بررسی تأثیر معیارهای مختلف عدم اطمینان اقتصادی در سطح کلان بر ضریب واکنش سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. در این پژوهش برای اندازه‌گیری عدم اطمینان متغیرهای کلان اقتصادی از چهار معیار رشد اقتصادی، نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ بهره استفاده شده است. بدین منظور یک فرضیه برای بررسی این موضوع تدوین و داده‌های مربوط به 142 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران برای دوره‌ زمانی ده ساله بین سال‌های 1387 تا 1396 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای تعیین شاخص عدم اطمینان اقتصادی از مدل واریانس ناهمسانی شرطی خودرگرسیو-آرچ و خودرگرسیو تعمیم‌یافته-گارچ استفاده شده است. همچنین الگوی رگرسیون پژوهش با استفاده از روش دومرحله‌ای فاما- مکبث مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که معیارهای عدم اطمینان اقتصادی(رشد اقتصادی، نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ بهره) تأثیر منفی و معناداری بر ضریب واکنش سود دارند.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study is to investigate the effect of Economic Uncertainty on Earnings Response Coefficient of listed Companies in Tehran Stock Exchange. These Four dimensions of Economic Uncertainty in our tests: GDP growth, Inflation rate, Exchange rate and Interest rate. Using ARCH and GARCH for this purpose one hypothesis developed and data on the 142 companies in Tehran Stock Exchange for the period of 1387 to 1396 were analyzed. The regression model using two-factor Fama and McBeth reviews has been tested.The results showed that the concentration of Economic Uncertainty (GDP growth, inflation rate, exchange rate and interest rate) has significant negative impact on Earnings Response Coefficient.

منابع و مأخذ:

• اربابیان، علی‌اکبر، سلطانی نژاد، اردشیر. (1391). تأثیر تغییرات عدم اطمینان در شرایط اقتصادی بر قیمت سهام، مجله چشم‌اندازهای مدیریت مالی، 2(6)، صص 123-142.


• افلاطونی، عباس. (1392). تجزیه و تحلیل آماری با Eviews در تحقیقات حسابداری مالی، مدیریت مالی و علوم اقتصادی. چاپ اول. تهران: انتشارات ترمه.


• باغومیان، رافیک؛ محمدی، حجت، نقدی، سجاد.(1395). نوسان متغیرهای کلان اقتصادی و پیش‌بینی سود توسط مدیران، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 13(50)،صص 57-79.


• بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اداره بررسی­ها و سیاست‌های اقتصادی، بانک اطلاعات سری‌های زمانی اقتصادی، قابل دسترسی در نشانی.


• بهارمقدم، مهدی؛ کوارویی، طیبه.(1391). ارتباط روزها و ماه‌های سال، متغیرهای کلان اقتصادی و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران "، مجله پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، دوره دوم، شماره 63، صص 26-1.


• جعفری صمیمی، احمد. (1391). اقتصاد بخش عمومی، انتشارات سمت، چاپ دوازدهم.


• سالم دزفولی، بابک؛ صالحی، اله­کرم؛ جرجرزاده، علیرضا و سعید نصیری.(1398). بررسی تأثیر عدم اطمینان اقتصادی بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و مدیریت سود واقعی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 8، شماره 30، صص 95-116.


• شکرخواه، جواد و کیوان قاصدی دیزجی.(1395). تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر تصمیمات تأمین مالی مدیران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، دوره 13، شماره 51، صص 79-111.


• عباسیان، عزت اله، مهدی مرادپور اولادی و وحید عباسیون .(1387). "اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 36، صص 152-135.


• عظیمی آرانی. حسین، (1385). مدارهای توسعه ‌نیافتگی در اقتصاد ایران، نشر نی، چاپ هفتم.


• فرجی، یوسف. (1382). آشنایی با ابزارها و نهادهای پولی مالی "، تهران، مؤسسه عالی بانکداری ایران.


• نیکومرام، هاشم و تقوی، مهدی و احمدزاده، حمید (1393). پیامدهای اقتصادی کیفیت اطلاعات حسابداری با تأکید بر متغیر ضریب واکنش سود، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، پاییز 1392، سال سوم، شماره11


• واعظ، سید علی،منتظر حجت و رحیم بنابی قدیم.(1396). تأثیر ابعاد حساسیت سود(ضریب واکنش سود، نوسان‎های غیرعادی بازده و خطای پیش‎بینی سود) بر پاداش هیأت‎مدیره، تحقیقات مالی، دوره 19، شماره 4، صص642-615.


• Agapova, A., & Madura, J. (2016). Market uncertainty and earnings guidance. The Quarterly Review of Economics and Finance, 61, 97–111. doi:10.1016/j.qref.2015.12.001 


• Alessandri, P., & Bottero, M. (2017). Bank lending in uncertain times. Social Science Electronic Publishing.


• Andrei, D. (2018). Information percolation driving volatility. Working paper, McGill University.


• Andrei, D. and M. Hasler (2019). Dynamic attention behavior under return predictability. Man-


• Aye, G.C., Gupta, R., Lau, C.K.M., & Sheng, X. (2019). Is There a Role for Uncertainty in Forecasting Output Growth in OECD Countries? Evidence from a Time-varying Parameter-Panel Vector Autoregressive Model. Applied Economics, 51 (33), 3624– 3631.


• Baker, S.R., Bloom, N., & Davis, S.J. (2016). Measuring Economic Policy Uncertainty. The Quarterly Journal of Economics, 131 (4), 1593–1636.


• Balcilar, M., Gupta, R., & Jooste, C. (2017). Long Memory, Economic Policy Uncertainty and Forecasting US Inflation: A Bayesian VARFIMA Approach. Applied Economics, 49 (11), 1047–1054.


• Bali, T.G., Brown, S.J and Tang, Y.(2017) Is Economic Uncertainty Priced in the Cross-Section of Stock Returns?, Journal of Financial Economics, Vol. 26(3), 471-489


• Bastos, R., and J. Pindado. 2013. Trade credit during a financial crisis: A panel data analysis. Journal of Business Research 66 (5): 614–620.


• Bekiros, S., Gupta, R., & Majumdar, A. (2016). Incorporating Economic Policy Uncertainty in US Equity Premium Models: A Nonlinear Predictability Analysis. Finance Research Letters, 18, 291–296.


• Bernanke, B. S. (1983). Non-monetary effects of the financial crisis in the propagation of the great depression. Journal of Economics and Business, 51(3), 215–235.


• Bloom, N. 2009. The impact of uncertainty shocks. Econometrica 77 (3): 623–685. ———. 2014. Fluctuations in uncertainty. The Journal of Economic Perspectives 28 (2): 153–175.


• Bloom, N., Bond, S., & van Reenen, J. (2007). Uncertainty and investment dynamics. Review of Economic Studies, 74(2), 391–415.


• Caggiano, G., Castelnuovo, E., & Figueres, J. M. (2017). Economic policy uncertainty and unemployment in the United States: A nonlinear approach. Economics Letters, 151, 31–34.


• Caldara, D., Fuentes-Albero, C., Gilchrist, S., & Zakrajšek, E. (2016). The Macroeconomic Impact of Financial and Uncertainty Shocks. European Economic Review, 88, 185–207.


• Castelnuovo, E., Lim, G., & Pellegrino, G. (2017). A short Review of the Recent Literature on Uncertainty. Australian Economic Review, 50 (1), 68–78.


• Chen, J.; Jiang, F.; Tong, G. Economic policy uncertainty in China and stock market expected returns.Account. Financ. 2017, 57, 1265–1286. [CrossRef]


• M.W., Gozgor.G., Gupta.R., and Marco Lau.C.K. (2019). The Relationship between Economic Uncertainty and Corporate Tax Rates. Working Papers201945, University of Pretoria, Department of Economics.


• Cormier, D, Houle, S and Ledoux, M .(2013), "The Incidence of Earnings Management on Information Asymmetry in an Uncertain Environment: Some Canadian Evidence". Journal of International Accounting, Auditing and Taxation. No. 22, 26–38. 


• Dang, D., Fang, H., & He, M. (2019). Economic Policy Uncertainty, Tax Quotas and Corporate Tax Burden: Evidence from China. China Economic Review, 56, Article 101303.


• Dechow, P.M. and Dichev. I.D. (2002). The Quality of Accruals and Earnings: The Role of Accrual Estimation Errors. The Accounting Review, 77 (2002): 35-59.


• Donelson D.C., Jennings, R. and McInnis, J.M. (2010). Changes over Time in the Revenue-Expense Relation: Accounting or Economics? McCombs Research Paper. Available at: http://ssm.com/abstract.


• Gao, J., Zhu, S., O'Sullivan, N., and Sherman, M.(2019). The Role of Economic Uncertainty in UK Stock Returns . Forthcoming, Journal of Risk and Financial Management. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3355648or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3355648


• Gao, P., & Qi, Y. (2012). Political uncertainty and public financing costs: Evidence from US municipal Bond markets. (Working Paper).


• Gozgor, G. & Ongan, S. (2017). Economic Policy Uncertainty and Tourism Demand: Empirical Evidence from the USA. International Journal of Tourism Research, 19 (1), 99–106.


• Handley, K., & Limao, N. (2015). Trade and Investment under Policy Uncertainty: Theory and Firm Evidence. American Economic Journal: Economic Policy, 7 (4), 189–222.


• Healy, P., and K. Palepu. 2001. Information asymmetry, corporate disclosure, and the capital markets: A review of the empirical disclosure literature. Journal of Accounting & Economics 31: 405–440.


• Jenkins D.S., Kane, G.D. and Velury. U. (2009). Earnings Conservatism and Value Relevance Across the Business Cycle. Journal of Business Finance & Accounting, Vol.36 (9-10), 1041-1058.


• Jin, X. J., Zhong, Y., & Wang, Y. Z. (2014). Macroeconomic consequences of policy uncertainty. Economic Theory & Business Management, 3, 17–26.


• Johnson, Marilyn (1999), "Business Cycles and the Relation between Security Returns and Earnings", Review of Accounting Studies, Vol. 4, 93-117.


• Jones, P. M., & Olson, E. (2013). The time-varying correlation between uncertainty, output, and inflation: Evidence from a DCC-GARCH model. Economics Letters, 118(1), 33–37.


• Julio, B., & Yook, Y. (2012). Political Uncertainty and Corporate Investment Cycles. The Journal of Finance, 67 (1), 45–83.


• Kang, W., Gracia, F., & Ratti, R. (2017). Oil Price Shocks, Policy Uncertainty, and Stock Returns of Oil and Gas Corporations. Journal of International Money and Finance, 70,344–359.


• Kim, H., and H. Kung. 2017. The asset redeployability channel: How uncertainty affectscorporate investment. The Review of Financial Studies 30 (1): 245–280.


• Kim, K., Pandit, S. (Shail), & Wasley, C. E. (2016). Macroeconomic Uncertainty and Management Earnings Forecasts. Accounting Horizons, 30(1), 157–172. Doi:10.2308/acch-51311 


• Kim, K., S. (Shail) Pandit, and C. E. Wasley. 2015. Macroeconomic uncertainty and managementearnings forecasts. Accounting Horizons 30 (1): 157–172.


• Kim, Kyonghee and Pandit, Shailendra and Wasley, Charles E., Macroeconomic Uncertainty and Management Earnings Forecasts (June 25, 2015). Accounting Horizons, Forthcoming. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1605404 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1605404.


• Kryzanowski, L., & Mohsni, S. (2015). Earnings forecasts and idiosyncratic volatilities. International Review of Financial Analysis, 41, 107–123.doi:10.1016/j.irfa.2015.06.001


• Leduc, S., and Z. Liu. 2016. Uncertainty shocks are aggregate demand shocks. Journal of Monetary Economics 82 (Supplement C): 20–35.


• Li, Q., Maydew, E.L., Willis, R.H., & Xu, L. (2018). Corporate Tax Behavior and Political Uncertainty: Evidence from National Elections around the World. Vanderbilt Owen Graduate School of Management Research Paper, No. 2498198.


• Liang, P. J., 2004. Equilibrium earnings management, incentive contracts, and accounting standards. Contemp. Account. Res. 21, 685{718.


• Rao, P., Yue, H., & Jiang, G. (2017). Economic policy uncertainty and firms' investment. Journal of World Economy, 2, 27–51.


• Richardson, S.A. Sloan, R.G. Soliman, M.T. and Tuna, I. (2005). Accrual reliability, earnings persistence and stock prices. Journal of Accounting and Economics, Vol. 39 (3), 437-485.


• Sandi, K. U. (2013). Faktor-Faktor yang Mempengaruhi Earnings Response Coefficient. Accounting Analysis Journal. ISSN: 2252-6765.


• Scott, W.R. (2003) Financial Accounting Theory, Third ed., Prentice Hall, Toronto.


• Shivakumar, L. M., 2000. Do rms mislead investors by overstating earnings before seasoned equity oerings. J. Account. Econ. 29, 339{371.


• Shoorvarzy, M.R., Afrooz Manesh A. (2011). Effect of Accounting Standards Iran the earnings response coefficient, Journal of Management Studies (92 and 93), 91-102.


• Stein, L. C. D., and C. C. Y. Wang. 2016. Economic Uncertainty and Earnings Management. Working paper. Available at­:https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2746091.


• Stein, L. C., Stone, E. C., 2014. The eect of uncertainty on investment, hiring, and R&D: Causal evidence from equity options. Arizona State University .


• Tomy R.E. (2012). Earnings Persistence over the Business Cycle. Working paper. Stanford University.


• Wang, Y. Z., Chen, C. R., & Huang, Y. S. (2014). Economic policy uncertainty and corporate investment: Evidence from China. Pacific-Basin Finance Journal, 26(3), 227–243.


• Williams, C. D. 2014. Asymmetric responses to earnings news: A case for ambiguity. The Accounting Review 90 (2): 785–817.


• Yu Y, He Y (2013) Does the history of ex-ante abnormal earnings growth forecasts a ect earnings response coecient.