بررسی عوامل کلیدی موفقیت روش BOT در تامین مالی پروژه های خدماتی و ارایه مدل عملیاتی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

فرهام امیری ¹ (دانشجوی دکترای مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
رضا رادفر ² (عضو هیات علمی واحد علوم وتحقیقات)
عباس طلوعی اشلقی ³ (عضو هیات علمی و رییس دانشکده مدیریت و اقتصاد واحد علوم وتحقیقات تهران)
تقی ترابی ⁴ (دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/08/21 تاریخ پذیرش : 1399/12/16 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: مشارکت عمومی خصوصی, عوامل کلیدی موفقیت, تامین مالی, روش BOT, پروژه های خدماتی,

چکیده مقاله :

هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل کلیدی موفقیت روش BOT در تامین مالی پروژه های خدماتی کشور و ارایه یک مدل عملیاتی می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت تبیینی پیمایشی است. نمونه پژوهش 220 شخص حقیقی و حقوقی مرتبط با انجام پروژه ها به این روش می باشد. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته و با در نظر گرفتن روش سرشماری، جمع آوری شده است و با مدل سازی مطالعات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته است. متغیر وابسته "موفقیت روش BOT " با استفاده از سه شاخص و متغیر مستقل "عوامل کلیدی" از طریق چهل و یک شاخص سنجیده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل کلیدی موثر به ترتیب اثر گذاری عبارتند از؛ عوامل مالی، عمومی، بازار، فنی، حقوقی و نهادی. نهایتا با بهره گیری از نتایج حاصله و مدل عملیاتی استخراجی، پیشنهاداتی به منظور رفع موانع موجود و افزایش موفقیت بکارگیری این رویکرد در بخش های خدمات محور بویژه حوزه ورزش ایران ارایه شده است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to identify the key success factors of the BOT method in financing the country's service projects and to present an operational model. This research is applied in terms of purpose and survey in terms of explanatory nature. The research sample is 220 individuals and legal entities related to carrying out projects in this way. The required information was collected through a researcher-made questionnaire, considering the census method, and analyzed by modeling structural studies. The dependent variable "Success of BOT method" is measured using three indicators and the independent variable "Key factors" is measured through forty-one indicators. The results showed that the key effective factors in order of effectiveness are; Financial, public, market, technical, legal and institutional factors. Finally, by using the obtained results and the extractive operational model, suggestions have been presented in order to remove the existing obstacles and increase the success of applying this approach in the service-oriented sectors, especially in the field of sports in Iran.

منابع و مأخذ:

 پهلوانی، مصیب، سید حسن میرجلیلی و نفیسه کشتگر) 1397 (، بررسی ارتباط متقابل چرخه های مالی با
کسب و کار در اقتصاد ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 43 ، دوره 12 ، صفحه 20 - 1 .
 زارعی، بتول و حسن لاجوردی) 1397 (، بررسی رابطه توسعه مالی و تکانه های نفتی بر بی ثباتی رشد اقتصادی،
فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 43 ، دوره 12 ، صفحه 208 - 193 .
 رضایی، محسن) 1396 (، ارزیابی ، علل و پیامدهای عمده بحران اقتصادی در ایران، فصلنامه اقتصاد مالی،
شماره 42 ، دوره 12 ، صفحه 201 - 227 .
در تامین مالی پروژه های خدماتی ... / فرهام امیری و همکاران BOT بررسی عوامل کلیدی موفقیت روش
331 دوره 12 / پیاپی 47 / پائیز 1402
 جفری دلمون) 1395 (، پروژه های مشارکت عمومی خصوصی در زیر ساخت یک راهنمای ضروری برای سیاست
گذاران، ترجمه فرهاد مالکی، انتشارات گروه بین المللی ره شهر، چاپ اول.
 بارانی، زینب و غنی زاده، بهرام. ) 1395 (. " روش تامین مالی در بنگاه های اقتصادی". فصلنامه حسابدار
رسمی، شماره 29 ، صفحه 59 الی 69 .
 شهرجردی، رضا ، مرجان رئوفی نیا، سید حسین سجادی فر، عبدالرضا خلیلی) 1394 (، رویکرد روش های کیفی
و تصمیم گیری فازی برای انتخاب پروژه های BOT و BOO مبتنی بر ریسک در صنعت آب و فاضلاب، نشریه
آب و توسعه پایدار، سال اول، شماره 3، خرداد 1394 ، صفحات 17 تا 26 .
 شیروی، عبدالحسین) 1394 (، قراردادهای ساخت بهره برداری و واگذاری) BOT (، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ
اول.
 فصیحی، حمید) 1394 (، روشهای تامین مالی پروژههای زیرساختی و سرمایه ای شهری با تاکیدی بر قراردادهای
ساخت، بهره برداری و انتقال (BOT) ؛ ابزاری کارآمد جهت تامین مالی پروژههای شهری.
 احمدی موسی و سید محسن موسوی) 1393 (، مشارکت عمومی خصوصی مبانی نظری و مطالعات موردی،
امتشارات امام صادق، چاپ دوم.
 حاتمی، علی و اسماعیل کریمیان) 1393 (، حقوق سرمایه گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه
گذاری، انتشارات تیسا، چاپ یکم، شماره نشر 108 .
 صالحی طالشی، محمد جواد، مجید پرچمی جلال و طاهر اسدی) 1393 (، ارایه روشی جهت پیشگیری از نقض
تعهدات از سوی بخش خصوصی در قراردادهای BOT ، اولین کنگره ملی مهندسی ساخت و ارزیابی پروژه های
عمرانی، گرگان، 11 اردیبهشت 93 .
 شایقی، ساعده) 1393 (، ارزیابی آمادگی مدیران جهت اجرای پروژه های سرمایه گذاری و اشتغالزای شهری به
روش BOT ، اولین کنفرانس اقتصاد و مدیریت کاربردی با رویکرد ملی.
 سازمان مدیریت و برنامه ریزی ) 1393 (، چهارچوب موافقتنامه مشارکت عمومی خصوصی، گروه سوم. جلد
اول، تهران، معاونت نظارت راهبردی، امور نظارت بودجه سرمایهای، سازمان مدیریت ویرنامه ریزی.
 حاتمی، علی و اسماعیل کریمیان) 1393 (، حقوق سرمایه گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه
گذاری، انتشارات تیسا، چاپ یکم، شماره نشر 108 .
 قاسمی، وحید) 1392 (، کتاب مدل سازی معادله ساختاری در پژوهش های اجتماعی، انتشارات جامعه شناسان،
 نجفی، غلامرضا) 1393 (، آشنایی با روش سرمایه گذاری بی او تی در بخش ریلی، مرکز آموزش و تحقیقات راه
آهن، شماره 263 .
 کلانتر مهرجردی، عبدالله. ) 1392 (. " بررسی خصوصی سازی در ایران راه های برون رفت از مشکلات". روزنامه
دنیای اقتصاد، شماره 2918 ، صفحه 29 )اندیشه اقتصاد(.
 European Platform on Sustainable Urban Mobility Plan (2019), Funding and Financing Options for Sustainable Urban Mobility.
 Neil Cuthbert(2019), Structuring a successful PPP Project and Identifications and Allocation of Key Projects Risks in the Middle East, Dentons, Middle East, Dubai, 15 January 2019.
فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایهگذاری - انجمن مهندسی مالی ایران
332 دوره 12 / پیاپی 47 / پائیز 1402
 Pachpute A.B, Tandale Suraj, Deshmukh Satish and Sandeep Hakke(2016), ANALYSIS OF CRITICAL FACTORS FOR BOT HIGHWAY PROJECTS, GLOBAL JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCE AND RESEARCHES, ISSN 2348 – 8034, Impact Factor- 3.155.
 Abhijit. N. Bhirud, Kakade Ganesh Vasant(2015), Analysis of Critical Success Factors for Application of Public Private Partnership in Real Estate, International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication ISSN: 2321 – 8169, Volume: 3 Issue: 2.
 Shuibo Zhang, Ying Gao, Zhuo Feng, Weizhuo Sun. (2015). ―PPP application in infrastructure development in China: Institutional analysis and implications‖.International Journal of Project Management, 33, 497–509.
 Sharaffudin, Hassan & Abdulla AL-Mutairi (2015), Success Factors for the Implementation of Build Operate Transfer (BOT) Projects in Kuwait, International Journal of Business and Management; Vol. 10, No. 9; 2015, Published by Canadian Center of Science and Education.
 Reetika Sehgal1, Ashish Mohan Dubey, and Nidhi Tiwari(2015), A CONCEPTUAL FRAMEWORK ON CRITICAL SUCCESS FACTOR FOR IMPLEMENTATION OF PUBLIC PRIVATE PARTNERSHIP (PPP) BASED ON LITERATURE REVIEW, International Journal of Science, Technology & Management, Volume No 04, Special Issue No. 01, March 2015.
 Geoffrey Aerts, Thies Grage, Michaël Dooms, Elvira Haezendonck (2014) ―Public-Private Partnerships for the Provision of Port Infrastructure: An Explorative Multi-Actor Perspective on Critical Success Factors‖ The Asian Journal of Shipping and Logistics, 30(3), 273-298.
 Binti Yusof, Aminah and Bahman Salami (2013), Success Factors for Build Operate Transfer (BOT) Power Plant Projects in Iran, International Journal of Modern Engineering Research (IJMER), Vol.3, Issue.1, Jan-Feb. 2013 pp-324-330.
 Borzouei, Abbas (2013), a Study on the Successful Implementation of Infrastructure Projects .
 Ismail, S. (2013). Critical success factors of public private partnership (PPP) implementation in Malaysia. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 5(1), 6-19, http://dx.doi.org/10.1108/17574321311304503.
 Markom, R., & Ali, E. (2012). A legal analysis of successful and problematic build operate and transfer (BOT) projects in Malaysia. International Journal of Business and Society, 13(2), 133-150.
 S. Mubin and A. Ghaffar (2008), BOT Contracts: Applicability in Pakistan for Infrastructure development, Pak. J. Engg. & Appl. Sci. Vol. 3 Jul 2008 (p.33 – 46).
 Zhang, X. Q. (2005) ―Critical success factors for public-private partnerships in infrastructure development.‖Journal of Construction. Engineering and Management, 131(1), 3–14.
 EC, EUROPEAN COMMISSION DIRECTORATE-GENERAL REGIONAL POLICY (2003), GUIDELINES FOR SUCCESSFUL PUBLIC – PRIVATE PARTNERSHIPS.
 United Nations Industrial Development Organization (UNIDO), (1996) Guidelines for Infrastructure, Development through Build - Operate - Transfer (BOT) Projects, Vienna, pp. 2-17, 38-60.

_||_