ارائه الگوی افشای توسعه پایدار اسلامی برای سیستم بانکی ایران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

زهره قیومی ¹ (دانشجوی دکترای حسابداری دانشگاه تهران)
محمدرضا مهربان پور ² (گروه حسابداری و مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران)
غلامرضا کرمی ³ (دانشیار، حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه تهران، تهران، ایران،)
حمید زارع ⁴ (دانشیار، مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/09/29 تاریخ پذیرش : 1399/10/06 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: توسعه پایدار, اسلام, دلفی, آنتروپی شانون,

چکیده مقاله :

توسعه پایدار، دغدغه‌ای جهانی میان بنگاه‌ها شده است. نگرش‌ خاص‌ تعالیم‌ اسلام‌ به‌ انسان‌، جهان‌ و جامعه‌، فعالیت‌های ‌اقتصادی‌ را به‌گونه‌ای‌ سامان‌ می‌دهد که‌ در عین‌ تلاش‌ و فعالیت ‌اقتصادی‌، کمترین‌ آسیب‌ را برای ‌محیط‌ زیست‌ به‌ بار آورند. از این رو با توجه به اهمیت توسعه پایدار و افشای این فعالیت‌ها توسط بانک‌ها، این پژوهش به ارائه الگوی افشای توسعه پایدار اسلامی برای سیستم بانکی کشور می‌پردازد. بمنظور ارائه این الگو از روش دلفی استفاده شده است که در نهایت، این الگو دارای 4 بعد و 63 مولفه می-باشد. همچنین جهت تعیین اهمیت در سطح هر یک از ابعاد و مولفه‌ها در الگو، روش آنتروپی شانون بکارگرفته شده است. نتایج حاصل نشان داد که بُعد افشای فعالیت‌های زیست محیطی- اسلامی دارای بیشترین و بُعد افشای استانداردهای عمومی دارای کمترین اهمیت در الگوی پیشنهادی می‌باشد. همچنین تعداد مولفه‌های با اهمیت در تکنیک آنتروپی شانون، 42 مولفه ارزیابی شد.

چکیده انگلیسی:

Sustainable Development has become a global concern among firms. Islamic particular attitude toward man and society, organizes economic activities have the most efficient and sustainable ,and they are less costly. considering the importance of the role of sustainable development and disclosure for activities by banks, this study presents a model for exposing sustainable development for the banking system in Iran. In order to present this model, the Delphi method has been used, which finally, this model has 4 dimensions and 63 components. Shannon entropy technique is also used to determine the importance at the level of each of the dimensions and components in the model. The results showed that the dimension of disclosure of environmental-Islamic activities has the most and the dimension of disclosure of general standards has the least importance in the proposed model. Also, the number of important components in Shannon entropy technique was evaluated 42 components.

منابع و مأخذ:

 قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشهای، ) 1390 (، تهران، انتشارات باقرالعلوم.
 جلد سوم اصول کافی، ترجمه محمد باقر کمرهای، ) 1379 (، تهران، انتشارات مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
 ابراهیمی، تقی؛ صالحنیا، نفیسه؛ لشکریپور، فاطمه، ) 1392 (، بررسی جایگاه محیط زیست در اسلام و نقش
آن در توسعه پایدار، همایش ملی پژوهشهای محیط زیست ایران، آبان 92 .
 آقاجانی، معصومه و خیریدوست، زهرا، ) 1394 (، توسعه پایدار در کنار عدالت و اخلاق در اقتصاد اسلامی،
نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامی، دوره 4، شماره 10،111 - 146 .
 پاکروان، لقمان، ) 1391 (، حسابداری سه بعدی یا توسعه پایدار، روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 2765 .
 شاکراردکانی، محمد و نیکنامجو، منصور،) 1398 (، تأثیر مدیریت منابع انسانی اسلامی بر پیامدهای رفتاری
کارکنان ادارات دولتی با تمرکز بر نقش میانجی اخلاق کار اسلامی، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی،
دانشگاه امام حسین، تابستان 98 ، سال 27 ، شماره 2 ، 123 - 95 .
 شراعی، فاطمه؛ کلابی، امیرمحمد؛ خدادادحسینی، ) 1398 (، طراحی مدل توسعه پایدار شرکتی: تبیین نقش
مسئولیت اجتماعی شرکتی، حاکمیت شرکتی و خلق ارزش مشترک، فصلنامه مدیریت سرمایه اجتماعی، دوره
6، شماره 3 ، 305 - 325 .
 طالبنیا، قدرت اله؛ علیخانی، راضیه و مرانجوری، مهدی، ) 1391 (، ارزیابی کمیت و ماهیت افشای اطلاعات
حسابداری زیست محیطی و اجتماعی در ایران، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، دوره 19 ، شماره 3 ، 43 -
60 .
 غضنفری، علی؛ محمدی، باب اله، ) 1390 (، بررسی توسعه اقتصادی از منظر قرآن کریم، پژوهشنامه معارف
قرآنی، شماره 7، زمستان 1390 ، 103 - 126 .
 قیصری، رجبعلی، ) 1381 (، کنکاشی پیرامون اهمیت عدالت در توسعه اقتصادی از منظر اسلام، فصلنامه علمی
پژوهشی پژوهشهای اقتصادی، پاییز و زمستان 1381 ، سال اول، شماره 56 ، 105 - 124
 فراهانی فرد، سعید، ) 1384 (، توسعه پایدار بر محور عدالت، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، زمستان
1384 ، دوره 5، شماره 19 ، 91 - 122 .
فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایهگذاری - انجمن مهندسی مالی ایران
266 دوره 12 / پیاپی 47 / پائیز 1402
 کرمی، غلامرضا؛ قیومی، زهره و ابراهیمی کردلر، علی، ) 1393 (، ارزیابی شاخص افشای مسئولیتپذیری
اجتماعی و بررسی ارتباط این شاخص با عملکرد مالی بانکها در ایران تحت رویکرد اسلامی، فصلنامه علمی
پژوهشی مدیریت اسلامی، دانشگاه امام حسین، پاییز و زمستان 1393 ، سال 22 ، شماره 2 ، 149 - 131 .
 معصومی، رسول؛ صالحنژاد، حسن؛ ذبیحی، علی، ) 1396 (، شناسایی متغیرهای موثر بر میزان گزارشگری
پایداری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه دانش حسابرسی، بهار 97 ، شماره 70 ،
195 - 221 .
 Adnan, N.A. & Bahari, N.A.S. & et. al, (2015), The Effects of Environmental Disclosure on Financial Performance in Malaysia, Economics and Finance, Vol 35, 117 – 126.
 Aman, Z, (2016), Corporate Sustainability Reporting from Islamic Perspective, Proceeding of the 2nd International Conference on Economics & Banking 2016.
 Banerjee S. and M. Velamuri, ( 2015), The conundrum of profitability versus soundness for banks by ownership type: Evidencefrom the Indian banking sector, Review of Financial Economics, Vol 26, 12–24.
 Baydoun, N. & Willett, R, ( 2000), Islamic Corporate Reports, ABACUS, Vol. 26, 71-90.
 Cahya, B.T. Nuruddin, A. Ikhsan, A, (2017), Islamic Social Reporting: From the Perspectives of Corporate Governance Strength, Media Exposure and the Characteristics of Sharia Based Companies in Indonesia and its Impact On Firm Value, IOSR Journal Of Humanities And Social Science, Vol 22, 71-78.
 Global Reporting Initiative, (2020), GRI standards, https://www.globalreporting.org/standards.
 Islamic Reporting Initiative, (2020), Preamble to the IRI standards, https://islamicreporting.org/iri-standard.
 Khan, T, (2019), Reforming Islamic Finance for Achieving Sustainable Development Goals, Islamic Econ., Vol. 32 No. 1, 3-21.
 Nobanee, H. & Ellili, N, (2017), corporate sustainability disclosure in annual reports: evidenne from UAE banks: Islamic versus conventional, Renewable & Sustainable Energy Reviews, Vol 55, 1336-1341.
 Othman, R. & Thani, MA.M, (2010), Islamic Social Reporting Of Listed Companies In Malaysia, International Business & Economics Research Journal, Vol 9, Number 4.
 Rizal, M. & Muhamad, R. & Noordin, K, (2006), Corporate social responsibility disclosure, Jurnal syariah, vol 14, no. 1, 125-142.
 Said, S. Aziz, H. Salamun, H. Adam, F, (2018), Sustainable development from Islamic perspective, International Journal of Civil Engineering and Technology, Vol 9, 985-992.
 Sobhani, F. A. & Zainuddin, Y. & Amran, A. & Baten, MA, (2011), Corporate sustainability disclosure practices of selected banks: A trend analysis approach, African Journal of Business Management, Vol. 5, 2794-2804.
 Sugianto & Harapan, N, ( 2017), The integration of disclosure of Islamic social reporting in Islamic bank financial statement, SHS Web of Conferences 36, 00011 (2017).
 Sustainability Accounting Standards Board, (2014), Commercial banks (sustainability accounting standard), www.sasb.org.

_||_