بکارگیری مدل های تئوری راف توسعه یافته (ERST) و تحلیل تفسیری-ساختاری (ISM) و درخت تصمیم (CART) برای کمک به حسابرسان جهت شناخت تقلب در صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران
محورهای موضوعی : دانش سرمایهگذاریداود حسن پور 1 , حسن ولیان 2 , مهدی صفری گرایلی 3 , رضا طهماسبی زاده 4
1 - مربی گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - گروه حسابداری
3 - استادیار گروه حسابداری، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران.
4 - گروه حسابداری، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
هدف این تحقیق از طریق بکارگیری مدل مجموعه تئوری راف توسعه یافته (ERST)، تحلیل ساختاری-تفسیری (ISM) و درخت تصمیم گیری (CART) به دنبال کمک به حسابرسان برای شناخت بیشتر مجاری تقلب شرکت های بورس اوراق بهادار ایران می باشد. روش این پژوهش ترکیبی و مبتنی بر اقتباس مبانی نظری از طریق روش ارزیابی انتقادی به منظور شناسایی ویژگی ها و معیارهای تقلب در صورت های مالی (x) و ویژگی ها اعمال تقلب از طریق آن ها (y) می باشد و بر اساس تحلیل ساختاری-تفسیری (ISM)، درخت تصمیم (CART) و مدل توسعه یافته تئوری راف (ERST) به دنبال تعیین موثرترین معیارهای تقلب و راه های اعمال آن در صورت های مالی می باشد. جامعه ی آماری پژوهش شامل 12 نفر از حسابرسان خبره می باشد که از طریق نمونه گیری هدفمند و همگن انتخاب شدند. در این پژوهش 18 شاخص به عنوان معیارهای تقلب و 5 ویژگی به عنوان راه های اعمال تقلب شناسایی شدند. نتایج پژوهش نشان داد بر اساس نتیجه ی تحلیل ساختاری-تفسیری (ISM) و درخت تصمیم (CART) مالکیت مدیریتی به عنوان مهمترین شاخص تقلب و بر اساس مدل توسعه یافته تئوری راف (ERST) حساب های دریافتنی به عنوان مهمترین ویژگی اعمال تقلب محسوب می شوند. بر این اساس در نتیجه گیری این پژوهش باید بیان نمود، برای تعیین تقلب در صورت های مالی می توان از دو شاخص پایین بودن موجودی کالا به فروش (X12) و بالا بودن مالکیت مدیریتی (X17) بر اساس تغییرات در حساب های دریافتنی استفاده نمود.
The Purpose of this Research is Rough Set Theory Developed Using Model (ERST) to Assist Auditors to Identify Fraud in the Financial Statements of Iranian Companies Listed on Stock Exchange. The method of this combined research is based on the adaptation of theoretical foundations through the critical evaluation method to identify the characteristics and criteria of fraud in the financial statements (x) and the characteristics of committing fraud through them (y) and based on the decision tree (CART) and the developed Rough Theory Model (ERST) are seeking to determine the most effective criteria for fraud and how it can be applied in financial statements. The statistical population of the study consisted of 12 expert auditors selected through targeted and homogeneous sampling. In this study 18 indicators were identified as criteria for fraud and 5 attributes as ways of committing fraud. The results of this study showed that, based on the result of the management decision tree (CART) as the most important indicator of fraud, according to the developed Rough Theory Model (ERST), accounts receivable are considered as the most important feature of fraudulent behavior. Accordingly, in the conclusion of this research, for determining the fraud in the financial statements, we can use two indicators of low inventory sale (X12) and high management ownership (X17) based on changes in accounts receivable.
