ارزیابی مقدار ترسیب کربن در بیومس، لاشبرگ و خاک توده های اقاقیا و سرو نقره ای اطراف تهران

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

سعید ورامش ¹ , سید محسن حسینی ² , کیومرث سفیدی ³

1 - دانشجوی دکتری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس*(مسوول مکاتبات).
2 - استاد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس
3 - استادیار، دانشکده فناوری‌های نوین کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

تاریخ دریافت : 1388/10/01 تاریخ پذیرش : 1389/03/23 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: ترسیب کربن, جنگل کاری, بیومس, خاک, سرو نقره ای, اقاقیا,

چکیده مقاله :

جنگل کاری یکی از مناسب ترین روش ها برای افزایش پتانسیل ترسیب کربن می باشد که در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است. این تحقیق در پارک جنگلی چیتگر تهران و با هدف ارزیابی مقدار ترسیب کربن در بیومس (اندام های هوایی و زیرزمینی)، لاشبرگ و خاک (در اعماق 15-0 و 30-15 سانتی متری) توده های 40 ساله سرو نقره ای، اقاقیا و زمین بایر اطراف (شاهد) انجام گرفت. نمونه برداری به صورت تصادفی- سیستماتیک و درقالب 10 پلات تودرتو در هر توده انجام گرفت. نتایج نشان داد مقدار ترسیب کربن در توده اقاقیا 35/493 تن در هکتار بود که به طور معنی داری (p< 0.01) بیشتر از توده سرو نقره ای (82/328 تن در هکتار) و زمین بایر (8/10 تن در هکتار) برآورد شد. تنه درختان بیشترین سهم (61 درصد در توده اقاقیا و 56 درصد در توده سرو نقره ای) را در ترسیب کربن کل داشت. درصد شن، نیتروژن و اسیدیته خاک نیز مهم ترین عوامل مؤثر بر کربن آلی خاک بودند. ارزش اقتصادی حاصل از ترسیب کربن توسط توده های مذکور به ترتیب 20 و 5/3 میلیون دلار محاسبه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که جنگل کاری نقش مهمی در افزایش پتانسیل ترسیب کربن اکوسیستم ایفا می کند و با توجه به این که پتانسیل ترسیب کربن در بین گونه های مورد بررسی متفاوت بود، بنابراین تعیین و به کارگیری مدیریت مناسب در انتخاب گونه ها برای بهبود حاصل خیزی و در نتیجه افزایش ترسیب کربن و کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم اهمیت فوق العاده ای در جنگل کاری دارد.

چکیده انگلیسی:

Forestation is one of the most suitable methods to increase the carbon sequestration potential which has been taken into consideration by many countries recently. This study was done in Chitgar forest park of Tehran in order to evaluate the carbon sequestration content of biomass (above and belowground), litter and soil (0-15 and 15-30cm) of 40 years old stands of Cupressus arizonica, Robinia pseudoacacia and the surrounding barren land (as blank). The results indicated that the content of carbon sequestration in R. pseudoacacia stand was 493.35 Mg/ha which was significantly (p<0.01) more than content of carbon sequestration in C.arizonica stand (328.82 Mg/ha) and barren land (10.8 Mg/ha). The trunk of trees had the highest share of total carbon sequestration (61% in R. pseudoacacia stand and 56% in C. arizonica stand). The percentages of sand, nitrogen and soil pH were also important factors affecting the soil organic carbon. The economical values of carbon sequestration through the mentioned stands were calculated as 20 and 3.5 million dollars respectively. The results showed that forestation plays an important role in increasing the potential of carbon sequestration in barren lands ecosystem. Since carbon sequestration potential was different among the studied stands, assigning and applying an appropriate management approach to select the species to improve the fertility and thereby increase the carbon sequestration and also to reduce the negative effects of climate change have a great importance in forestation.   

منابع و مأخذ:

1. Nosetto MD, Jobbagy EG, paruelo JM., 2006. Carbon Sequestration in Semi-Arid Rangelands: Comparison of Pinus Ponderosa Plantations and Grazing Exclusion in NW Patagonia. Journal of Arid Environment. 67: 142-156.


2. Gru¨ nzweig, J.M., Lin, T., Rotenberg, E., Schwartz, A., Yakir, D. 2003. Carbon sequestration in arid-land forest.Global Change Biology 9, 791–799.I


3. Fearnside, P.M. 1999. Global warming and tropical land-use change: greenhouse gas emissions from biomass burning, decomposition and soils in forest conversion, shifting cultivation and secondary vegetation. Climatic Change 46, 115–158.
   
   
   1. ورامش س، حسینی س.م، عبدی ن. 1387. پتانسیل جنگل شهری در کاهش گازهای گلخانه­ای و حفظ انرژی. تازه های انرژی. شماره اول.72-71.
   
   


4. Maestre, F.T., Cortina, J., 2004. Are Pinus halepensis plantations useful as a restoration tool in semiarid Mediterranean areas? Forest Ecology and Management 198, 303–317.


5. Jackson, R.B., Banner, J.L., Jobbagy, E.G., Pockman, W.T., Wall, D.H. 2002. Ecosystem carbon loss with woody plant invasion of grasslands. Nature 418.


6. Hua Zheng, Zhiyun Ouyang, Weihua Xu, Xiaoke Wang, Hong Miao, Xiquan Li and Yuxin Tian. 2007. Variation of carbon  storage by different reforestation types in the hilly red soil region of southern China. Management. Volume, 20 March 2008, Pages 1113-1121.


7. Laclau. P., 2003. Biomass and Carbon Sequestration of Ponderosa Pine Plantations and Native Cypress forests in Northwest Patagonia. Forest Ecology and Management) 180(: 1-3, 317-333.


8. Lal R., 2005. Forest soils and carbon sequestration. Forest Ecology and Management 220 242–258.


9. Nabuurs, G.J., Masera, O., Andrasko, K., Benitez-Ponce, P., Boer, R., Dutschke, M., Elsiddig, E., Ford-Robertson, J., Frumhoff, P., Karjalainen, T., Krankina, O., Kurz, W.A., Matsumoto, M., Oyhantcabal, W., Ravindranath, N.H., Sanz Sanchez, M.J., Zhang, X., 2007. In: Metz, B., Davidson, O.R., Bosch, P.R., Dave, R., Meyer, L.A. (Eds.), Forestry In Climate Change 2007. Mitigation. Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, vol. 555. CambridgeUniversity Press, Cambridge, United Kingdom, New York, NY, USA, pp. 576.


10. Moulton, R.J., Richards, K.R., 1990. Costs of Sequestering Carbon through Tree Planting and Forest Management in the United States. USDAForest Service, General Technical Report, Washington, DC.58.


11. Binkley, D., Senock, R., Bird, S., Cole, T.G., 2003. Twenty years of stand development in pure and mixed stands of Eucalyptus saligna and nitrogen fixing Facaltaria moluccana. For. Ecol. Manage. 182, 93–102.


12. Qing-Biao WU, Xiao-Ke W, Zhi-Yun O. 2009. Soil Organic Carbon and Its Fractions across Vegetation Types: Effects of Soil Mineral Surface Area and Micro aggregates. Pedosphere.  19(2): 258–264.


13. Evrendilek, F., Celik, I., Kilic, S. 2004. Changes in soil organic carbon and other physical soil properties along adjacent Mediterranean forest, grassland, and cropland ecosystems in Turkey. Journal of Arid Environments 59 (4), 743–752.


14. Boix-Fayos, C., Calvo-Cases, A., Imeson, A.C., Soriano-Soto, M.D., 2001. Influence of soil properties on the aggregation of some Mediterranean soils and the use of aggregate size and stability as land degradation indicators. CATENA 44 (1), 47–67.


15. Zheng H, Ouyang Zh,  Xu W, Wang X, Miao H, Li X, Tian Y. 2008. Variation of carbon storage by different reforestation types in the hilly red soil region of southern China. Forest Ecology and Management 255. 1113–1121.


16. Mac Dicken K. G., 1997. A Guide to Monitoring Carbon Storage in Forestry and Agro forestry Projects. Winrock International Institute for Agricultural Development, Forest Carbon Monitoring Program. pp: 91.


17. Hernandez.R, koohafkan.p, Antoine .J. 2004. Assessing Carbon Stocks and modeling win-win Scenarios of carbon sequestration through land-use change.166 pp.


18. Losi, C. J. Siccama, T G, Juan R C, Morales, E., 2003. Analysis of alternative Methods for Estimating carbon stock in young tropical plantations .Forest Ecology and Management. 184: 355–368.


19. Fisher, D, Agarwala, R.P, 2006. Wood Structure and Properties. Tampere, Finland. Pentti O. Kettunen Institute of MaterialsScienceTamtereUniversity of Technology. 397pp.


20. Bouyoucos, G.J. 1962. Hydrometer method improved for making particle size analysis of soils. Agronomy Journal 56, 464–465.


21. Blake, G.R. and Hartge, K.H., 1986. Bulk density. In: Klute, A. (Ed.), Methods of Soil Analysis. PartI. Physical and Mineralogical Methods. Soil Sci. Soc. Am. Pub. No 9. Part 1. pp.363-376.


22. Bremner, J.M., Mulvaney, C.S. 1982. Nitrogen-total. In: Page, A.L., Miller, R.H., Keeney, R.R. (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part 2. Second ed. American Society of Agronomy, Madison, WI, pp. 595–624.


23. Allison, L.E., 1975. Organic carbon. In: Black, C.A., Evans, D.D., White, J.L., Ensminger, L.E., Clark, F.E. (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. American Society of Agronomy, Madison, p. 1367.


24. Redondo-Brenes, A., 2007. Growth, Carbon Sequestration and Management of Native Tree Plantation in Humid Regions of Costa Rica, Springer science + Business media B. V.


25. Fensham R.J, Guymer G.P. 2009. Carbon accumulation through ecosystem recovery. Short communication. Environmental science & policy. Article in press.


26. Zhou, Y.R., Yu, Z.L., Zhao, S.D., 2000. Carbon storage and budget of major Chinese forest types. Acta Phytoecol. Sinica 24 (5), 518–522. 


27. INDUFOR. 2002. Assessing Forest Based carbon sivks in theKyoto protocol Forest Management and Carbon sequestration. Discussion paper 2.115p.
    
    
    1. ورامش س، حسینی س.م، عبدی ن. 1388. مقایسه میزان ترسیب کربن گونه های پهن برگ و سوزنی برگ در جنگل شهری (مطالعه موردی پارک چیتگر تهران). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس. 132 صفحه.PRES                 
    
    


28. Zou, X.M., Bashkin, M.A., 1997. Soil carbon accretion and earthworm recovery following revegetation in abandoned sugarcane fields. Soil Biol. Biochem. 30, 825–830.


29. Post, W.M., Kwon, K.C., 2000. Soil carbon sequestration and land use change: processes and potential. Glob. Chang. Biol. 6, 317–328.

Mendham, D.S., O’Connel, A.M., Grove, T.S., 2003: Change in soil carbon after land clearing or afforestation in highly weathered lateritic and sandy soil of South-Western Australia. Agriculture, Ecosystems and Environment 95, 143–156