مدیریت جنبه ها و اثرات زیست محیطی صنایع چوب و کاغذ با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

جعفر نوری ¹ (استاد گروه تخصصی مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.)
سیده زهرا نوربخش ² (دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
سیده مرضیه نوربخش ³ (- دانشجوی کارشناسی مهندسی منابع طبیعی-محیط زیست،گروه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه پیام نور،ساری، ایران.)
علی طهماسب پور ⁴ (دانش آموخته کارشناسی مهندسی صنایع،دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1390/08/10 تاریخ پذیرش : 1391/07/02 تاریخ انتشار : 1396/01/01

کلید واژه: جنبه‌های زیست‌محیطی, مدیریت زیست‌محیطی, فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی‌(AHP, صنایع چوب و کاغذ, راهکارهای مدیریتی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: هدف این تحقیق ارزیابی و مدیریت جنبه ها و اثرات زیست محیطی صنایع چوب و کاغذمی باشد. فرآیند تولید کاغذ چند مرحله اصلی دارد که در واحد های مختلف تولیدی کارخانه جات انجام می گیرد. واحد آماده سازی و تهیه خرده چوب، واحد تولید خمیر، واحد تولید کاغذ، واحد سیستم بازیابی مواد شیمیایی. روش بررسی: به منظور شناسایی و ارزیابی و مدیریت جنبه های زیست محیطی کارخانه و اثرات زیست محیطی آن ها از روش AHP (فرایند تحلیل سلسله مراتبی ) استفاده شد، معیارها واحد های تولیدی کارخانه (4 واحد اصلی) و زیر معیار ها فعالیت های هر کدام از این واحد ها می باشد و سطح گزینه ها اثرات زیست محیطی مختلف(آلودگی آب، آلودگی هوا، مواد زائد جامد و آلودگی صوتی) در نظر گرفته شدند. بحث و نتیجه‌گیری: پس از تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی توسط یک گروه کارشناسی 12 نفره در نرم افزار Expert Choiceچهار نتیجه مهم حاصل شد1- رده بندی اثرات زیست محیطی صنایع چوب و کاغذ2- رده بندی واحد های تولیدی کارخانه از لحاظ میزان آلاینده های زیست محیطی 3- بارز ترین جنبه های زیست محیطی هر واحد تولیدی 4- ردپای هریک از آلودگی ها شناسایی شد که هر نوع آلاینده بیشتر درکدام بخش کارخانه تولید می شود،که در قالب نمودارهایی نشان داده شده اند. سپس علل بارز بودن هر یک از جنبه های بارز و اثرات آنها مورد بررسی قرار گرفتند و در راستای رفع آنها راهکارهایی ارائه گردید.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: In this study, managing environmental aspects of pulp and paper industries using AHP method was studied. The process of producing paper have 4 main step that done in for main unit of paper factories, the unit of Preparation and production of wood, pulp production unit, paper production unit ,chemical recovery system unit . Method: To identify and manage environmental aspects and environmental impacts of the industry AHP method (Analytical Hierarchy Process) was used. In the hierarchical structure of research, Factory production units were selected as criteria and various activities of each unit were selected as sub-criteria, four major environmental impact of the factory were selected as alternatives (water pollution, air pollution, noise pollution and solid waste pollution). Conclusion: After analyzing the hierarchy with a group of experts in the software Expert Choice, four important results was obtained. 1- Most important environmental impacts of Wood and Paper industries 2- Which of the factory's production unit makes the most contaminants 3- in every single unit, which are most significant environmental aspects. 4- Any trace of contamination was identified that are shown in graphs .finally the obvious causes and effects of each of the significant aspects were examined and some solutions were presented in order to fix them.

منابع و مأخذ:

1-      Urmanbetova, A., 2001. Type of Paper and Containerboard, Containerboard Grades and tests. see information in:http://www.prism.gatech.edu/~hl45/sloan/documents/Terminology%20Report.pdf.

2-      واحد محیط زیست صنایع چوب و کاغذ مازندران، «گزارش صنایع چوب و کاغذ مازندران و محیط زیست »، 1389.

3-      National Assosiatio of Forest Industry., 2006. Wood and Paper Products Industry Skills Shortage audits. see information in: http://search.dpi.vic.gov.au/search/search.cgi

4-      M, Fani., B, Farhanieh., 2009. Coordination of process integration and exergoeconomic methodology for analysis and optimization of pulp and paper mill. SCIENTICA IRANICA, Vol. 16, pp. 301- 312.

5-      Júlíus, Sólnes,. 2003. Environmental quality indexing of large industrial development alternatives using AHP.Environmental Impact Assessment Review, Volume. 23, pp. 283-303.

6-      M, Amiri. Sh, ghodbanan., 2002. Effect of Metal Salt Coagulate on Treatment of Activate Sludge Effluent in Sulfite Mill Pulp and Paper Plant. Iran. J. Chem. & Chem. Eng, Vol. 21, No2.

7-      Ramanathan, R., 2001. A note on the use of the analytic hierarchy process for environmental impact assessment. Environmental Management, Vol. 63, pp. 27–35.

8-      Kayaa, K,. Kahramanb, C., 2011. An integrated fuzzy AHP–ELECTRE methodology for environmental impact assessment. Expert System with Applications, Vol. 38, pp. 8553-8562

9-      Alberto, A., Aguilar, L., 2009. An AHP-based decision-making tool for the solution of multi product batch plant design problem under imprecise demand. Computers & Operations Research, Vol. 36 , pp. 711 – 736

10-  رضایی، کامران، « استاندارد ISO 14001-2004»،  انتشارات آکادمی توف ایران، 1387

11-  قدسی پور، حسن، « فرایند تحلیل سلسله مراتبی »، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر.1388

12- نظری عدلی، سعید و همکاران،« تلفیق منطق بولین و مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) با استفاده از (GIS)»،  1386، مجله علمی پژوهشی شهر نگار، 1386، شماره40.

13-  Green, H., Hunter, C., Moore, B., 1999. Assessing the environmental impact of tourism development: use of the Delphi technique. Tourism Management, Vol. 11, pp. 111-120.

14-  نیکمردان، علی، « معرفی نرم افزارExpert Choice11»، چاپ اول ، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه امیر کبیر، 1386.

15-  Kajanus, M., Kangas, J., Kurttila, M., 2003. The use of value focused thinking and the A'WOT hybrid method in tourism management. Tourism Management, Vol. 25, pp. 499-506.