ارزیابی آسیب پذیری زیست محیطی گردش گری سواحل بندرانزلی با استفاده از مدل SWOT

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

بهمن رمضانی گورابی ¹ , رقیه رجبی ²

1 - گروه جغرافیای طبیعی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران * (مسوول مکاتبات).
2 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، واحد رشت.

تاریخ دریافت : 1389/08/25 تاریخ پذیرش : 1390/05/11 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: گردش گری, توسعه پایدار, مدل SWOT, محیط زیست, انزلی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: گردش گری سواحل و ارزیابی آسیب پذیری زیست محیطی آن، از مسایل مهم توسعه توریسم دریا است. تدوین و اجرای قوانین مناسب و رعایت آن، می تواند به توسعه پایدار محیطی و افزایش روند گردش گری در این نواحی منجر شود. هدف تحقیق حاضر شناخت و ارزیابی اسیب پذیری سواحل انزلی با استفاده از مدل SWOT است . روش کار: ابتدا داده های مهم ترین عوامل و عناصر نقاط ضعف، تهدید، قوت و فرصت داخلی و خارجی سواجل انزلی شناسایی شد.. سپس با توجه به ماتریس داده ها و محورهای روش سوات طبقه بندی گردیدو پس از تحلیل ماتریس و تجزیه عناصر آن، مهم ترین عوامل درونی و بیرونی تاثیر گزار منطقه ساحلی و میزان حساسیت آن از نظر آسیب پذیری زیست محیطی شناسایی و ارایه شد. یافته ها و نتایج: نتایج تحقیق نشان دادکه در نوار ساحلی بندر انزلی عواملی چون سواحل شنی با شیب مناسب ، نقطه قوت ناحیه محسوب می شود . در حالی که به دلیل عدم مدیریت و نظارت بر این سواحل، ورود رود های آلوده که از رشت و سایر نواحی (حوضه فومنات) وارد ساحل و دریا می شوند ان نقطه ضعف می باشند . از بین عوامل بیرونی امکان استفاده از نتایج مطالعه در مسایل مدیریتی و برنامه ریزی آتی در سازمان گردش گری می تواند به عنوان عاملی برای توسعه پایدار گردش گری محسوب شود. متاسفانه وجود برخی از عوامل تهدید بیرونی مانند یک پارچه نبودن کمی و کیفی برنامه ریزی توریسم، می تواند محیط زیست ناحیه و منطقه را تحت تاثیر قرار دهد. ولی می توان با مدیریت اجرایی قوی، شرایط زیستی منطقه را حفظ نمودو به روند توسعه پایدار آن کمک کرد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Coastal tourism and its Environmental Vulnerability assessment is an important problems in sea tourism. Implement appropriate laws and regulations to protect of environment can sustainable development and increased tourism lead. The aim of this research is recognition of Environmental vulnerability assessment of Tourism in Coastal of Anzali with SWOT model. Material & Methods: At first most important Data of Weakness point , Threats, Opportunies and  strengths in  indoor and outdoor has recognized .Then ,the  most important factors of Weakness points , Threats points ,Strengths points and Opportunities point with Mattress of Data and its axial classified and analyzed. After analyzed of data, the most factors of internal and external vulnerability and rate of   environmental sensitivity in coastal of Anzali recognized. Results & discussion:  The results of this paper  has showed that in coastal of  Anzali factors such as the coastal strip with sandy beaches suitable gradient strength is one area while supervising the management due to the polluted beaches   and other areas of Rasht (Foumanat basin) into the beach and sea are as weakness are among external factors take advantage of the study results and planning future management issues in tourism organizations can develop as a factor to be considered sustainable tourism. Unfortunately, despite some threatening external factors like a lack of fabric quality and quantity can be planned tourism district and regional environment affect   can be a strong executive management made living conditions of the region to maintain its sustainable development helped. 

منابع و مأخذ:

1. منوری، م، راهنمای ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های گردش گری و طبیعت گردی، معاونت محیط زیست انسانی ،1383،  شماره 17، ص8.


2. دانه کار ، ا  و هنریک مجنونیان، معیار های پیشنهادی برای ارزیابی مناطق حساس ساحلی – دریایی ایران، محیط شناسی،1383، شماره، 35 صص 32-4.


3. کریمی، ط ،اثرات جغرافیایی و زیست محیطی گردش گری ساحلی  و توسعه ی پایدار آن ، رشد جغرافیا ، 1387، ش 14 ، ص 1.


4. نوحه گر، ا و محمد مهدی  حسین زاده  ، ارزیابی قابلیت های طبیعت گردی جزیره قشم با بهره گیری از مدل مدیریت استراتژی SWOT  ، فصلنامه جغرافیا و توسعه، 1388،  شماره 15، صص 172-151.


5. مشایخی، ز، دانه کار، ا و راضیه مصدقی،  بررسی مناسب ترین شیوه تفکیک پاره ساحل به منظور ارزیابی محیط زیستی سواحل استان گیلان، پژوهش های جغرافیای طبیعی، 1388، شماره ی67، صص 131-119 .


6. گلکار،ک، مناسب سازی تکنیک تحلیلی swot ، نشریه ی علمی پژوهشی  معماری و شهر سازی ، سال پانزدهم، شماره ی 41، پاییز و زمستان 1384ص 46-45.


7. شریعت، م و سید مسعود منوری، مقدمه ای بر ارزیابی اثرات زیست محیطی، انتشارات محیط زیست، 1375، ص4.


8. رهنمایی، م، فرهودی، ر و آندریاس دیتمان، و مصطفی قدمی، بررسی ظرفیت تحمل حوزه مقصد گردش گری با تاکید بر جامعه میزبان (نمونه موردی: مطالعه شهر کلاردشت)، پژوهش های جغرافیای انسانی، 1387،  شماره 66، صص 33-17.


9. مجنونیان، ه و پرستو میراب زاده ،  مناطق حفاظت شده ساحلی – دریایی (ارزش ها و کارکردها)، سازمان حفاظت محیط زیست،1381،ص 10.


10. دانه کار ، ا  و هنریک مجنونیان ، معیار های پیشنهادی برای ارزیابی مناطق حساس ساحلی – دریایی ایران ، محیط شناسی ،1383، شماره، 35 صص17-9.


11. نادری، ع و مریم سیف نراقی، روش هی تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی، انتشارات ارسباران، 1388.


12. مافی، ع و مهدی سقایی، کاربرد مدل MS-SWOT  در تحلیل مدیریت گردش گری، مطالعه موردی : کلانشهر مشهد، مجله جغرفیا و توسعه ناحیه ایی، دانشگاه فردوسی مشهد، 1388،  شماره 14، ص 27.
    
    
    1. Hill,T.,Westbrook.R,1997,SWOTanalysis:It^,s time for a product recall. Long Range planning, 30(1), p48.
    
    


13. طویلی، ع، تاریخ جامع بندر انزلی، شرکت انتشارات علمی، فرهنگی، 1383، ص 539.


14. خانی، ف، قاسمی، ا  و علی قنبری نسب، بررسی اثرات گردش گری ساحلی با تکیه بر نظر سنجی از خانواده های روستایی ( مطالعه موردی: روستای چمخاله، شهرستان لنگرود)، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، 1388، سال اول، شماره 4، صص 64- 51.
    
    
    1. Selina m. Stead, 2005, changes in scottish coastal fishing communities understanding socio-economic dynamics to aid management, planning and policy, ocean & coastal management 48,670-692, p17.
    
    
    2. - Wheeler, s, 1998, Planning Sustainable and Livable Cities. In 'The City Reader' Ed (R.T.legates and fostout) Routedge: 440-1, p78.
    
    


15. منوری، م، راهنمای ارزیابی اثرات زیست محیطی طرحهای گردش گری و طبیعت گردی ، معاونت محیط زیست انسانی ،1383،  شماره 17،ص72.