موفقیت تولید مثلی ونرخ بقای روزانه باکلان بزرگ(Phalacrocorax Carbo sinensis) در کلنی تالاب بین المللی امیر کلایه

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

راضیه رحیمی ¹ (استادیار گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست وانرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران*(مسوول مکاتبات))
مسعود منوری ² (استادیار گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست وانرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران)
محمود کرمی ³ (استاد گروه محیط زیست، دانشکده محیط زیست وانرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران،ایران)

تاریخ دریافت : 1390/12/15 تاریخ پذیرش : 1391/04/10 تاریخ انتشار : 1395/07/01

کلید واژه: باکلان بزرگ, نرخ بقای روزانه, روش می فیلد, موفقیت تولید مثلی, کلنی تالاب امیرکلایه,

چکیده مقاله :

زمینه وهدف: باکلان بزرگ پرنده ای وابسته به بوم سامانه های آبی می باشد.این پرنده از نظر بوم شناسی در بالای زنجیره غذایی قرارداردومی تواند به طور ویژه ای نشان دهنده از بین رفتن زیستگاه و آلودگی محیط ودیگر فعالیت های انسان اثرگذار برمحیط زیست باشد. در این مطالعه فعالیت های تولید مثلی باکلان بزرگ درطی سال 1388از اوایل فروردین تا اواخر تیر در تالاب بین المللی امیرکلایه درسواحل جنوبی دریای خزر موردبررسی قرار گرفت. روش بررسی : دراین مطالعه زیست شناسی جوجه آوری،تعیین موفقیت تولید مثلی و نرخ بقای روزانه به روش می فیلد انجام شد. برای آگاهی از این که چه تغییراتی در موفقیت جوجه آوری اتفاق می افتد، باید موفقیت جوجه آوری در واحدهای زمان محاسبه گردد. مثلا تعداد تخم های که روی آن ها خوابیده شده، نسبت تخم های هچ شده و نسبت آشیانه های خراب شده و تعداد جوجه های مرده باید مورد پایش قراربگیرد. یافته ها: داده های مربوط به تعداد دسته تخم ها در هر آشیانه (Clutch size )جمع آوری شدکه میانگین دسته تخم7/0± 88/2 تخم رابرای هر آشیانه نشان داد. براساس این روش نرخ بقای روزانه آشیانه ها ی باکلان بزرگ در طی دوره تخم 3/98% ودرمرحله آشیانه نشینی وپس آشیانه نشینی به ترتیب 4/99% و100% بدست امد.درکل، میزان موفقیت تولید مثلی دراین سال 4/56% برآوردشد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که در طی دوره ای که جوجه ها قادربه ترک لانه بودند هیچگونه تلفاتی وجودنداشت. مشاهده ها نشان دادکه عوامل اقلیمی مانندبادوبارش ناگهانی درمرحله ای که جوجه ها سرازتخم بیرون نیاورده اند بیش ترین تاثیر را دارد و میزان تلفات جوجه ها دراین مرحله 6/30 % بوده است، لذاجوجه ها در این زمان از حساسیت زیادی برخورداراند بنابراین برای مدیریت وحفاظت ازاین پرنده درزمان جوجه آوری، کاهش تهدیدها دردوران قبل ازتفریخ تخم ها می تواند موثر باشد. براساس نتایج این مطالعه نیاز به اقدام های بهبود مدیریت جهت حفاظت کلنی باکلان بزرگ درتالاب امیرکلایه درزمان جوجه آوری وجوددارد.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Great cormorant is dependent on aquatic ecosystems. The breeding success and daily survival rate of the Great Cormorant Phalacrocorax carbo sienensis (early April until late of July) was studied in 2009 in a colony at Amirkelayeh international wetland, south of the Caspian Sea, Iran. Method: In this study, Mayfield method was use to estimated nest survival during incubation and nestling and post- nestling stages. Findings: The mean  of clutch size was 2.88±0.8 eggs in each nest Based on this method, daily survival rate nests in incubation period was 98.3%,in nestling and post-nestling were 99.4%and 100% respectively. The overall breeding success was 56.4%. Discussion and Conclusion: Results of this study showed there were higher stages of chick rearing than the incubation period and no losses occurred in fledged chicks. Some climatic factors such as high wind and prolonged rain had more impacts and losses in incubation period (30.7%).In other hand, chicks are more sensitive in nestling stage. Results suggest that Amirkelayeh colony site needs more improvement mitigation for better conservation of the cormorant colony in breeding period.

منابع و مأخذ:

1. Seefelt, N. E. and Gillingham ,J. C. (2006). “A comparison of three methods to investigate the diet of breeding double-crested cormorants (Phalacrocorax auritus) in the Beaver Archipelago, northern Lake Michigan.” Hydrobiologia, vol 567.No 1, pp.57-67.


2. Loresten, s. H., Gremillet, D.and Nimoen, G. H. (2004). Annual variation in diet of breeding Great Cormorants: Does it reflect varying recruitment of Gadoids; Waterbirds, vol 27 No2, pp. 161-164.


3. منصوری، جمشید، 1363، تحلیلی بر جمعیت پرندگان مهاجر و آبزی، مجله محیط شناسی، شماره12.


4. منصوری، جمشید، راهنمای صحرایی پرندگان ایران، تهران، نشرفرزانه،1387.


5. Van Eerden, M.R., Ziylstra, M. and Munsteman, M.J. (1991). Factors determining breeding success in Cormorants Phalacrocorax corbo sinensis. Proceedings of the workshop 1989 on cormorants (M.R. Van Eerden and M. Ziylstra Eds.). Rijkswaterstaat Directorate Flevoland, Lelystad. The Netherland.pp. 233-243.


6. Lilliendahl, K. and Solmundsson, J. (2006). "Feeding ecology of sympatric European shags Phalacrocorax aristotelis and great cormorants P. carbo in Iceland." Marine Biology, vol 149. No 4.pp. 979-990.


7. Sullivan, K. I., Curtis, P. D., Chipman, R. B. and Mc Cullough ,R. D.. )2006(. The Double-crested Cormorant: Issues and Management. Cornell University, Department of Natural Resources, Ithaca, New York


8. Newson S.E. and T. Bregnballe (2003). Estimating reproductive success of Great Cormorants Phalacrocorax carbo: reliability and limitations of current methodology. Vogelwelt , vol 124 .Nol.pp. 143-148


9. Paillisson, J.M., Carpentier, A., Le Gentil, J., Marion, L. (2004). “Space utilization by a cormorant (Phalacrocorax carbo L.) colony in a multi-wetland complex in relation to feeding strategies.” Comptes Rendus Biologies, vol 327.No 5, pp.493-500


10. Fonteneau, F., Paillisson, J., Marion, L. (2009). "Relationships between bird morphology and prey selection in two sympatric Great Cormorant Phalacrocorax carbo subspecies during winter." Ibis 151(2), 286-298.


11. Dickinson, E., ed. 2003. The Howard & Moore Complete Checklist of the Birds of the World. 3d ed. Princeton Univ. Press, Princeton, N.J.


12. بهروزی راد، بهروز، پرندگان آبزی خلیج فارس و دریایی عمان، تهران، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست،1387.


13. Mayfield, H. F. (1975). “Suggestions for calculating nest success.” The Wilson Bulletin: pp.456-466.


14. هادی پور، احسان، مطالعه بوم شناختی و بررسی عوامل تهدید کننده جمعیت شنگ به عنوان گونه شاخص درتالاب بین المللی و پناهگاه حیات وحش امیرکلایه، پایان نامه کارشناسی ارشد محیط زیست، واحدعلوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، 1389، تهران.


15. بهروزی راد، بهروز، تالابهای ایران، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، 1386.


16. Krag, J. S. M. (2003). “Variation in nest survival within a Great Cormorant Phalacrocorax carbo sinensis colony.” Vogelwelt 124(Supplement), pp. 131-137.


17. Duberstein, J. N., V. Jimenez-Serrania. (2005). Breeding Double-crested Cormorants and Wading Birds on Isla Alcatraz, Sonora, México. USDA Forest Service Gen. Tech. Rep. PSW-GTR-191.


18. Bregnballe, T., Gregersen, J., Mortensen, P-H. (1996).Change in breeding success with expansion of a Danish Great Cormorant Phalacrocorax carbo sinensis colony.Ardea,Vol 83, pp.20-27


19. Krebs C. J. (1999). Ecological Methodology. Harper and Rows Publications. New York. Pp. 375-455


20. Lehikoinen, A. (2006). “Cormorants in the Finnish archipelago.” Ornis Fennica .Vol 83.No1, pp: 34.


21. Mayfield, H. (1961). Nesting success calculated from exposure. Wilson Bull. Vol 73,pp. 255–261.


22. Barati A, Javan S, Mohammad S, Sehhatisabet E. (2008). “Reproductive biology of Pygmy Cormorant Phalacrocorax  pygmaeus in Siahkeshim Protected Area, Northern Iran.” Marine Ornithology, vol 36.No2, pp.163-166.


23. Zydelis, R ., Grazulevicius, G., Zarankaite, J., Mecionis , R., and Maciulis , M. (2002) .Expansion of the cormorant (Phalacrocorax carbo sinensis) population in western Lithuania . Acta Zoologica Lituanica, vol 12.No 3.pp.283-287.