بررسی میزان آگاهی زیست محیطی مدیریت های متولی و راهکارهای ارائه شده در زمینه حفاظت از گونه لاک پشت سبز( Cheloniamydas) ومناطق تخم گذاری آن درسواحل چابهار

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

سمانه دلیر بوستانسرایی ¹ , مریم لاریجانی ² , محمود سینایی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران عضو کانون ملی نخبگان جوان(مسوول مکاتبات).
2 - استادیار گروه آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
3 - هیئت علمی گروه شیلات، دانشگاه آزاداسلامی، واحدچابهار، ایران.

تاریخ دریافت : 1393/02/01 تاریخ پذیرش : 1393/05/03 تاریخ انتشار : 1395/01/01

کلید واژه: آگاهی زیست محیطی, لاک پشت سبز, مدیریت های متولی, سواحل چابهار,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: گونه لاک پشت سبز Cheloniamydas)) جزءفهرست گونه های حفاظت شده سازمانIUCNقرار دارد. در مقوله حفظ محیط زیست وبه ویژه حفاظت ازاین گونه درمعرض خطر، هیچ سرمایه گذاری سودمندانه تر ازتعالی سطح دانش وآگاهی مردم، ایجاد وجدان بیداردرجامعه نسبت به ماهیت وموجودیت منابع نخواهد بود.درهمین راستا، در پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی زیست محیطی مدیریت های متولی باتوجه به اهمیت آن هاشامل کارشناسان شیلات، منابع طبیعی و محیط زیست و هم چنین بررسی چندین راهکار حفاظتی که درحفاظت ازلاک پشت سبز(Cheloniamydas) و مناطق تخم گذاری آن در سواحل چابهار موثر است، صورت گرفته است. روش بررسی: روش پژوهش از نوع توصیفی، استنباطی می باشدو اطلاعات به شکل میدانی جمع آوری گردیده است. جامعه آماری شامل تعداد 108 نفر از کارشناسان ادارات شیلات، منابع طبیعی و محیط زیست به عنوان مدیریت های متولی محیط زیست انتخاب شد. ابزارتحقیق شامل پرسشنامه ی محقق ساخته بودکه روایی پرسشنامه توسط گروهی از اساتید تایید شد و پایایی آن با توجه به ضریب آلفای کرونباخ 78% محاسبه و تاییدگردید. تجزیه وتحلیل داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزارspss و به دوصورت آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. یافته ها: نتایج نشان می دهد میزان آگاهی مدیریت های متولی در در پنج زمینه اکوبیولوژی و اهمیت لاک پشت سبز، انواع تهدیدات موجود برای لاک پشت سبز، لزوم و ضرورت حفاظت از لاک پشت سبز و جایگاه زیست محیطی آن، نقش افراد در حفاظت از لاک پشت ها و تمایل به مشارکت دربرنامه های آموزشی وحفاظتیولزوم برگزاری برنامه های آموزشی بالاست. اما میزان آگاهی کارشناسان شیلات ومنابع طبیعی ازسیاست های کلان محیط زیست بسیار پایین است. نتیجه گیری: تدوین قوانین ومقررات مناسب، در زمینه آموزش حفاظت از گونه های درخطر انقراض و اجرای مطلوب قوانین موجود، نظیرطرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی( ICZM)،در ارتقاء سطح دانش و آگاهی، در زمینه حفاظت از گونه لاک پشت سبز (Cheloniamydas) و مناطق تخم گذاری آن ضروری می باشد. در این زمینه بر اساس ترجیح کارشناسان و بررسی های صورت گرفته، ایجاد و حمایت از سازمان های مردم نهاد در سطح شهرستان پیشنهاد می شود.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Green turtle species (Cheloniamydas) is included in the IUCN organization’s category of protected species. In the issue of preserving the environment and especially the protection of this endangered species, there is more beneficial investment than educating enhancing public awareness and making a wake conscience in society about the nature and existence of such sources. In the current research the level of environmental awareness of trustee managements considering their importance including fisheries experts, natural resources and the environment of the Chabahar in the protection of the green turtle(Cheloniamydas) have been reviewed. Methods: The research method is descriptive- inferential statistics and the information has been collected to form field. The community consists of 108 numbers of experts in fishery, natural resources and environment offices as trustee management environment were chosen. The research tool was self-made questionnaire that its validity confirmed by group of professors and its sustainability according to Cronbach's alpha coefficient 78% was calculated. Questionnaires data analysis using SPSS software is done in two forms of descriptive and inferential. Result: the results show the awareness of trustee management in five fields including eco-biology and the importance of green turtle species, all kinds of threats for the green turtle, the necessity and urgency of green turtle conservation and it’s environmental status ,the role of individuals in protection of turtles and the desire to contribute in training and protection programs and the necessity of holding educational programs is high but the awareness of fishery and natural resources experts in macro-environment politics is very low. Conclusion: The formulation of appropriate laws and regulations in the field of the protection of endangered species and the optimal implementation of the existing rules of the integrated coastal zone management (ICZM) in the level of knowledge an awareness in the field of the protection of the green turtle (Chelonia mydas) are essential. According to experts in the field creating and supporting the public organizations (NGO) in the town are preferred.

منابع و مأخذ:

1. لارکین ، پیتر وهمکاران.(نویسنده) جواهریان، احمد.(مترجم). «محیط زیست دانش روز برای همه»، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1384.


2. پالمر،جویال.(نویسنده) خورشید دوست، علی محمد.(مترجم).»آموزش محیط زیست درقرن بیست ویکم».چاپ اول،تهران: انتشارات سمت1382.


3. کریمی نیا، طیبه و همکاران، «بررسی تنوع گونه و موقعیت حفاظتی لاک پشت های دریایی خلیج فارس» - همایش بین المللی خلیج فارس، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر،17 الی 19 آذر 1388- بوشهر-ایران.


4. مقیمی، محمود و همکاران، «بررسی زیستگاه و خصوصیات زیست سنجی لاک پشت گونه نوک عقابی Eretmochelys imbricatدر تالابهای ساحلی خلیج فارس جزیره نخیلو استان بوشهر»، مجله علمی - تخصصی تالاب دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، بهار 1389، شماره سوم، صفحات 14 تا 25.


5. دبیری، فرهاد ،آزادبخت، بیتا، « بررسی مکانیسم های اجرایی معاهده CITES در نظام حقوقی ایران با هدف حفاظت از گونه های در معرض خطر انقراض»، علوم و تکنولوژی محیط زیست ، زمستان 1389،شماره چهار، صفحات 60 تا 68 .


6. زارع- روح الله، رحیمی- روح الله، «بررسی عوامل تهدیدکننده حیات لاک پشت های دریایی در برخی از جزایرشمالی خلیج فارس» - همایش بین المللی خلیج فارس،دانشگاه آزاداسلامی واحد بوشهر،17 الی 19 آذر 1388- بوشهر-ایران.


7. دفترحقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست، مجموعه قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست وتعالی همه جانبه کشور، انتشارات سازمان محیط زیست، زمستان1387.


8. سازمان حفاظت محیط زیست،برنامه جامع آموزش همگانی محیط زیست با رویکرد سند چشم انداز برنامه توسعه کشور، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، 1387.


9. http://darram.blogfa.com/post-40.aspx


10. http://jahadeeghtesadi.rasekhoonblog.com/show/12050

11. دانه کار، افشین، «راهکارهای مدیریت مناطق ساحلی کشور در برنامه چهارم توسعه اقتصادی» 1390،ماهنامه پیام دریا.