اقلیم، طبیعت و معماری مسکن : پژوهشی در نحوه ساخت و اجرای مسکن روستاییترکمن با تاکید بر تامهای ترکمنی گمیشان
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیستیاور رستم زاده 1 , شهاب ایلکا 2
1 - عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی * ( مسئول مکاتبات )
2 - هیات علمی آموزشکده فنی و حرفه ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین، ورامین، ایران .
کلید واژه: مسکن ترکمن, تام ( Tām), گونه شناسی مسکن, گمیشان,
چکیده مقاله :
در نواحی ساحلی دریای خزر و منطقه ترکمن صحرا بهطور اعم، و گمیشان بهطور اخص، گونه هایی از معماری مسکونی درمیان اقوام ترکمن دیده می شود که نمونه ای ارزنده از دانش بومی در ساخت مسکن روستایی را نشان می دهد، چنانکه گونه ایهمسازی و همگونی بین معماری و شرایط زیست محیطی و در عین حال، اقتضای جغرافیایی و مکانی این مناطق را شکل می دهد . اینامر خاصه در گمیشان با به کارگیری مصالح بوم آورد و خلق تکنیک های ویژه ساخت خود را نشان می دهد که کارآمدترین روش پاسخ -گویی به نیازهای فیزیکی و روحی ترکمنان ساکنان این سرزمین را بیاد می آورد . از سویی دیگر، پس از تخته قاپو شدن عشایر ترکمن درسال 1305 و به آتش کشیدن آلاچیق های ترکمنی ) ) Oy و اسکاندهی این قوم در نواحی ساحلی دریای خزر، شکلی از مسکن بنام تام( به وجود می آید که در این پژوهش، مورد بازبینی و ارزیابی قرار گرفته است . از آن جا که هیچ تحقیقی در رابطه با ساخت تام Tām )های ترکمنی ) ) Turkmen Tām صورت نگرفته است، ضرورت این پژوهش نیز روشن می شود . بر این اساس در این مقاله با روشتوصیفی _ تحلیلی و با استفاده از ابزار جمع آوری اطلاعات مشتمل بر : تحقیقات میدانی 1385) و (1386 ، مصاحبه با استادکاران ومطلعان محلی و در عین حال، مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و با رجوع به مدارک و اسناد اندک موجود، تلاش شده است تا امکان بررسیروش ساخت این گونه معماری مسکونی فراهم شود . بر این اساس هدف اصلی این تحقیق، بررسی تاثیر اقلیم و طبیعت بر معماری مسکنتامهای ترکمنی است که در پایان با یاری جستن از نکات مثبت معماری این مناطق، به ارایه برخی پیشنهادها برای معماری مسکونی امروزمنطقه، پرداخته شده است .
On the Khazar coast, Turkmen Sahra and especially Gomishan some kinds of residential architecture are seen amongstTurkmen tribes which are a valuable instance of local knowledge in rural housing, in a way that shows a sort of correlation between architecture and environment in these region~ In Gomishan houses are made of local materials and special techniques to be as useful as possible. On the other hand after burring Turkmens tents in 1926 and making them to live on the Caspian Sea coasts a kind of house which is called Tarn engender which are evaluated and revised in this study. Since there is no research done on construction of Turkmen tarns, the necessity of this research is clear. So in this article based on descriptive - analytic method using information gathering tools (including: field research (2006-2007), interview with experts, review of literature, documents) it is attempted to study this residential architecture. At the end using the positives notes of these regions some suggestions will be made.
