تاثیر اصلاح الگوی کشت بر کاهش کود و آب فعالیت‌های کشاورزی: مطالعة موردی استان فارس
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست
شهریار نصابیان
1
(
استادیار دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی، واحدتهران مرکزی
)
حمید محمدی
2
(
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل*(مسئول مکاتبات)
)
علی رضا کیخا
3
(
مربی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
)
کلید واژه: محیط زیست, الگوی کشت, برنامه ریزی فازی غیر خطی, تابع مسافت آرمانی, ریسک, توسعة پایدار, اشتغال,
چکیده مقاله :
در سال های اخیر، اثر سیستم کشاورزی بر محیط زیست موجب افزایش نگرانی دانشمندان و سیاست گذاران کشورهای مختلف شده است. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و همچنین، استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی از جمله این اثرات است. در مطالعة جاری با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی چند هدفه غیرخطی فازی امکان تحقق آرمان های کاهش مصرف کودشیمیایی و آب در راستای کاهش اثرات مخرب زیست محیطی فعالیت های کشاورزی در مصالحه با اهداف حداکثر کردن بازدة برنامه‌ای، حداقل کردن خطر تولید و افزایش منافع اجتماعی از طریق افزایش سطح اشتغال نیروی کار صورت گرفت. الگوی کشت سه شهرستان واقع در سه منطقة آب و هوایی عمدة استان فارس با روش خوشه ای دو مرحله ای بررسی شد. نتایج نشان داد که هر چند که در بسیاری موارد امکان تحقق کامل این آرمان ها در الگوی چند هدفه در مقایسه با الگوهای تک هدفه وجود ندارد، ولی در نظر گرفتن برآیند نتایج و اختصاص وزن مربوط به هر یک از اهداف از سوی تصمیم گیرنده که در قالب تابع مسافت مرکب آرمانی نمایان می‌شود، نشان داد که الگوی چند هدفه نسبت به الگوی جاری و حتی الگوهای تک هدفه با انجام مصالحه بین آرمان های چندگانه، برتری دارد. اجرای این الگو در مناطق مورد مطالعه علاوه بر تاثیر قابل توجه بر کاهش مصرف آب و کود شیمیایی، افزایش بازدة برنامه‌ای، کاهش خطر و افزایش اشتغال نیروی کار در مناطق را نیز در بر دارد.
In recent years, the increased effects of agricultural systems on the environment concerned scientistsand policy-makers in different countries. The indiscriminate use of chemical fertilizers and use ofexcessive ground water are included in these effects. Current study using a Multiple Goals Fuzzy Non-Linear Programming model, analyzed the possibility of ideals realization reducing consumption offertilizers and water in compromising with maximizing gross margin, minimizing risk of production,and increased social benefits goals in the crop pattern of three cities located in three major weatherRegions of Fars Province. Results showed that in many cases there isn't the possibility of completeideals realization in the multiple goals model in comparison with single goal patterns. But consideringthe outcome and the relevant weight assigned to each of the goals by the decision maker consisting ofthe Fuzzy Composite Distance Function, appeared that the crop patterns based on multiple goals aresuperior to current patterns and even single goal pattern in supply of multiple compromised ideals.Implementation of these models in study areas has significant influence on reducing water andfertilizer uses in addition increasing the gross margin, reducing risk and increasing employment oflabor in the region
- سوری، ع. و م. ابراهیمی (1378). اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست. دانشگاه بوعلی سینا. همدان.
- Bailey, A.P., Rehman, T., Park, J., Keatinge, J.D.H. and R.B. (1999).Tranter, towards a method for the economic evaluation of environmental indicators for UK integrated arable farming systems. Agriculture, Ecosystem and Environment, 72: 145-158.
