تحلیل و اولویت بندی عوامل مؤثر بر تولید ذرت دانه‌ای کاربرد روش AHP : با تاکید بر پایداری محیط زیست

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

عادل سلیمانی ¹ , علی اصغر میرک زاده ²

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی تهران *(مسئول مکاتبات).
2 - استادیارگروه ترویج و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی

تاریخ دریافت : 1389/10/10 تاریخ پذیرش : 1390/05/02 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: ذرت دانه‌ای, AHP, پایداری, محیط زیست, توسعه کشاورزی,

چکیده مقاله :

چکیده ذرت دانه‌ای گیاه زراعی مهمی در دنیاست که در شرایط آب و هوایی معتدل ونیمه‌گرمسیری عملکرد خوبی نشان داده است. توسعه‌ کشت و تولید ذرت دانه‌ای در شهرستان روانسر استان کرمانشاه به‌ حدی است که چندین بار مقام اول کشوری را از لحاظ عملکرد به خود اختصاص داده است. لذا شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر در افزایش تولید ذرت دانه‌ای در این شهرستان می‌تواند راه‌گشای توسعه‌ کشت این محصول برای سایر نقاط مشابه درکشورمان باشد و در نهایت موجبات توسعه کشاورزی و بهبود اقتصادی زندگی مردم روستایی را فراهم ‌نماید. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، تحلیل و اولویت بندی عوامل مؤثر بر تولید ذرت دانه‌ای با کاربرد روش AHP و با تاکید بر پایداری محیط زیست است. جامعه آماری مورد مطالعه، مهندسین مراکزخدمات مشاوره‌ای شهرستان روانسر در استان کرمانشاه می باشند، اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری و داده ها با استفاده از تکنیک AHP[1] (روش تجزیه و تحلیل چند معیاره) و نرم افزار Expert Choice مورد بررسی قرار گرفته‌ است. نتایج تحقیق نشان داد که عامل آموزشی- ترویجی، اصلی‌ترین عامل افزایش تولید ذرت دانه‌ای بوده و عوامل مدیریتی، فنی و اقتصادی در اولویت های بعدی قرار دارند، لذا پیشنهاد می‌گردد پایداری محیط زیست نیز در برنامه های آموزشی کشاورزان گنجانده شود. 3- Analytical Hierarchy Process

چکیده انگلیسی:

AbstractIntroductionCorn is an important plant in the world. It grows well under medium to hot climate. Development ofdent corn plant in Ravansar city in Kermanshah province has such conditions that make Ravansar as afirst class of corn producers in Iran. So identifying and prioritizing important factors effective onincreasing the production will lead extending its plant domain in other cities of the country and finallydevelops the agriculture and economic specially for rural people. The main purpose of this survey isrecognition and grading of the effective factors for increased the corn production in Rawansar city.Material and MethodsIn this study the tested population was the society of experts of Jahade Keshavarzi of Rawansar. Theinformation were obtained as questionnaire and the data were analyzed by AHP (multivariate analyzesmethod) and the Expert Choice software.ResultsThe results showed that the education-extension factor is the main operative factor in increasing theproduction of corn, and the factors management, technical and economical factors are in subsequentpreferences. Therefore it is suggested that environmental sustainability should also be included intraining programs for farmers.

منابع و مأخذ:

1. Carbasioun, Mostafa. (2007). Towards  a  Competency  profile  for  the  of  Instruction  of  AgricurcuIturaI  Extension  professionals  in  Esfahan.  PhD-thesis,  SociaI Sciences  Group, chair group of  Education and  Competence  Studies, Wageningen  University  and  Reseaerch  Centrer.


2. ای. ادواردز. کشاورزی پایدار. ترجمه عوض کوچکی، محمد حسینی و ابوالحسن هاشمی دزفولی.چاپ هفتم. انتشارات جهاد دانشگاهی. 1388.


3. امیرتیموری-س و چیذری- ا. بررسی خودکفایی پویا در تولید ذرت دانه ای در ایران: رهیافت محاسبه بهره وری کل عوامل تولید. فصلنامه‌ پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی،1387. شماره 79 تابستان.


4. تقوایی، م. س. ر. غفاری.اولویت بندی بحران در سکونتگاه­های روستایی با روش AHP (مطالعه موردی دهستان بازیافت)، مجله پژوهشی علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، 1385. شماره 1، جلد بیستم.


5. اسدپور،ح و غ. ر،پیکانی. تصمیم گیری گروهی در محیط­های پیچیده با استفاده از تکنیکAHP، مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران،1379.


6. Saaty T, L, and Vargas. (1987). Uncertainty and rank ordering in the analytic Hierarchy Process, European Journal of Operational Research, Vol 32.


7. قدسی پور، س. ح. فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر1385.


8. پر تی،ج . باز آفرینی کشاورزی. ترجمه؛ علیرضا کاشانی. سلسله انتشارات روستا و توسعه.1381. شماره 46.


9. زمانی‌پور،ا. ترویج کشاورزی در فرآیند توسعه. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. سایت وزارت جهاد کشاورزی ایران1379.


10. مولت، جی.ام. جنبه‌هایی از برنامه ریزی کشاورزی، گزیده مقالات روستاو توسعه شماره سوم، مرکز تحقیقات و بررسی مسایل روستایی،تهران1370.