الگوی زیست محیطی برنامه ریزی حمل ونقل شهری با استفاده از مدل های سیستم پویایی

محورهای موضوعی : حمل و نقل شهری

مهدی استادی جعفری ¹ ( کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل ونقل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران )
امیرعباس رصافی ² ( استادیار، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، دانشکده فنی مهندسی، قزوین، ایران )

تاریخ دریافت : 1390/01/16 تاریخ پذیرش : 1390/05/17 تاریخ انتشار : 1391/09/20

کلید واژه: حمل ونقل پایدار شهری, مدل سیستم پویایی, سیاست و شاخص زیست محیطی,

چکیده مقاله :

پذیرش راهبرد توسعه پایدار در ابعاد جهانی و تمایل به بهره گیری از آن در بخش های مختلف، لزوم تدوین و طراحی روشی جامع و فراگیر را در دستیابی به این راهبرد تقویت می نماید. از سوی دیگر پیچیدگی ذاتی در اندرکنش بین اقتصاد، اجتماع و محیط زیست و تاثیر اساسی آن بر جامعه، نیازمند به کارگیری مدلی کارآ در سیستم های شهری شده است. این مقاله با استفاده از مدل های سیستم پویایی روشی را برای یافتن ارتباط علی- سببی میان حمل ونقل و سایر بخش های توسعه پایدار ارایه داده است. با درنظرگیری مطالعه موردی برای کلان شهر مشهد، نتایج شاخص ها در فاصله سال های 1388 تا 1408 مشخص شده است. در ادامه، 15 سناریو مورد ارزیابی قرار گرفته و الگوی مدیریتی مناسبی بر اساس بهبود شاخص های زیست محیطی در این شهر پیشنهاد شده است. در این ارزیابی، سناریوی افزایشپذیرش راهبرد توسعه پایدار در ابعاد جهانی و تمایل به بهره گیری از آن در بخش های مختلف، لزوم تدوین و طراحی روشی جامع و فراگیر را در دستیابی به این راهبرد تقویت می نماید. از سوی دیگر پیچیدگی ذاتی در اندرکنش بین اقتصاد، اجتماع و محیط زیست و تاثیر اساسی آن بر جامعه، نیازمند به کارگیری مدلی کارآ در سیستم های شهری شده است. این مقاله با استفاده از مدل های سیستم پویایی روشی را برای یافتن ارتباط علی- سببی میان حمل ونقل و سایر بخش های توسعه پایدار ارایه داده است. با درنظرگیری مطالعه موردی برای کلان شهر مشهد، نتایج شاخص ها در فاصله سال های 1388 تا 1408 مشخص شده است. در ادامه، 15 سناریو مورد ارزیابی قرار گرفته و الگوی مدیریتی مناسبی بر اساس بهبود شاخص های زیست محیطی در این شهر پیشنهاد شده است. در این ارزیابی، سناریوی افزایش قیمت حاملهای انرژی و اعمال محدودیت برای تردد خودروهای تکسرنشین، بیشترین تاثیر را بر روی شاخصها گذاشته و توانسته است رشد شاخصهای زیستمحیطی را طی 20 سال آینده بهینه نماید.قیمت حاملهای انرژی و اعمال محدودیت برای تردد خودروهای تکسرنشین، بیشترین تاثیر را بر روی شاخصها گذاشته و توانسته است رشد شاخصهای زیستمحیطی را طی 20 سال آینده بهینه نماید.

چکیده انگلیسی:

Acceptance of a worldwide sustainable development strategy result is the need to design the relevant comprehensive measures. Furthermore، the inevitable complication in economical، social and environmental interactions and their effects on the society needs efficient urban system models. The current study، utilizing a dynamics system model، presents an approach to simulate cause and effect relationships between transportation and those parts of the society that usually considered in sustainable development studies.  A management scheme for Mashhad is suggested to improve environmental indicators by evaluating the forecasted 15 scenarios during the years 2009 to 2029. In this evaluation، increasing cost of energy contents and limitation for single occupancy vehicles، have the most environmental effects as well as the ability to minimize the growth of environmental measures during 20 years.