استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری بیزین در تاثیر نگرش و آگاهی مصرف کننده ها بر قصد مشارکت در سیستم جمع آوری پسماند الکترونیکی

محورهای موضوعی : پسماند

فرشته حاتم ¹ , رضا نجف بیگی ² , محمدجواد کاملی ³

1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استاد تمام مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. *)مسوول مکاتبات(
3 - دانشیار مدیریت منابع انسانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/07/06 تاریخ پذیرش : 1400/02/18 تاریخ انتشار : 1401/01/01

کلید واژه: دانش محیطی, هنجار ذهنی, پسماند الکترونیک,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: مدیریت زبالهها و پسماندهای شهری در هر جامعه از دغدغههای اصلی بوده و در این زمینه، نقش آفرینی و مشارکتشهروندان از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف تحقیق حاضر، طراحی مدل تاثیر نگرش و آگاهی مصرف کننده ها بر قصد مشارکت درسیستم جمع آوری پسماند الکترونیکی میباشد.روش بررسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام از نوع مطالعه موردی است. پس از استخراج سازه ها از مبانینظری مقالات، جهت نهایی سازی آن ها از 25 نفر از خبرگان نظرخواهی به عمل آمد. همچنین، برای اعتبارسنجی مدل تحقیق، نمونه ای0 استفاده گردید. روش / شامل 384 نفر از شهروندان تهرانی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد با پایایی 968اجرا شد. AMOS اعتبارسنجی مدل، معادلات ساختاری بیزین است که در نرم افزار26 AMOS اجرا شد.یافته ها: یافتههای تحقیق نشان داد که عوامل محیطی، هنجار ذهنی، محرک اقتصادی، زیرساخت و نگرش از مدل یانگ کو همکاران2017 ( بر قصد مشارکت شهروندان موثرند. همچنین، متغیرهای آموزش افراد، مسئولیت پذیری و تبلیغات که از مقاله توکلی نیا و (همکاران ) 2017 ( شناسایی شدند، موردتایید خبرگان قرار گفت. در بین عوامل شناسایی شده، بالاترین اثرگذاری مربوط به عوامل محیطی با میزان اثرگذاری حدود 85 درصد بود.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که عوامل محیطی، هنجار ذهنی و نگرش روی زیر ساخت و محرک اقتصادی تاثیرگذاشته و از طریق این دو متغیر بر قصد مشارکت شهروندان تاثیرگذار بوده و دارای تاثیر غیرمستقیم می باشند. در نهایت، تبلیغات ومسئولیت پذیری از طریق عوامل محیطی روی قصد مشارکت شهروندان تاثیرگذار هستند. ضمنا، نتایج نشان می دهد که زیر ساختموجب تسهیل تبدیل هنجارهای ذهنی و نگرش به نیات شده که نشان می دهد عدم دسترسی به زیرساخت جمع آوری پسماندهایالکترونیک، منجر به کاهش تاثیرگذاری هنجار ذهنی و نگرش بر روی قصد می شود.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Waste and municipal waste management is a major concern in any society and in this regard, the role and participation of citizens is very important. The purpose of this study is to design a model for impact of consumer attitude and awareness on the intention to participate in the electronic waste collection system.Material and Methodology: The present study is an applied study in terms of purpose and a case study in terms of method.After extracting the structures from theoretical foundations and articles, to finalize them from 25 people Experts were consulted. Also, to validate the research model, a sample of 384 citizens of Tehran was selected. A standard questionnaire with a reliability of 0/968 was used to collect data. The model validation method is Bayesian structural equations which was implemented in AMOS 26 software.Findings: Findings showed that environmental factors, mental norm, economic stimulus,infrastructure and attitude from Yang Ko et al. (2017) model are effective on citizens' participationintention. Also, the variables of personal education, responsibility and publicity that were identifiedfrom the article of Tavakoli Nia et al. (2017) were approved by experts. Among the identified factors,the highest impact was related to environmental factors with an impact rate of about 85%.Discussion and Conclusion: The results show that environmental factors, mental norms and attitudesaffect the infrastructure and economic stimulus and also through these two variables affect theintention of citizen participation and have an indirect effect. Finally, publicity and accountabilitythrough environmental factors influence the intention of citizen participation. In addition, the resultsshow that the infrastructure facilitates the conversion of subjective norms and attitudes to intentions,which shows that lack of access to electronic waste collection infrastructure, reduces the impact ofsubjective norms and attitudes on intention.

منابع و مأخذ:

1. Safdar, S. H., Lodhi, S. A., Akhtar, F. & Khokar, I. (2013). Challenges of waste of electric and electronic equipment (WEEE). Management of Environmental Quality, 25(2), 166-185.


2. Widmer, R. & Oswald, K.H. (2005). Global perspective on e-waste, Environmental Impact Assessment Review, 25(5), 436-458.


3. Robinson, B. (2009). E-waste: An assessment of global production and environmental impacts.  Science of the total environment, 408, 183–91.


4. Taghipour H, Nowrouz P, Asghari JM, et al. (2011). E-waste management challenges in Iran: presenting some strategies for improvement of current conditions. Waste Management & Research, 30(11) 1138–44.


5. Ongondo, F. O. & Williams I. D. (2011). Are WEEE in Control? Rethinking Strategies for Managing Waste Electrical and Electronic Equipment. Integrated Waste Management, 2, 361-80.


6. Adediran, Y. A. & Abdulkarim, A. (2012). Challenges of electronic waste management in Nigeria. International Journal of Advances in Engineering & Technology, 4(10), 640-8.


7. Nnorom, I.C. & Osibanjo, O. (2008). Overview of electronic waste (ewaste) management Practices and Legislation, and poor applications in the developing Countries, conservation and Recycling. International Journal of Environment Science, 52, 843-858.


8. Karami, S. & Nabi, G. B, Jafari, H. & Hedaiati, A. (2013). The Basel Convention and the challenges of cross-border transport of hazardous chemical waste. First national conference on transport infrastructure. 2013. (In Persian).


9. Asase, M., Ernest, K., Yanful, M.M., Jay, S. and Samuel, A. (2009). Comparison of municipal solid waste management systems in Canada and Ghana: a case study of the cities of London, Ontario, and Kumasi, Ghana. Waste Management, 29(10), 2779-2786.


10. strup, T.F., Tonini, D., Turconi, R., Boldrin, A. (2014). Life cycle assessment of thermal Waste-to-Energy technologies: Review and recommendations. Waste Management, 37, 104-115.


11. Bruvoll, A., Halvorsen, B., Nyborg, K. (2002). Households’ recycling efforts. Resources. Recycling, 36, 337–354.


12. (2015). Waste statistics. Accessed from http://ec.europa.eu/eurostat/ statisticsexplained/index.php/Waste_statistics#Waste_treatment.


13. (2009). Diverting waste from landfill Effectiveness of waste‑management policies in the European Union. European Environmental Agency, Copenhagen.


14. Berglund, C. (2006). The assessment of households’ recycling costs: The role of personal motives. Ecological Economics, 56, 560–569.


15. Hunkeler, D., Lichtenvort, K., Rebitzer, G. (2008). Environmental Life Cycle Costing. CRC Press.


16. Swarr, T.E., Hunkeler, D., Klopffer, W., Pesonen, H.L., Ciroth, A., Brent, A.C. & Pagan, R. (2011). Environmental Life Cycle Costing: A Code of Practice, Society of Environmental Toxicology and Chemistry. The International Journal of Life Cycle Assessment, 16, 389-391.


17. Sanchez, M. V., & Astrup, T. F. (2016). Integrated environmental and economic assessment of waste management systems. Kgs. Lyngby: Technical University of Denmark, DTU Environment.


18. Nduneseokwu, C. K., Ying, Q. & Appolloni, A. (2017). Factors Influencing Consumers’ Intentions to Participate in a Formal E-Waste Collection System: A Case Study of Onitsha, Nigeria. Sustainability, 9(6), 881-893.


19. Ladan, M. (2012). Review of NESREA act 2007 and regulations 2009–2011: A new dawn in environmental compliance and enforcement in Nigeria. Law Environ. Dev. J, 166, 2012.


20. Ajzen, I. (2002). Residual Effects of Past on Later Behavior: Habituation and Reasoned Action Perspectives. Personality and social psychology review, 6, 107–122.


21. Abduli, M. A., Shirazi, A. M. & Omidvar, B. & Samieifard, R. (2015). A Survey of Municipal Solid Waste Generation in 22 Regions of Tehran With Solid Waste Reduction Approach. The Journal of Toloo-e-behdasht, 14(2), 23-33.


22. Tavakoli Nia, J., Saeidi Rad, M., Kazemi, M. & Gharibi, M. (2017). Analysis of Factors Affecting Citizens' Motivation to Participate in Waste Management (Case Study: District 5 of Tehran Municipality). Geography and Urban Planning Quarterly: Zagros Perspective, 9(33), 1-19. [In Persian]


23. Farid, E., Ouladi, B. & Abasi, N. (2018). Questionnaire data analysis using SPSS 25. Tehran: Mehregan Ghalam. (In Persian)


24. Taylor, S. & Todd, P. (1995). An Integrated Model ofWaste Management Behavior. Environ. Behav, 27, 306-630.


25. Weigel, F.K. & Hazen, B.T. (2014). Cegielski, C.G. Diffusion of Innovations and the Theory of Planned Behavior in Information Systems Research: A Metaanalysis. Communication Assocciation Information Systems, 31, 619-636.


26. Aung, M. & Arias, M.L. (2006). Examining waste management in San Pablo del Lago, Ecuador: A behavioral framework. Manag. Environ. Quality International Journal, 17, 730-752.


27. Wang, Z., Zhang, B., Yin, J., Zhang, X. (2011). Willingness and behavior towards e-waste recycling for residents in Beijing city, China. J. Clean. Prod, 19, 977-984.


28. El Jor, N. (2017). Policy and Institutional Assessment of Solid Waste Management in Five Countries: Cyprus, Egypt, Lebanon, Syria, Tunisia: Regional Synthesis. Available online: https://planbleu.org/sites/default/files/ publications/gestion_dechets_synthese_re


29. pdf (accessed on 18 May 2017).