ارزیابی ریسک زیست محیطی در مسیرهای گردشگری؛ (مطالعه موردی: جاده جنگلی دوهزار)
محورهای موضوعی : تحلیل ریسک زیست محیطی
معصومه رهبری
1
,
سعید مطهری
2
,
آزیتا بهبهانی نیا
3
,
سمیرا خدیوی
4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
2 - استادیار گروه محیط زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران. * (مسوول مکاتبات)
3 - استادیار گروه محیط زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.
4 - استادیار گروه محیط زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.
کلید واژه: ارزیابی ریسک, گردشگری, جنبه‌های محیط‌زیستی, جنگل دو هزار.,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: زیست‌بوم‌های جنگلی، زیستگاه‌های ارزشمندی را در خود جای داده‌اند، لذا حفظ سلامت آنها برای بشر و سایر جانداران حیاتی بسیار حایز اهمیت است. از آنجایی که زیست‌بوم‌های جنگلی پربازده‌ترین اکوسیستم‌های خشکی هستند، هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و اولویت‌بندی جنبه‌های ریسک محیط‌زیستی در منطقه گردشگری جنگلی دوهزار می‌باشد.
روش بررسی: از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی سوابق اقدام به گردآوری داده‌های مورد نیاز برای ارزیابی گردید. ارزیابی توان محیطی منطقه به منظور توسعه گردشگری با استفاده از روش ترکیبی (مدل مخدوم، 2008 و فائو، 2006) و تکنیک رویهم‌گذاری لایه‌های اطلاعاتی با کمک ابزار GIS صورت گرفت. در ادامه، روش‌های کمی (ویلیام فاین) و کیفی ارزیابی ریسک برای تعیین درجه و سطوح ریسک هر یک از فاکتورهای بیست‌گانه استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج بیانگر آن بود که 118.73 هکتار از منطقه برای تفرج متمرکز و 487.72 هکتار نیز برای تفرج گسترده مناسب است و مابقی ارزش حفاظتی دارد. همچنین؛ فاکتورهای «تغییرات آب و هوا» و «پتانسیل وقوع بلایای طبیعی» بیشترین سطوح ریسک را در اختیار داشته‌‌اند. از سوی دیگر، «آلودگی هوا» با سطح کم ارزیابی گردیدند.
بحث و نتیجه‌گیری: منطقه مطالعاتی از لحاظ سطوح ریسک، در وضعیت چندان مناسبی قرار نداشته و فاکتورهای متعددی را باید در مدیریت ریسک گردشگری مورد بررسی و تحت اقدامات مدیریتی قرار داد.
Background and Objective: Forests conservation is an issue of concern due to their critical role as one of the most important ecosystems which can affect both humankind and other species. The aim of this study was to identify environmental risks and prioritizing them in Dohezar forest as a tourism site in Iran.
Material and Methodology: the first step of the study was data collection through research review. In the next step, environmental capability of the region for the tourism development was assessed by the combined method (Makhdoom, 2008 and FAO, 2006) and overlaying of information layers with via GIS. Finally, both qualitative and quantitative methods of risk assessment were used in determination of risk degree and level of all factors.
Findings: The results showed that 118.73 and 487.72 ha of total area are suitable for intensive and extensive recreation respectively, and the rest has a conservation value. “Climate change” and “natural disasters” have the highest level of risk, while air pollution has at the lowest risk level.
Discussion and Conclusion: The study area is not in a good position in terms of risk levels and several factors have to be considered in tourism risk management.
1. UNWTO, 2001. Tourism facts and figures. Available from www.unwto.org.
2. UNWTO. 2010. International tourism receipts grew by 4% in 2012 (online). Available from: (http://media.unwto.org/en/press-release/2013-05-15/international-tourism-receipts-grew-4-2012).
3. George, R. 2003. Tourists’ perceptions of safety and security while visiting Cape Town, Tourism Management, 24(5), 575- 85.
4. Inskeep, E. 1991: Tourism planning, van Nostrand Reinhold, New York.
5. Ghasemi, M. 2011. Tourism as a system: the case study of Mashhad. Geography and Regional Development. 17, 1-31. (In Persian)
6. Gunn, Clare, A. 2002. Tourism planning, Rout ledge.
7. Fuchs, A., Reichel, A., 2011. An exploratory inquiry into destination risk perceptions and risk reduction strategies of first time vs. repeat visitors to a highly volatile destination, tourism management 32, 266-276.
8. Fuchs, G., Reichel, A., 2006. Tourist destination Perception: The case of Israel, Journal of Hospitality & Leisure Marketing 14(2), 83-108.
9. Deng, J., King, B., Bauer, T., 2002. Evaluating Natural Attractions for Tourism, Annals of Tourism Research, Vol. 29, No. 2, pp. 422–438.
10. Bentley, T.A., Page, S.J., 2008. A decade of injury monitoring in the New Zealand adventure tourism sector: A summary risk analysis 29, 857-869.
11. Tsuar, S.H., Tzeng, G.H., Wang, K.C., 1997. Evaluating Tourist Risks from Fuzzy Perspectives. Annals of Tourism Research 24 (2), 796-812.
12. Glaesser, D. 2003. Crisis management in the tourism industry, Oxford, Butterworth- Heinemann.
13. Masoumi, M. 2009. Introduction to approaches in local, urban and regional development planning. Tehran: Samira Publishing. (In Persian)
14. Ritchie, B.W. 2009. Crisis and disaster management for tourism. Bristol, UK; Buffalo: Channel view publication.
15. Aschauer, W., 2010. Perceptions of tourists at risky destinations. A model of psychological influence factors, tourism review 65(2), 4-20
16. Shengping, G.U. 2010. The ANP model for dam risk identification of the hydropower project. College of Water and Hydropower Engineering. China.
17. Song, Huang, j., 2010. The Ecological vulnerability Evaluation in Southwestern Mountain Region of China Based on GIS and AHP method. Proscenia Environmental Science. Volume 2. Pages 465-475.
18. Ramani, A., Rezaee Pasha, S., Mehralitabar, M. 2015. Environmental impact of tourism in rural areas: the case of Tonekabon, Social and Cultural Development Quarterly, 4 (2): 125-143. (In Persian)
19. khadami, M., Aligholizadeh Firoozjaei, N., 2012. Tourism development assessment to sustainability, case study: Tonokabon, Geographical Research Journal, (27): Vol 1, 104.
20. Chung – Hung Tsai, Cheng – Wu Chen. 2011, the establishment of a rapid natural disaster risk assessment model for the tourism industry, Tourism Management, Volume 32, Issue 1, February 2011, Pages 158–171.
21. Lepp, A. and Gibson, H. (2003). Tourist roles, perceived risk and international tourism. Annals of Tourism Research, 30(3), 606– 624.
22. Makhdoum, M. F. 2008. Landscape ecology or environmental studies (Land Ecology) European Versus Anglo- Saxon schools of thought. J. Int. Environmental application & Science.3 (3): 147-160.
23. FAO, 2006. The state of food and agriculture, SALES AND MARKETING GROUP, Information Division Food and Agriculture Organization of the United Nations Viale delle Terme di Caracalla 00153 Rome, Italy, ISBN 978-92-5-105600-4
24. Faraji Sabokbar, H., Salmani, M., Ayashi, A. 2014. Risk assessment in development of tourism systems: the case of Khorramabad, Geography and Environmental Risks Quarterly, 6: 123-140.
25. Mohammad Fam, I., 2008. Risk assessment and management, Fanavaran Edt. Hamedan. 50 p.
26. Ghadami, M., Firoozjaei, A., Ramezanzadeh, N., Lesbooei, M. 2011. Investigating the role of tourism in changing the quality of life of the destination; Case study of Tonekabon city, Mazandaran province, Journal of Jahad University. No. 22
27. Rahmanifiroozjah, A., Rezaeipasha, P., Mehralitabar, S., Firrozjah, M. 2015. The environmental impacts of tourism in rural areas; Tushkol village in Tonekabon, Quarterly Journal of Social and Cultural Development Studies, Vol. 4, No. 2, Autumn 94, pp. 125-143.
28. Hsu, T.H., Lin, L.Z., 2006. Using fuzzy set theoretic techniques to analyze travel risk: An empirical study, Tourism management 27, 968-98.
