ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر رژیم هیدرولوژیکی یک حوضه آبریز کوهستانی در ایران
محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری
محمدرضا خزائی
1
(استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشگاه پیام نور، ایران)
کلید واژه: حوضه رودخانه بشار, عامل تغییر, رژیم هیدرولوژیکی, شبیه‌سازی جریان روزانه, تغییر اقلیم,
چکیده مقاله :
در این مقاله اثر تغییر اقلیم بر رژیم هیدرولوژیکی یک حوضه کوهستانی ارزیابی شده است. به این منظور سناریوهای مدل-های گردش عمومی به روش عامل تغییر ریزمقیاس شده‌اند. سناریوهای اقلیمی به مدل بارش-رواناب روزانه که از پیش برای حوضه به خوبی واسنجی و اعتبارسنجی شده است وارد شده و جریان روزانه رودخانه برای دوره مشاهداتی و سناریوهای اقلیم تغییر یافته آینده (93-2067) شبیه‌سازی شده است. با مقایسه ویژگی‌های جریان شبیه‌سازی شده سناریوهای آینده با دوره فعلی، اثر تغییر اقلیم بر رژیم هیدرولوژیکی رودخانه ارزیابی شده است. به منظور تحلیل عدم قطعیت سناریوهای انتشار، از سه سناریوی A2، A1B، و B1 که به ترتیب بیانگر حالات غلظت زیاد، متوسط، و کم گازهای گلخانه‌ای هستند، استفاده شده است. نتایج حاکی از افزایش میانگین دمای حوضه بین 3 تا 5 درجه و افزایش تبخیر و تعرق در همه ماهای سال است. با وجود عدم قطعیت سناریوهای انتشار، تحت همه سناریوها بارش و جریان سالانه افزایش می‌یابد، اما توزیع فصلی نیز تغییر می کند؛ به گونه‌ای که جریان در پائیز و زمستان افزایش و در بهار و تابستان کاهش می‌یابد. کاهش جریان رودخانه در نیمه دوم سال آبی مبین لزوم توجه به اثرات تغییر اقلیم در طراحی مخازن سدها است.
In this paper climate change impacts on hydrological regime of a mountainous river basin is assessed. In order to do that, scenarios of global climate models are downscaled by using change factor method. The climate scenarios are used as inputs of a rainfall-runoff model, which is well calibrated for the basin, and daily stream-flow series for present condition and future scenarios (2067-93) are simulated. By comparison of river-flow characteristics for present condition and future scenarios, the climate change impacts on hydrologic regime of the basin are assessed. for analysis of the emission scenarios uncertainty, scenarios of A2, A1B, and B1, which relevant to high, medium, and low emission scenarios, respectively. Based on the results, basin temperature will increase between 3 to 5 Celsius degrees and potential evapotranspiration will increase for all month of the year. Despite uncertainty of emission scenarios, under all emission scenarios, annual average of rainfall and stream flow will raise; however, seasonal cycle of rainfall and river flow will change, too. Average river flow in the autumn and winter will increase, while the average river flow in spring and summer will decrease. Decreasing of the river flow in the second half of the water year, Implies the importance of considering of the climate change impacts on the river-flow for designing of dam’s reservoir.
خزائی،م. ر.، ذهبیون، ب.، و ثقفیان، ب. 1394. شبیه‌سازی جریان روزانه حوضه آبریز در شرایط کمبود داده. فصلنامه علمی- پژوهشی علوم و تکنولوژی محیط زیست. 64: 90-77.
رضایی زمان، م. و افروزی، ع. 1394. ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد محصولات و ارائه راهبرد تغییر الگوی کشت (مطالعه موردی:حوضه سیمینه رود). نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 4 (4): 51-64.
Abdulla, F.A., Lettenmaier, D.P. and Liang, X. 1999. Estimation of the ARNO model baseflow parameters using daily streamflow data. Journal of Hydrology, 222: 37–54.
Arnell, N.W. 1999. The effect of climate change on hydrological regimes in Europe: a continental perspective. Global Environmental Change, 9:5–23.
Devkota, L.P. and Gyawali, D.R. 2015. Impacts of climate change on hydrological regime and water resources management of the Koshi River Basin, Nepal. Journal of Hydrology: Regional Studies 4: 502–515.
Fowler, H.J., Blenkinsop, S. and Tebaldi, C. 2007. Linking climate change modelling to impacts studies: recent advances in downscaling techniques for hydrological modelling. International Journal of Climatology, 27: 1547-1578.
IPCC, 2001. Climate change 2001. Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the third assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. UK: Cambridge University Press.
Kamali, M., Ponnambalam, K., and Soulis, E. D. 2007. Computationally efficient calibration of WATCLASS Hydrologic models using surrogate optimization. Hydrology and Earth System Sciences, 4: 2307–2321.
Kay, A.L., Davies, H.N., Bell, V.A. and Jones, R.G. 2009. Comparison of uncertainty sources for climate change impacts: flood frequency in England. Climatic Change, 92: 41-63.
Khazaei, M.R., Zahabiyoun B. and Saghafian, B. 2014. Development of an automatic calibration tool using genetic algorithm for the ARNO conceptual rainfall-runoff model, The Arabian Journal for Science and Engineering, 39: 2535–2549.
Khazaei, M.R., Zahabiyoun, B. and Saghafian, B. 2012. Assessment of climate change impact on floods using weather generator and continuous rainfall-runoff model. International Journal of Climatology, 32: 1997-2006.
Leander, R. and Buishand, T.A. 2007. Resampling of regional climate model output for the simulation of extreme river flows. Journal of Hydrology, 332 (3–4): 487–496.
Loukas, A., Vasiliades, L. and Dalezios, N. R. 2002. Potential climate change impacts on flood producing mechanisms in southern British Columbia, Canada using the CGCMA1 simulation results. Journal of Hydrology, 259: 163-188.
Mareuil, A., Leconte, R., Brissette, F. and Minville, M. 2007. Impacts of climate change on the frequency and severity of floods in the Chateauguay River basin, Canada. Canadian Journal of Civil Engineering, 34: 1048-1060.
Nash JE and Sutcliffe JV. 1970. River flow forecasting through conceptual models. Part I. A discussion on principles. Journal of Hydrology, 10: 282–290.
Prudhomme, C., Jakob, D. and Svensson, C. 2003. Uncertainty and climate change impact on the flood regime of small UK catchments. Journal of Hydrology, 277: 1-23.
Prudhomme, C., Reynard, N. and Crooks, S. 2002. Downscaling of global climate models for flood frequency analysis: where are we now? Hydrological Processes, 16: 1137-1150.
Rao, A.R. and Han, J. 1987. Analysis of objective functions used in urban runoff models. Advances in Water Resources, 10: 205–211.
Reynard, N.S., Crooks S.M., Prudhomme, C, Svensson, C. and Kay, A.L. 2003. Impact of climate change on flood flows in river catchments. Interim report for Defra / EA project W5-032. 49pp.
Reynard, N.S., Prudhomme, C. and Crooks, S.M. 2001. The flood characteristics of large UK Rivers: Potential effects of changing climate and land use. Climatic Change, 48: 343-359.
Semenov, M.A., Brooks, R.J., Barrow, E.M. and Richardson, C.W. 1998. Comparison of the WGEN and LARS-WG stochastic weather generators for diverse climates. Climate Research, 10: 95-107.
Servat, E., and Dezetter, A. 1991. Selection of calibration objective functions in the context of rainfall-runoff modeling in a Sudanese savannah area. Hydrological Science Journal, 36: 307–330.
Todini, E., 1996. The ARNO rainfall-runoff model. Journal of Hydrology, 175: 339-382.
Wilby, R. L., Christian, W.D. 2007. SDSM 4.1, User Manual.
Zhang, G.P. and Savenije, H.H.G. 2005. Rainfall-runoff modeling in a catchment with a complex groundwater flow system: application of the Representative Elementary Watershed (REW) approach. Hydrology and Earth System Sciences, 9: 243–261.
