سنجش رابطه سرمایه اجتماعی و کارآفرینی اجتماعی در کتابخانه‌های دانشگاهی مطالعه موردی: کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مستقر در شهر تهران

محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

فهیمه باب‌الحوائجی ¹ (دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
نسترن زمانی‌راد ² (کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)

تاریخ دریافت : 1391/11/30 تاریخ پذیرش : 1392/02/14 تاریخ انتشار : 1392/03/31

کلید واژه: سرمایه اجتماعی, کارآفرینی اجتماعی, کتابخانه‌های دانشگاهی, کتابداران دانشگاهی, کتابخانه‌های مرکزی, وزارت علوم, تحقیقات و فناوری,

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی اجتماعی در کتابخانه های دانشگاهی انجام شده است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی تحلیلی ‌است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که میان 140 نفر از کتابداران دانشگاهی شاغل در کتابخانه های 13 دانشگاه وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با مدارک تحصیلی کارشناسی و بالاتر توزیع و 133 پرسشنامه تکمیل شد. از روش های آماری توصیفی و استنباطی رگرسیون کلی چند متغیری در این پژوهش استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد میزان سرمایه اجتماعی (51/39) و کارآفرینی اجتماعی (99/41) در کتابخانه های مورد پژوهش متوسط است و سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی اجتماعی تأثیر مثبت دارد. همچنین، از میان شاخص های سرمایه اجتماعی (اعتماد متقابل، روابط، عمل متقابل، ظرفیت، تنوع و ساختار)، همه به جز تنوع بر کارآفرینی اجتماعی تأثیر مثبت دارند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، توجه به سرمایه اجتماعی و کارآفرینی اجتماعی یعنی تشخیص فرصت‌ها و استفاده از آن ها، می تواند در روابط بین جوامع علمی و نحوه تبادل اطلاعات در کتابخانه ها و شبکه های علمی کاملاً مؤثر باشد.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The paper investigates the impact of social capital and social entrepreneurship in the academic libraries of the Ministry of Science, Research and Technology in Tehran. Method: This study is an analytical survey. Data collection is conducted through a  questionnaire which was distributed among 140 librarians with a bachelor's degree or higher in the academic libraries of 13 universities affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology. Descriptive and inferential statistic methods were used in this study overall multivariate regression. Findings: Results showed the levels of social capital (39/51) and social entrepreneurship (41/99) are in the average level in research libraries and social capital had a positive impact on social entrepreneurship. Among the indicators of social capital (Trust, relationships, reciprocity, capacity, diversity and structure), all except diversity  had positive impact on social entrepreneurship. Conclusions: According to the results of the study, considering the social capital and social entrepreneurship (Identification of the opportunities and using of it ), is very effective in the relationship between scientific societies, information exchange in libraries, and scientific networks.

منابع و مأخذ:

آشنا، مصطفی (1384). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی در واگن پارس اراک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت.

احمدپورداریانی،محمود  (1378).کارآفرینی: تعاریف، نظریات، الگوها. شرکت پردیس57.

ایزد یار، لاله (1388). بررسی رابطه کارآفرینی اجتماعی و سرمایه اجتماعی در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و سازمان محیط زیست(تبیین نقش هوش هیجانی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.

تاجبخش، کیان (1384). سرمایه اجتماعی اعتماد دموکراسی و توسعه. تهران: نشر شیرازه.

رهسپار، رضا (1386). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی (سازمان بنادر و کشتیرانی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، دانشکده علوم انسانی.

مافی، وحید (1387). نقش سرمایه اجتماعی در فرایند کارآفرینی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، گروه مدیریت بازرگانی، رشته اجرایی- مدیریت استراتژیک.

Alistair, R. Anderson, M. (2003). Class matters: human and social capital in the entrepreneurial process. Journal of Socio، Economic, 32(1), 17-36.

Chen, J. Zhu, Z. & Xie, H.Y. (2004). Measuring intellectual capital: a new model and empirical Study. Journal of Intellectual Capital. 5(1), 195-212.

Earney, S. & Martin A. (2009). Job rotation at Cardiff University Library Service: A pilot study. Journal of Librarianship and Information, 41(4), 213-226

Grootaert, C & Bastelaert, T.V. (eds.)(۲۰۰۲). Understanding and measuring social capital:a multidisciplinary tool  for practitioners. The World Bank.

Lin, Sh. & Huang, Y. (2005). The role of capital in the relationship between capital & career mobility. Journal of Intellectual Capital, 6 (2), 191 – 205.

MajkowskiA, A. A. (2010). Comparative Case Study on the Role of Social Capital in a Community Economic Development Social Entrepreneurship (CEDSE). The Graduate School of Education and Human Development of The George Washington University Doctor of Education Dissertation.

Thompson, J. (2002). The World of the social entrepreneur. The International Journal of Public Sector Management, 15(4-5), 412-431.

Varheim, A. (2009). Public libraries: places creating social capital? Library Hi Tech,
 27(3), 372-381.