سنجش میزان آمادگی کتابخانه‌های دانشگاهی ایران برای ارائه خدمات عمومی الکترونیکی
محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتیمحمد حسن زاده 1 , سمانه کریمی 2
1 - دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
2 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی
کلید واژه:
چکیده مقاله :
هدف: هدف از پژوهش حاضر سنجش میزان آمادگی کتابخانه‌های دانشگاهی ایران برای ارائه خدمات عمومی الکترونیکیاست. خلاء پژوهشی در خصوص استفاده از فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی برای ارائه خدمات عمومی در این مراکز، بیانگر لزوم انجام این پژوهش بوده است. روش: روش پژوهش پیمایشی و جامعه پژوهش، کتابخانه‌های دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات، فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به روش سرشماری و نیز کتابخانه های دانشگاه‌های آزاد در مراکز استانها است که به روش نمونه‌گیری هدفمند مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این پژوهشتحلیلی- کاربردی به روش پیمایشی و با استفاده از چهار نوع پرسشنامه محقق‌ساخته صورت گرفته است. یافته ها: با توجه به اینکه خدمات عمومی هرکتابخانه در سه دسته ارائه می‌شود (مرجع، اطلاع‌رسانی و امانت) نتایج پژوهش نشان داد که میزان آشنایی کاربران، مدیران و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی با "خدمات عمومی الکترونیکی" در سطح ضعیف(98/2) است و نگرش این گروه‌ها نسبت به ارائه این نوع خدمات بطور کلی در سطح متوسط(78/3) قرار دارد. میزان آشنایی و نگرش سه گروه آماری نسبت به ارائه خدمات "مرجع الکترونیکی" در کتابخانه‌های دانشگاهی بیش از سایر خدمات عمومی الکترونیکی بوده است. کتابخانه‌های دانشگاهی برنامه ارائه خدمات عمومی الکترونیکی را در برنامه‌های آتی خود منظور داشته‌اند. این میزان بطور میانگین91/3 بوده است که در سطح متوسط به بالا است. نتیجه گیری: سابقه ارائه خدمات عمومی الکترونیکی با رعایت عوامل اصلی در هیچ یک از کتابخانه‌های دانشگاهی وجود نداشته است. از نظر تجهیزات جامعه پژوهشی مذکور وضعیت مناسبی نداشته‌اند. همچنین تخصص و میزان تحصیلات کتابداران ارائه‌دهنده خدمات عمومی در این کتابخانه‌ها در سطح متوسط رو به پایین بوده است. بطور کلی سطح آمادگی کتابخانه‌های دانشگاهی ایران برای ارائه خدمات عمومی الکترونیکی در حد متوسط است.
Porpuse: The aim of this study is investigation on readiness of Iranian university libraries to provide electronic public services. According to the research gap regarding the use of information and communication technology to provide public services in these centers indicate the necessity of this study. Method: Research method is survey, and the population is university libraries under the Ministry of Science, Research and Technology and ones of the Ministry of Health and Medical Education census and University Library of Azad provincial capitals, which have been studied, purposeful sampling. This cross - functional survey has used four questionnaires that are researcher made. Results: With regarding public services provided from any library in the three categories (reference, information and loan) results showed that the acquaintance of users, administrators and academic librarians ' electronic public services " has been at a low level (2/98) and attitudes towards these groups to provide these services generally has been moderate (3/78). Acquaintance of and attitudes towards the provision of reference services by these groups in academic libraries had more electronic public services. Conclusions: Non of Iranian university libraries provide high level electronic public services. Academic libraries in future planning applications for electronic public services are in average range (3/91).
