شناسایی رابطه‌ی رضایت شغلی کتابداران و میزان رضایت کاربران در کتابخانه‌های عمومی (مطالعه موردی: کتابخانه‌های عمومی استان زنجان)

محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

مهناز کریم زاده ¹ (کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران)
فاطمه زندیان ² (استادیار علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران)
محمد حسن زاده ³ (دانشیار و مدیر گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران)

تاریخ دریافت : 1394/12/15 تاریخ پذیرش : 1395/03/03 تاریخ انتشار : 1395/03/30

کلید واژه: استان زنجان, رضایت شغلی, رضایت کاربران, رضایت کتابداران, کتابخانه‌های,

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و باهدف شناسایی رابطه رضایت شغلی کتابداران و میزان رضایت کاربران کتابخانه‌های عمومی در استان زنجان انجام‌گرفته است. روش:روش پژوهش، پیمایشی است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ی محقق ساخته است. در رابطه با جامعه آماری کتابداران، تمام جامعه موردبررسی و مطالعه قرار گرفتند که تعداد 123 پرسشنامه توزیع شد و برای انتخاب نمونه از جامعه 50 هزارنفری کاربران، روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شد و تعداد 384 پرسشنامه توزیع گردید. آزمون‌های آماری مورداستفاده پیرسون، اسپیرمن و... بود و داده‌های جمع‌آوری‌شده به‌وسیله نرم‌افزار spss تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته‌ها:یافته‌های پژوهش بیانگر این است که سطح رضایت کتابداران در بُعد رابطه‌ی شیوه اداره و سرپرستی، منزلت اجتماعی، آموزش و فعالیت‌های فوق‌برنامه، حقوق و مزایا با میزان رضایت شغلی در سطح اطمینان 99 درصد تأیید می‌شود و در بُعد نوع فرهنگ‌سازمانی و رابطه‌ی تأثیر رضایت کتابداران و رضایت کاربران مورد تأیید واقع نمی‌شود. درنتیجه رضایت شغلی کتابداران در ارتباط با 5 مؤلفه موردمطالعه پژوهش (فرهنگ‌سازمانی، شیوه‌ی اداره و سرپرستی، آموزش و فعالیت‌های فوق‌برنامه، محتوا و منزلت اجتماعی شغل، سیستم حقوق و مزایا) در سطح پایینی است و میزان رضایت شغلی کتابداران تأثیری چندانی بر میزان رضایت کاربران کتابخانه‌ها ندارد. نتیجه‌گیری: رضایت شغلی کتابداران در ارتباط با 5 مؤلفه موردمطالعه پژوهش در سطح پایینی است و میزان رضایت شغلی کتابداران تأثیری چندانی بر میزان رضایت کاربران کتابخانه‌ها ندارد.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The objective of this applied study is to identify the relationship between librarians' job satisfaction and users' satisfaction of public libraries in Zanjan province. Methodology: This survey was carried out by a researcher-made questionnaire. All 123 librarians were examined. Multistage cluster sampling method was chosen to sample from fifty thousand users, so 384 questionnaires were distributed. Statistical analysis methods such as Pearson, Spearman, etc were used and the data were analyzed by SPSS software. Findings: The results showed that the level of librarians' job satisfaction in the aspect of the relationship between governance and supervision, social status, extracurricular activities and wages and salary, with job satisfaction approved with 99 percents confidence. In the aspect of organizational culture and the relationship between librarians' job satisfaction and users' satisfaction, the hypothesis did not approved. So librarians' job satisfaction is at a low level in relation to the five components of this study (organizational culture, governance and supervision, training and extracurricular activities, content and status of jobs, wages and salary system) and the librarians' job satisfaction has little or no effect on the users satisfaction. Conclusions: Librarians' job satisfaction is at a low level in relation to the five components of this study and the librarians' job satisfaction has little or no effect on the library users' satisfaction.  

منابع و مأخذ:

باقری، فاطمه (1378). بررسی میزان رضایت شغلی کتابداران در کتابخانه‌های تخصصی و دانشگاهی (دولتی) شهرستان کرج. فصلنامه کتاب، 37، 90-101.

حریری، نجلا؛ اشرفی ریزی، حسن (1385). بررسی میزان رضایت شغلی کتابداران شاغل در کتابخانه‌های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در مراکز استان‌ها. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 12(1)، 5- 30.

رابینز، اس. پی و دی کنزو، دی. ای. (1379). مبانی مدیریت. ترجمه محمد اعرابی، محمدعلی رفیعی و بهروز اسراری ارشاد. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

زمانی، بی‌بی عشرت؛ اله دادیان، طاهره (1386). میزان رضایت دانشجویان از خدمات رایانه‌ای کتابخانه‌های علوم تربیتی و مرکزی دانشگاه اصفهان. فصلنامه کتاب، 69، 153- 166.

صارمی گرو، امیر؛ کماسی، شهرام (1392). بررسی میزان رضایت شغلی کتابداران (کتابخانه آستان قدس رضوی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد.

فخیمی زاده، فرزاد (1379). سازمان و مدیریت: تئوری‌ها، مسئولیت‌ها، وظایف. تهران: نشر هستان.

فرزین یزدی، محبوبه (1391). ارزیابی رضایت کاربران از مجموعه، ساختمان، تجهیزات، کتابداران و خدمات کتابخانه‌های عمومی یزد. مجله تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی،20(1)، 113-127.

قاسمی نژاد، افسر (1381). عوامل مؤثر بر رضایت یا خشنودی شغلی دبیران: بازنگری نظریه‌ها و پژوهش‌ها. فصلنامه مدیریت در آموزش‌وپرورش، 8(34)، 27-32.

کایا، ابرو (1375). رضایت شغلی کتابداران کشورهای درحال‌توسعه، ترجمه اسدالله آزاد. در گزیده مقالات ایفلا 1995 (ترکیه 20-26 اوت 1995). زیر نظر عباس حری؛ به همت تاج‌الملوک ارجمند. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

محمدزاده، فرید (1378). بررسی میزان رضایت شغلی نیروی انسانی شاغل در کتابخانه‌های تابعه دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی.

محمودی، علیرضا (1388). بررسی رضایت شغلی کتابداران کتابخانه‌های عمومی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران. فصلنامه دانش شناسی علوم کتابداری اطلاع‌رسانی فناوری اطلاعات،2(6)، 63-74.

مرادمند، علی (1386). بررسی میزان رضایت مراجعان از خدمات کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه شهید چمران اهواز. فصلنامه کتاب. 17(4)، 187-204.

مرادمند، علی؛ امیری، محمدرضا (1386). بررسی میزان رضایت مراجعین از خدمات کتابخانه مرکزی شهرستان تبریز. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات، 23(1)، 61- 79.

مورهد، جی؛ و آر گریفین (1374). رفتار سازمانی. ترجمه مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده. چاپ اول، تهران: انتشارات مروارید.

Burd, Barbara (2006). Work Values of Academic Librarians: Exploring the Relationship Between Values, Job Satisfaction, Commitment and Intent to Leave. Conference Proceedings of the 11th CRL National Conference held in Charlotte, North Carolina. Conducted by ACRL.April 10–13.

Dwyer, Sean, Orlando C. Richard, and Ken Chadwick (2003). Gender diversity in organizational culture.Journal of Business Research, 56(12), 1009 - 1019.

Herzberg, F. & Mausner, B. (1959). The Motivation to work(2nd Ed).NewYork: wiley.

Kiran, Kaur (2010). Service quality and customer satisfaction in academic libraries: Perspectives from a Malaysian University. Library review, 95(4), 261-273.

Locke, E. A. (1990). The nature and causes of job satisfaction. Journal of American Academy of Business, 7 (25), 81 -89.

Maslow, Abraham H. (1943). A Theory of Human Motivation, Psychologhy Review, July. Explains the five needs and their relationship.

McGinn, H. (2003). An Investigation into Factors that Influence Job Satisfaction of American Librarians In Some Urban Public Library System In The United States. Available at: http://slim.Emporia.edu/programs/phd/dissertation/mcggin.pdf. Retrived: 20th June 2007.

Nagata, Haruki and Klopfor(2011). Public library assessment in customer perspective: to which customer group should the library listen? Library Management, 32(4-5), 336-345.

Spector, P.E. (1997). Job satisfaction. London: SAGE publications.

Tsigilis, Nikolaos and Koustelios, Athanasios (2004).Multivariate relationship and discriment validity between job satisfaction and burnout. Journal of Managerial Psychology, 19(7), 666-675.

Vaughn, William J; Dunn, J. D. (1974). Astudy of Job satisfaction in six university libraries.College and Research libraries, 35.