تأثیر عصاره گیاه پنج انگشت (Vitex Agnus.Castus) بر غلظت سرمی کورتیزول، پروژسترون و هورمون لوتئینه کننده (LH) در گاوهای شیری

محورهای موضوعی : پاتوبیولوژی مقایسه ای

مهران فرهودی‌‌مقدم، سیدمحمدعلی خلفی . ¹

1 - .

تاریخ دریافت : 1397/09/29 تاریخ پذیرش : 1397/09/29 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: گیاه پنج انگشت, پروژسترون, کورتیزول, LH, گاو شیری,

چکیده مقاله :

گیاه پنج انگشت (Vitex agnus-castus L.) از بین گیاهان دارویی، گیاهی با اثرات تولید مثلی کاملا شناخته شده است. در مطالعه حاضر، عصاره گیاه با نام تجاری ویتاگنوس، به صورت خوراکی به گاوهای ماده نژاد هلشتاین سیکلیک تجویز شد. ابتدا گاوها به دو گروه تیمار (7 راس) و شاهد (7 راس) تقسیم و با تزریق پروستاگلاندین (αPGF2)به فاصله 11 روز همزمانی چرخه تولید مثلی انجام شد و پس از طی یک چرخه با شروع چرخه جدید، خوراندن 50 میلی‌‌لیتر عصاره گیاهی ویتکس آگنوس (90-80 میلی‌‌گرم در میلی‌‌لیتر) به گروه تیمار انجام پذیرفت و گاوها مجددا همزمان شده و خوراندن دارو تا پایان چرخه ادامه یافت. گاوها در روزهای 5، 9، 13 و 18 چرخه مورد معاینه قرارگرفتند (لمس مقعدی و سونوگرافی)، همچنین بطور روزانه خونگیری صورت گرفت و میزان غلظت کورتیزول، پروژسترون و LH تعیین شد. غلظت کورتیزول سرم در گروه تیمار پس از درمان نسبت به قبل از درمان روند کاهشی داشته است (05/0 P>). اختلاف در میزان پروژسترون سرم خون در گروه تیمار پس از درمان نسبت به قبل از درمان در روزهای 13 و 18 چرخه روندی افزایشی داشته، همچنین غلظت پروژسترون در روزهای مختلف چرخه در گروه تیمار نسبت به شاهد روندی افزایشی داشته است. مقایسه دقیق نشان می‌‌دهد که میانگین غلظت LH سرمی در گروه تیمار بعد از درمان نسبت به قبل آن تنها در روز 13 چرخه افزایش یافته است. با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می‌‌رسد که احتمالا عصاره گیاه ویتکس آگنوس می‌تواند بر کاهش کورتیزول و افزایش پروژسترون در سرم خون گاو اثر داشته باشد.

چکیده انگلیسی:

In this study a 50 ml hydroalcoholic extract of the plant, Vitex-agnus prescribed to cyclic Holstein cows orally, and its effects on serum Cortisol, Progesterone and Luteinizing hormone concentrations were assessed. Cows divided into control (n=7) and treatment (n=7) groups. After 21 days’ prescription of the extract in treatment group, both groups synchronized by two intra muscular injection of PGF2α in 11 days apart. Prescription of herbal extract of Vitex agnus-castus in the treatment group continued till to end of synchronized cycle. During this estrous cycle blood samples collected and ovaries and uterus of cows were examined ultrasonographically. After 53 days’ treatment, progesterone, LH and cortisol concentrations of serums that were taken in days, 5, 9, 13 and 18 of estrous cycle measured by ELISA kit. Statistical analyses were done by SPSS. An analysis of repeated measures with 95% Confidence Interval was carried out by (GLM) procedure for times (days) trends measures. An independent t test was done for comparison of the data. The data of treatment group before and after treatment was analysed by paired t test. Results showed that Vitex-agnus increases serum progesterone concentration versus before treatment and control group (P>0.05). The cortisol concentration after treatment decreased but it was not significant. The LH concentration in treatment group only in days 13 increased (not significantly). These results show that the herbal extract probably, have positive effects on progesterone, LH blood concentration increase and cortisol blood concentration decrease in Holstein cows.

منابع و مأخذ:

1. ثابتی، ح.، (1381)،‌ جنگل‌ها، درختان و درختچه‌های ایران، انتشارات دانشگاه یزد. 128-117.


2. کاظمیان، ا.، برومندفر، خ.، قنادی، ع.، نوریان،  ک.، «بررسی تاثیر ویتاگنوس و پاسی پی بر گر گرفتگی دوران یائسگی زنان»، مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، بهار


3. 1384; 7(1):39-45.Beech, J., Donaldson, M.T., Lindborg, S. (2002): Comparison of Vitex agnus castus Extract and Pergolide in Treatment of Equine Cushing's Syndrome, AAEP Proceedings, 48:175-177.


4. Bleier, W. (1959): Phytotherapy in irregular menstrual cycles or bleeding periods and other gynecological disorders of endocrine origin, Zentralblatt Gynakol; 81:701-9.


5. Braun, L., Cohen, M. (2007): Herbs and Natural Supplements: An Evidence-Based Guide, 2ND EDITION, Sydney: Elsevier Australia, 721-724.


6. De Rensis, F. (1998): Involvement of the opioidergic and dopaminergic system in the central regulation of gonadotropin secretion, Annals of the Faculty of Veterinary Medicine, University of Parma , Vol. XVIII, 234-236.


7. De Rensis, F. (1999): The involvment of prolactin in the mechanisms regulating reproduction during the post-partum period, Università degli Studi di Parma Annali della Facoltà di Medicina Veterinaria, Vol. XIX, 132-133.


8. Haller, J. (1961): The effect of plant extracts on the hormonal interrelations between hypophysis and the ovary. An endocrinological study with animal experiments. J. Gebur. Gynakol 156: 274-302.


9. Higham, J. P., Ross, C., Warren, Y., Heistermann, M., MacLarnon, A. M. (2007): Reduced reproductive function in wild baboons (Papio hamadryas anubis) related to natural consumption of the African black plum (Vitex doniana), Hor. Behav. 52(3):384-390.


10. Ibrahim, N. A., Shalaby, A. S., Farag, R. S., Elbaroty, G. S., Nofal, S. M. and Hassan, E. M. (2008): Gynecological efficacy and chemical investigation of Vitex agnus-castus L. fruits growing in Egypt, NaturalProduct Research. 22(6):537-546.


11. Kaneko, K., Machida, I., Iki, N., Sawada, H., Kawakami, S. (2004): Ultrasonographic Evaluation of the Corpus-luteum Function in Holstein Cows, Jap. Vet. Med.Asso 57(7):31-434.


12. Liu, J., Burdette, J.E., Breemen, R., Booth, N. (2001): Evaluation of estrogenic activity of plant extracts for the potential treatment of menopausal symptoms, Journal of Agricultural and Food chemistry 49 (5) 2472-2479.


13. Losh, E.G., Katzorke, T. (1990): Diagnosis and treatment of dyshormonal menstrual periods in the general practice, Gynakol Praxis, 14:3,489-95.


14. Propping, D., Katzorke, T. (1987): Treatment of corpus luteum insufficiency, Zeits Allgemeinmedizin 63: 932-3.


15. Propping D, et al. (1988): Diagnosis and therapy of corpus luteum insufficiency in general practice, Therapiewoche 38:2992-3001. 


16. Rosenfeld, C. S., Yuan, X., Manikkam, M., Calder, M. D., Garverick, H. A., Lubahn, D. B. (1999): Cloning, Sequencing, and Localization of Bovine Estrogen Receptor-ß within the Ovarian Follicle, Biology of Reproduction 60: 691-697.


17. Thompson, M. E., Wilson, M. L., Gobbo, G., Muller, M. N., Pusey, A. E. (2008): Hyperprogesteronemia in response to Vitex fischeri consumption in wild chimpanzees (Pan troglodytes schweinfurthii), Am. J. Prim. 70 (11):1064 – 1071.


18. Webster, D.E., Lu, J., Chen, S.-N., Farnsworth, N.R., Jim Wang, Z. (2006): Activation of the μ-opiate receptor by Vitex agnus-castus methanol extracts: Implication for its use in PMS, J. Ethnopharm, 106(2): 216-221.


19. Woodruff, T. K., Mayo, K. E. (2005): To ß or Not To ß: Estrogen Receptors and Ovarian Function, Endo. 146(8): 3244-3246.


20. Wuttke, W., et al. (2003): Chaste tree (Vitex agnus-castus): pharmacology and clinical indications, Phytomedicine 10.4(2003): 348-57. Wynn, S., Fougere, B. (2007): Veterinary Herbal Medicine, Published by Mosby, 452-456.