بررسی آلودگی به سرب در شیر گاوهای مناطق مختلف تبریز به روش اسپکتروفوتومتری جذب اتمی

محورهای موضوعی : پاتوبیولوژی مقایسه ای

امیرپرویز رضائی‌صابر . ¹ ( . )

تاریخ دریافت : 1395/11/24 تاریخ پذیرش : 1395/11/24 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: سرب, شیر, گاو, تبریز,

چکیده مقاله :

مسمومیت با فلزات سنگین مخصوصاً مسمومیت با سرب یک مشکل ویژه بهداشت عمومی می‌باشد.هدف از انجام این مطالعه بررسی آلودگی به سرب در شیر گاوهای مناطق مختلف تبریز بود. بدین منظور با استفاده از نمونه‌برداری تصادفی به اخذ نمونه شیر از منطقه شمال، جنوب، شرق و غرب گاوداری‌های صنعتی و سنتی شهرستان تبریز به تعداد مجموعاً 400 نمونه (از هر مسیر یکصد نمونه) پس از بررسی میزان تولید، اقدام گردید. سپس نمونه‌ها فریز گشته و اقدام به اندازه‌گیری مقادیر سرب در نمونه‌ها به روش جذب اتمی شعله گردید. میانگین مقادیر سرب در شیر گاوداریهای منطقه غرب تبریز ppm 531/0، جنوب تبریز ppm 641/0، شمال تبریز ppm 686/0 و شرق تبریز ppm 656/0 گزارش گردید. اختلاف آماری معنی‌داری ما بین میانگین مقادیر سرب مناطق مختلف چهارگانه تبریز مشاهده گردید (05/0 P<). با توجه به نتایج بدست آمده و همچنین باتوجه به حد استاندارد مجاز سرب، تمامی نمونه‌های شیر در این بررسی از لحاظ آلودگی به فلز سرب کمتراز حد مجاز می‌باشند. در این مطالعه ارتباط آماری معنی‌داری ما بین میانگین مقادیر سرب شیر نواحی مختلف مورد بررسی و میزان تولید شیر روزانه دام‌های مورد بررسی مشاهده نگردید. (05/0 P>).

چکیده انگلیسی:

Toxicities by heavy metals especially by lead are a public health problem. The aim of this study by random sampling (n= 400, 100 samples of each geographical path) was conducted on the north, south, east, and west industrial and traditional cattle-farms of Tabriz. The samples were freeze and then the lead amount of the samples was measured using flame atomic absorption method. The mean rate of lead in milk of the west, south, north, and east of Tabriz cattle-farms was reported as 0.531, 0.641, 0.686, and 0.656 ppm. A meaningful statistical difference was observed among the lead-mean of the different regions of Tabriz (P<0.05). Considering the obtained results as well as the standard rate of the lead, all the gathered samples were infected by lead lower than the standard rate. In the present study no meaningful statistical relationship (P > 0.05) was observed among the mean-rates of milk lead as well as daily milk production of the cattle in different understudied regions

منابع و مأخذ:

1. بنیادیان، م.، مشتاقی، ح. و سلطانی، ز.(1385): بررسی سرب شیر خام و فرآوری شده در شهرکرد، مجله دانشگاه دامپزشکی اهواز.15(1): 59-50.

2. چینیکار،ص.،امیرخانی،الف.، اسمار،م.، صغیری، ر.(1376): بررسی فلزات سنگین در شیر مصرف کننده با استفاده از روش جذب اتمی، چهارمین کنگره بیوشیمی، دانشگاه علوم پزشکی بابل، ایران. 22-19.

3. دادفرنیا، ش.، حاجی شعبانی، ع.، سلمانزاده، ع.، حجت، پ.(1383): بررسی و اندازه گیری میزان سرب و کادمیوم در شیر مادران شیرده یزد، مجله علوم پزشکی دانشگاه یزد.40: 29-27.

4. رادمهر، ب.، نعمتپرور،م.، فرهودی مقدم، م.، خوشنویس، م.(1388): بررسی ارتباط سرب موجود در شیربا سرب موجود در آب شرب گاوداریهای اطراف تهران، مجله پژوهش‌های‌ بالینی دامپزشکی، (1): 56-49.

5. شکرزاده، م.(1386): سم‌شناسی دامپزشکی، چاپ اول، انتشارات سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی موسسه آموزش عالی علمی –کاربردی جهاد کشاورزی، ایران.صفحه: 55-50.

6. شهرابی فراهانی، ج.(1385): اثر دو هفته‌ای مکمل یاری با اسیداسکوربیک بر میزان سرب خون در کارگران مواجهه شغلی با سرب، مجله تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران.3(1): 33-23.

7. کریم، گ.، دبانی دردشتی، ا.(1385): شیر و کیفیت آن، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، صفحه: 32-8 و 106-93.

8. گل محمدی، ت.(1385): بررسی ارتباط غلظت سرب در خون وآغوز مادر وخون جنین و نوزاد در هنگام تولد در مناطق آلوده و غیرآلوده ایران، مجله دانشکده علوم پزشکی تهران.65: 50-43.

1. Bonyadian, M., Moshtaghi, H., Soltani, Z. (2006): Determination of lead and Cadmium in raw and pasteurized milk in ShahreKord areas.IranJ. Vet.Med. 13:74-81.


2. Codex Alimentarius Commission (2000).Evaluation of Certain Food Additives and Contaminant.Report of the joint FAO/WHO,Expert committee on Food Additives.Geneva Swit zerland 90-120


3. Erdinc, B.D., Saldamli, I. (2000): Variation in some heavy metals during the production of  white cheese .IntJ. Dairy.Tech. 53(5):471-472.


4. Husain,  A., Rashdan,  A., AwadhiMahgroup, B., Alamir, H.(1996): Toxicls in food products orginating from locally read animals in Kuwait.J. Bull.Envir.Contand Toxic.57:549-555.


5. Jeng, S.L., Lee, S.J., Lin, S.Y. (1994): Determination of Cadmium and Lead in raw milk by  graphite  furnace atomic absorption spectrophotometer. J. Dairy. Sci. 77(14):945-949.


6. Jorhem, L., Engman, J. (2000): Determination of lead, cadmium, zinc, copper, and iron by atomic absorption spectrometry after microwave digestion: NMKL collaborative study. J. AOAC.Int. 83(5): 189-203.


7. Rodrigues, E.M., Delgado, U.E., Diaz, R.C. (2010): Concentration of Cadmium and Lead in different type of milk. Food  Res.tech. 208(3): 162-168.


8. Shakerian,A., Karim, G.(2004): Study on the contamination of milk and some milk products with Lead and Cadmium in Esfahan and the effect of fat separation using atomic absorption pectrophotometery.IranJ. Vet.Sci. (2): 29-35.


9. Swarup, D.,Patra, R.C., Ram Naresh, T., Kumar, P.,Shekhar, P. (2005): Blood lead levels in lactation cows reared around polluted localities: transfer of lead into milk. Sci.of the total Envir. 347: 106-110.


10. Tajkarimi, M., AhmadiFaghih, M., Poursoltani, H., Salah Nejad, A., Motallebi, A.A.,Mahdavi, H. (2008): Lead residuc levels in milk from different region of Iran. Food control. 19(5): 495-498.