طراحی الگویی برای ترویج کشت محصول سالم در استان کرمانشاه

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

مرضیه معرف ¹ , علیرضا پورسعید ² , رویا اشراقی سامانی ³ , حامد چهارسوقی امین ⁴

1 - دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
2 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
3 - دانشیار گروه مدیریت کشاورزی واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
4 - استادیارگروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

تاریخ دریافت : 1398/11/03 تاریخ پذیرش : 1398/11/03 تاریخ انتشار : 1398/08/01

کلید واژه: الگوی کشت, کشاورزی ارگانیک, مدل اعتقاد بهداشتی, مدل‌های تغییر رفتار,

چکیده مقاله :

استفادۀ بیش‌ازحد از نهاده‌های شیمیایی در کشاورزی، محیط‌زیست و سلامت انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. کشت محصولات سالم و یا ارگانیک به‌عنوان راه‌حلی برای این معضل موردتوجه قرار می‌گیرد. در این راستا پژوهش کمی حاضر به دنبال طراحی الگویی برای ترویج کشت محصول سالم در بین بهره‌برداران استان کرمانشاه است تا در جهت افزایش کشت این نوع محصول گامی به جلو بردارد. با بررسی ادبیات و پیشینۀ پژوهش و با استفاده از مدل‌های رفتار برنامه‌ریزی‌شده و اعتقاد بهداشتی و انتشار نوآوری، متغیرهای تحقیق شناسایی شدند. با استفاده از طرح توصیفی همبستگی و همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری، اعتبارسنجی متغیرهای ترویج کشت محصول سالم انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کل بهره‌برداران استان کرمانشاه به تعداد 80304 نفر بودند. تعداد 400 نفر از بهره‌برداران استان به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای با انتساب متناسب چهارصد پرسشنامه محقق ساخته در بین بهره‌برداران هفت شهرستان استان توزیع شد. بازه زمانی گردآوری داده‌ها از سال 1396 تا 1397 بود. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در قسمت آمار توصیفی با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 23 و در بخش آمار استنباطی با استفاده از نرم‌افزار Smartpls نسخه سه انجام شد. نتایج حاصل از معادلات ساختاری نشان داد که متغیر نیت بیشترین تأثیر را بر رفتار دارد و متغیرهای مزیت نسبی، سازگاری، نگرش، کنترل رفتاری درک شده، منافع درک شده و تهدید تأثیر مثبت و معناداری بر نیت و رفتار کشت محصول سالم دارند.

چکیده انگلیسی:

Healthy or organic products as a solution to healthy human and environment is being considered. In this regard, this Quantitative research is seeking to design a model for promoting healthy crop cultivation among Kermanshah province producers in order to advance the cultivation of this type of product. By review of the literature and the history of research The variables of the research were identified  by using the planned behavioral , Health Beliefs and DOI Models. Using the Descriptive-correlation and structural equation modeling to validate variables promoting healthy crop production. The statistical population of the study consisted of 80304 of beneficiaries in Kermanshah province. A sample of 400 farmers in the province was selected by multistage cluster sampling with proportional assignment from seven cities. 400 researcher-made questionnaires were distributed among users in seven provinces. The data collection period was from 1396 to 1397. Data analysis was performed in descriptive statistics using SPSS version 23 and inferential statistics using SmartPlins version 3. Results from structural equations Showed that the Intention variable has the most impact on behavior and Comparative advantage Behavior, Compatibility, Attitude, Perceived behavioral control, Perceived benefits  Threats have a positive and significant effect on the intention and healthy cropping behavior of the product.

منابع و مأخذ:

اسحاقی، ر. حجازی، ی. رضوان فر، الف.، و علم بیگی، الف. (1396). تحلیل لجیت اثرات ابعاد نوآوری و نگرش بر رفتار زیست‌محیطی روستاییان استان اردبیل در ارتباط با فناوری‌های حفاظتی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2-48، شماره1، صفحات 92-79.

حق جو، م. حیاتی، ب. محمدی رضایی، ر. پیش بهار، آ.، و دشتی، ب. (1390). عوامل مؤثر بر اشتیاق مصرف‌کنندگان برای افزایش نرخ پرداخت غذای سالم. مجله کشاورزی و محصولات پایدار، 22(3)، صفحات 117_105.

دلفیان، ح. یزدان پناه، م. فروزانی، م.، و یعقوبی، ج. (1396). بررسی رفتارهای مدیریتی کشاورزان در هنگام خشکسالی به‌عنوان پاسخ‌های پیشگیرانه موردمطالعه: شهرستان دهلران. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال چهارم، شماره 4.

شیری، ن.، و میرک زاده، ع. (1395). طراحی الگوی ترویج کارآفرینی در بین دانشجویان نظام آموزش عالی کشاورزی ایران. رساله دکتری دانشگاه رازی کرمانشاه.

صندوقی، ع.، و راحلی، ح. (1395). توسعه مدل رفتار برنامه‌ریزی‌شده برای تبیین قصد تولید محصولات ارگانیک بین گلخانه داران خیار شهرستان اصفهان با متغیر هنجار اخلاقی. مجله تحقیقات و توسعه کشاورزی ایران. دوره 47، شماره 4، صفحات 961-974.

قدیمی، ع. فمی، ش.، و اسدی، ع. (1392). سنجش نگرش و میزان به‌کارگیری فناوری‌های کشاورزی ارگانیک توسط سیب‌زمینی‌کاران شهرستان قریدن. نشریه دانش کشاورزی و توسعه پایدار، جلد 24، شماره 2، صفحات71-55.

ملائی، خ. آجیلی، الف. محمدزاده، س. یزدان پناه، م.، و فروزانی، م. (1394). بررسی تمایل و رفتار کشاورزان نسبت به به‌کارگیری مدیریت تلفیقی آفات با استفاده از تئوری توسعه‌یافته رفتار برنامه‌ریزی شده. مجلۀ پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، سال 8، شماره 2، صفحات 70-55.

منتی زاده، م.، و زمانی، غ. (1391). تدوین مدل رفتار زیست‌محیطی زارعان شهرستان شیراز. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 8، شماره2، صفحات 75-63.

مومیوند، ع. امیدی نجف آبادی، م. فرج اله حسینی، ج،؛ و لشگرآرا، ف. (1395). طراحی مدل رفتار به‌کارگیری سیستم‌های نوین آبیاری تحت‌فشار توسط کشاورزان. مطالعه موردی: کشاورزان نمونه ایران. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.

یادآور، ح. ظریفیان، ش.، و نامی، م. (1397). کاربست تئوری تجزیه رفتار برنامه‌ریزی‌شده در پذیرش کشاورزی ارگانیک. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، دوره 28، شماره 1، صفحات183-169.

یزدان پناه، م. توکلی، ک.، و مرزبان، الف. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر نیت کشاورزان در رابطه با کاربرد ایمن سموم شیمیایی: کاربرد مدل اعتقادات سلامت. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد11. شماره 2، صفحات 29-21.

Ashari, l. Sharifuddin, J., Abidin Mohammed, Z., Terano, R. (2016). Rice Farmers’ Perception And Attitude Toward Organic Farming Adoption. Jurnal Agro Ekonomi, 34(1): 35-46

Chakrabarty, T., Akter, S., Saifullah, A. S. M., Sheikh, M. dS., and Bhowmick, A. C. (2014). Use of fertilizer and pesticide for crop production in agrarian area of Tangail District, Bangladesh. Environment and Ecology Research, 2(6): 253-261.

Costaa,C. García-Lestónb, J. Costaa, S. Coelho, p. Silva, A. Pingarilho, Mc. Valdiglesiasb, d. Francesca Matteid, V. Dall’Armid, V. Bonassid, S. Laffonb, B. Snawdere, J., and Teixeiraa, J. (2014). Is organic farming safer to farmers’ health? A comparison between organic and traditional farming. Toxicology Letters.

Donahue, M. (2017). Theory of Planned Behavior Analysis and Organic Food Consumption of American Consumers. Walden Dissertations and Doctoral Studies. Walden University.

Edera, J.M. Mutsaertsb, C.F., and Sriwannawitc, P. (2015). Mini-grids and renewable energy in rural
Africa: How diffusion theory explains adoption of electricity in Uganda. Energy Research and Social
Science, 5: 45–54

Fishbein, M., and Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention and behavior: An introduction to theory and research. Reading Mass: Addison-Wesley 1975.

Hosseini, J., and Ajoudani, Z. (2012). Affective Factors in Adopting Organic Farming in Iran. Scholars Research Library Annals of Biological Research, 3(1): 601-608

IFOAM. (2017). International Federation of Organic Agriculture Movements. https://www.ifoam.bio/

Issa, i., Hamm, u. (2017). Adoption of Organic Farming as an Opportunity for Syrian Farmers of Fresh Fruit and Vegetables: An Application of the Theory of Planned Behavior and Structural Equation Modeling. Sustainability Journal. 9(11): 20-24.

Layne, K., and Lee, J. (2001). Developing fully functional e-government: A four stage model. Government Information Quarterly, 18: 122-136.

Owens, K., Feldman, J., and Kepner, J. (2010). Wide range of diseases linked to pesticides. Pesticides and You a Quarterly Publication of Beyond Pesticides, 30(2): 13-21. Retrieved from: http://beyondpesiticides.org/ health/pid-database.

Pesticide Action Network. (2009). PAN pesticides database. Retrieved fromhttp://pesticideinfo.org

Sharma, M., and Romas, J. A. (2012). Theoretical Foundations of Health Education and Health Promotion. Available from www. jblearning.com [Accessed 4 February 2015].

Van-Hulst, FJ., and Posthumus, H. (2016). Understanding non- adoption of conservation agriculture in Kenya using the reasoned action approach. Land Use Policy, 56: 303-314.

WHO. (2016). World Health Organization’s Ranking of the World’s Health. ttp://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/2016/Annex_B/en

Yanakittkul, P., and Aungvaravong,C. (2017). Proposed conceptual framework for studying the organic farmer behaviors. Kasetsart Journal of Social Sciences: 1-8.

Yazdanpanah, M., Forouzani, M., Hojjati, M. (2015).Willingness of Iranian young Adults to Eat Organic Foods: Application of the Health Belief Model. Food Quality and Preference, 41: 75-83.