شناسایی فعالیت‌های اقتصادی و آموزشی-ترویجی اثر‌گذار بر توسعه‌ سطح زیرکشت گیاهان دارویی: مقایسه وزن دهی آنتروپی و فازی مثلثی در روش دلفی

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

سید علی نورحسینی ¹ , اسماعیل فلاحی ² , محمدصادق اللهیاری ³ , سپیده قلی نژاد ⁴ , سمیه مجلسی ⁵

1 - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
2 - استادیار بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
3 - دانشیار گروه مدیریت کشاورزی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
4 - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
5 - دانش‌آموخته‌ کارشناسی رشته تولید و بهره‌برداری گیاهان دارویی و معطر، مرکز آموزش جهاد کشاورزی، رشت، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/12/12 تاریخ پذیرش : 1396/12/12 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: گیاهان دارویی, فعالیت‌های ترویجی, آنتروپی شانون, تحلیل فازی, عوامل اقتصادی,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر باهدف شناسایی عوامل اقتصادی و آموزشی- ترویجی اثر گذار بر توسعه‌ سطح زیرکشت گیاهان دارویی استان گیلان، روش‌های وزن دهی آنتروپی و فازی مثلثی را درروش دلفی مورداستفاده قرارداد. یافته‌های این مطالعه بر نقش قابل‌توجه عوامل اقتصادی و آموزشی در توسعه‌ کشت گیاهان دارویی صحه گذاشت. نتایج نشان داد که برگزاری آموزش ها از طریق بازدیدهای میدانی به‌خصوص بازدیدهای خارج از استان، شناسایی و تأکید برکشت گیاهان دارویی که تأثیرات دارویی آن ها ملموس تر باشد، ارائه‌ آموزش ها از طریق رسانه های دیداری، شنیداری، نوشتاری در راستای کشت گیاهان دارویی، پرداخت تسهیلات مالی اعتباری با سود کم جهت به زیر کشت بردن گیاهان دارویی در مزارع، ارائه‌ آموزش ها از طریق ایجاد مزارع الگویی مختص گیاهان دارویی و برگزاری کلاس های آموزشی- ترویجی چندروزه با تأکید برکشت این گیاهان، به ترتیب، مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی و ترویجی اثرگذار بر توسعه‌ سطح زیر کشت گیاهان دارویی می‌باشند.

چکیده انگلیسی:

This study aimed to identify economic and educational-extension factors affecting the cultivated area of medicinal plants in Guilan Province using entropy and fuzzy triangular weighting methods in the Delphi technique. The research findings confirmed the substantial role of economic and educational factors in the development of cultivated area of medicinal plants. The results showed that training through field visits, particularly visits to out-of-state, identifying and emphasizing on cultivation of medicinal plants that have medicinal effects are tangible, training through visual, audio, and text media in the cultivation of medicinal plants, providing low-cost credit to cultivate medicinal plants, training through the establishment of a model farm for medicinal plants and attending the multi-day extension - educational classes with an emphasis on the cultivation of these plants, are respectively the most important economic and extension activities affecting the development of cultivated area of medicinal plants.

منابع و مأخذ:

احمدی، ف.، نصریانی، خ.، و اباذری، پ. (1387). تکنیک دلفی: ابزاری در تحقیق. مجله‌ ایرانی آموزش در علوم پزشکی. سال 8، شماره 1، صفحات 175-186.

اصغری، س. (1382). بررسی نقش ترویج در پذیرش مبارزه‌ بیولوژیک در بین پنبه­کاران منطقه دشت مغان. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد رشته‌ ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. صفحه 205.

امید بیگی، ر. (1386). تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد2. انتشاران به نشر. مشهد. صفحه 438.

امیری عقدایی، س. ف.، و زارع زردیینی، ح. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر بهبود و توسعه‌ بازار گیاهان دارویی در ایران؛ مطالعه‌ موردی شهر اصفهان. فصلنامه‌ تحقیقات بازاریابی نوین. سال 4، شماره 1، صفحات 214-195.

رسام، ق.، دادخواه، ع.، خشنود یزدی، ا.، و مقدسی، ر. (1391). اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه‌ کشت گیاهان دارویی در استان خراسان شمالی. همایش ملی فراورده‌های طبیعی و گیاهان دارویی، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد.

رستمی، ع.، علیخانی، م.، و چرمچیان، م. (1394). نقش عامل‌های مدیریتی- آموزشی در عملکرد شغلی مروجان توسعه‌ کشت توتون در استان‌های مازندران و گلستان. فصلنامه‌ پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره‌ 32، صفحات 81-95.

صمصام شریعت، ه. (1382). پرورش و تکثیر گیاهان دارویی. انتشارات مانی، تهران.

صوفی، س. (1391). سنجش میزان آمادگی آموزش الکترونیک در دانشگاه با استفاده از روش فازی مورد مطالعه‌ دانشگاه گیلان. پایان­نامه‌ کارشناسی ارشد رشته مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت، دانشگاه گیلان.

عامری، ع.، و ایمانی، م. (1390). آموزش کاشت گیاهان دارویی برای کشاورزان. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی.

غنجی، م.، و هاشمی، ف. (1389). بررسی نقش ترویج کشاورزی بر توسعه‌ کشت دانه‌های روغنی. همایش ملی دستاوردهای نوین در تولید گیاهان با منشأ روغنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد.

کلانتری، خ. (1392). پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی با استفاده از نرم‌افزار SPSS. انتشارات فرهنگ صبا، چاپ 5، تهران. صفحه 338.

محمدی، ع. (1390). کاربرد مقایسه­ای روش­های تاپ سیس تخصیص خطی و تاکسونومی در ارزیابی مالی. پژوهشنامه اقتصادی، سال ۱1، شماره ۱، صفحات ۳۰٢- ۳٢۷.

مشایخی، ع.، فرهنگی، ع.، مؤمنی، م.، و علیدوستی، س. (1384). بررسی عوامل کلیدی مؤثر بر کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان‌های دولتی ایران: کاربرد روش دلفی. ویژه‌نامه‌ مدیریت، صفحات 191-232.

مقدس فریمانی، ش. (1385). جایگاه ترویج در نظام دانش و اطلاعات کشاورزی. ماهنامه‌ جهاد، شماره‌ 272.

نورزایی، ع. (1393). کارلا مؤثرترین گیاه در درمان دیابت. انتشارات نصوح، اصفهان.

Ghorbani, M., Arabzad, S. M., & Bahrami, M. (2012). Implementing Shannon Entropy, SWOT and Mathematical Programming for Supplier Selection and Order Allocation. International Journal of Supply Chain Management. 1(1): 43-47.

Herrera-Viedma, E., Cordon, O., Luque, M., Lopez, A. G., & Munoz, A. M. (2003). A Model of Fuzzy linguistic irs Based on Multi-granular linguistic Information. International Journal of Approximate Reasoning, 34(2): 221-239.

Nazari, A. Salarirad, M. M., & Bazzazi, A. A. (2012). Landfill Site Selection by Decision-making Tools Based on Fuzzy multi-attribute Decision-making Method. Environmental Earth Sciences, 65(6): 1631-1642.

Noorhosseini, S. A., Dalivand, Z. C., Sadeghi, S. M., Noorhosseini, S. F., & Pirmoradi, A. (2012). A Multiple Response Analysis: Technical Problems of Gardening in North of Iran. Advances in Environmental Biology, 6(8): 2335-2338.

Sher, H., Elyemeni, M., & Hussain, K. (2013). Ethnobotanical and Economic Observations of Some Plant Resources From the Northern Parts of Pakistan. Ethnobotany Research and Aplications, 9: 27-41.

Yadav, M., & Misra, S. (2010). Sustainable Development: a Role for Market Information Systems for Non-Timer Forest Product. Sustainable Development, 7: 110-123.