واکاوی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت کلزا (Brassica napus) در شهرستان بویراحمد: کاربرد تئوری یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

هاجر آئین مقدم ¹ , مصطفی احمدوند ² , آیت اله کرمی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه یاسوج
2 - استاد ترویج و توسعه‌ی کشاورزی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه یاسوج
3 - دانشیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه یاسوج

تاریخ دریافت : 1401/05/09 تاریخ پذیرش : 1401/09/21 تاریخ انتشار : 1401/05/01

کلید واژه: توسعه کشاورزی, دانه‌های روغنی, بویراحمد, کشت کلزا,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت کلزا در بین کشاورزان شهرستان بویراحمد بود. برای این منظور از تئوری یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری استفاده شد. جامعه آماری پژوهش پذیرندگان و نپذیرندگان کشت کلزا در این شهرستان بودند که تمامی پذیرندگان (35 نفر) و 118 نفر از نپذیرندگان به شیوه نمونه‌گیری تصادفی با توزیع متناسب انتخاب و با استفاده از روش پیمایش مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای محقق ساخته بود که بر اساس اجزاء تئوری مذکور تدوین شد و روایی آن توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی و بخش اجرا مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفت. برای سنجش پایایی پرسشنامه نیز مطالعه‌ای راهنما در خارج از جامعه آماری صورت پذیرفت و ضرایب آلفای کرونباخ (67/0تا 93/0) به دست آمده حاکی از پایایی مطلوب پرسشنامه داشت. داده‌های گردآوری شده در نرم افزار آماری SPSS21 بارگذاری و آزمون‌های آماری مرتبط و متناسب اخذ گردید. یافته‌های تحقیق نشان داد میانگین نمره شرایط تسهیل کننده، عملکرد مورد انتظار و انتظار تلاش در دو گروه پذیرنده و نپذیرنده تفاوت معنی‌داری را نشان داد. همچنین یافته‌های حاصل از تحلیل ممیزی حاکی از آن بود که شرایط تسهیل کننده سهم افزون‌تری را در ممیزی دو گروه پذیرندگان و نپذیرندگان کشت کلزا به خود اختصاص داده است. این در حالی است که نتایج حاصل از تحلیل مسیر حاکی از آن است که تأثیر اجتماعی و عملکرد مورد انتظار بیشترین تأثیر را بر تمایل (قصد) به پذیرش و شرایط تسهیل کننده بیشترین تأثیر را بر رفتار پذیرش کشت کلزا داشته است.

چکیده انگلیسی:

The aim of the current research was to identify the factors influencing the acceptance of canola (Brassica napus) cultivation among the farmers of Boyer-Ahmad County. For this purpose, the integrated model of acceptance and use of technology was used. The statistical population of the research was the adopters and non-adopters of canola cultivation in the country. All adopters (35 people) and 118 non-adopters who were selected by random sampling with appropriate distribution were studied and investigated using the survey method. The data collection tool was a researcher-made questionnaire, which was developed based on the components of the theory, and its validity was revised and confirmed by a panel of academic experts. To measure the reliability of the questionnaire, a pilot study was conducted outside the statistical population, and the Cronbach's alpha coefficients (0.67 to 0.93) obtained indicated the satisfactory reliability of the questionnaire. The collected data were loaded into SPSS21 statistical software and related statistical tests were taken. The findings of the research showed that the average score of "facilitating conditions", "expected performance" and "expected effort" in two groups of farmers showed a significant difference. Also, the findings from the discriminate analysis indicated that "facilitating conditions" had a greater share in the discrimination of the two groups of the farmers. Meanwhile, the results of the path analysis showed that "social influence" and "expected performance" had the greatest effect on the willingness to accept, and "facilitating conditions" had the greatest effect on the adoption behavior of canola cultivation.

منابع و مأخذ:

حسینی، س. ا.، میردامادی، س. م.، خیری، ش.، و سیف­زاده، س. (1389). تأثیر مدیریت زمان عملکرد محصول کلزا از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی استان قزوین. یافته­های نوین کشاورزی، 4 (3): 191 –202.

سرمد، ز.، بازرگان، ع.، و حجازی، ا. (1390). روش‏های تحقیق در علوم رفتاری. چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات آگاه، 405 صفحه.

شاهرودی، ع. ا. و چیذری، م. (1387). عوامل تأثیرگذار بر دانش، نگرش و مهارت چغندرکاران نسبت به شیوه­های مدیریت پایدار خاک زراعی، مورد: استان خراسان رضوی. علوم و صنایع کشاورزی، 22(1): 43-53.

شرفی­پور، ل.، و احمدوند، م. 1397. واکاوی بازدارنده­های توسعه کشت کلزا (Brassica napus) در شهرستان ارزوئیه. فصلنامه پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 4 (44): 47 - 58.

شفیعی، ل. 1390. بررسی عوامل موثر بر توسعه کاشت کلزا در استان کرمان. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 3 (4): 1- 16.

صدیق، ح. 1380. بررسی عوامل تأثیرگذار بر نگرش کشاورزان نسبت به توسعه کشت کلزا در استان مرکزی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 9 (35): 139 – 159.

مجردی، غ.، گلباز، س.ش.، و عطائی، ح. (1393). تحلیل سازه­های پیش برنده و بازدارنده پذیرش کشاورزی ارگانیک از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی زنجان. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 10(2): 1-15.

مرتضوی کسمایی، ه. (1396). بررسی کاربرد مدل UTAUT در پذیرش همراه بانک در ارومیه. پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، مؤسسه آموزش عالی غیردولتی آذر آبادگان، 130 صفحه.

مظهری، م.، و پارساپور، خ. 1390. بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت کلزا (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی). نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 25 (4): 410 – 419.

همایونی­فر، م.، و ملک­دار، م. 1384. بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کشت کلزا در استان مازندران. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 5 (4): 113 – 122.

Al-Barrak, K. M. (2006). Irrigation interval and nitrogen level effects on growth and yield of canola (Brassica napus L.). Scientific Journal of King Faisal University, 7(1), 87-102.

Al-Gahtani, S. S., Hubona, G. S., & Wang, J. (2007). Information technology (IT) in Saudi Arabia: Culture and the acceptance and use of IT. Information & Management, 44(8): 681-691.

Bartlett, J. E., Kotrik, J. W., & Higgins, C. C. (2001). Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Learning and Performance Journal, 19: 43-50.

Dasgupta, S. (2008). Adoption of ICT in a government organization in a developing country: An empirical study. Journal of Strategic Information Systems, 17: 140-154.

Dashti, G., Hayati, B., Bakhshy, N., & Ghahremanzadeh, M. (2017). Analysis of Factors Affecting Canola Plantation Development in Tabriz and Marand Counties, Iran.

Davis, F. D., Bagozzi, R. P., and Warshaw, P. R. (1989). User acceptance of computer technology: a comparison of two theoretical models. Management Science, 35 (8): 982-1003

Diro, S., Asfaw, E., Erko, B., & Anteneh, M. (2017). Factors affecting adoption and degree of adoption of soya bean in Ilu-Ababora Zone; Southwestern Ethiopia. Agricultural Science Research Journal, 7(1): 15-26.

Ghasemi, S., Pezeshki, V., Ghambarali, R., & Akbari, Z. 2013. Investigation Determinants of the continuance Adoption of the Canola crop. International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 7(4): 247-252.

Ghimire, R., Wen-Chi, H. U. A. N. G., & Shrestha, R. B. (2015). Factors affecting adoption of improved rice varieties among rural farm households in Central Nepal. Rice Science, 22(1): 35-43.

Gupta, B., Dasgupta, S., & Gupta, A. (2008). Adoption of ICT in a government organization in a developing country: An empirical study. The Journal of Strategic Information Systems, 17(2): 140-154.

Krueger, N., Reilly, M. & Carsrud, A. (2000). Competing model of entrepreneurial intention. Journal of Business Venturing, 15: 411-432.

Moraes, M. (2006). Soybean Acreage Response in Brazil (No. 1270-2016-101992).

Moxley, R. L., & Lang, K. B. (2006). The importance of social context influences on new farm technology sustainability: community and sub-community characteristics in Jamaica. Technology in Society, 28(3): 393-406.

Oladele, O. I. (2005). A Tobit analysis of propensity to discontinue adoption of agricultural technology among farmers in Southwestern Nigeria. Journal of Central European Agriculture, 6(3): 249-254.

Venkatesh, V., & Davis, F. D. (2000). A theoretical extension of the technology acceptance model: Four longitudinal field studies. Management Science, 46(2): 186-204.

Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., & Davis, F. D. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS quarterly, 425-478.

Wollni, M., & Andersson, C. (2014). Spatial patterns of organic agriculture adoption: Evidence from Honduras. Ecological Economics, 97: 120-128.

Xiong, Q. F., & Sun, X. L. (2011). SWOT Analysis of industrial development of double-low rapeseed in Hubei province. Asian Agricultural Research, 3(1812-2016-143561):15-37.

Zarafshani, K., Ghasemi, S., Houshyar, E., Ghanbari, R., Van Passel, S., & Azadi, H. (2017). Canola adoption enhancement in Western Iran. International Journal of Agricultural Science and Technology, 19: 47-58.

Analyzing the factors influencing the acceptance of Canola (Brassica napus)  cultivation in Boyar- Ahmad county: Application of integrated model of acceptance and using technology.