ﻃﺮاﺣﯽ اﻟﮕﻮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ در ﭘﺎﯾﺪاری ﺗﺎﻻب ﻫﺎی ﺷﻮر دﺷﺖ ﻣﺴﯿﻠﻪ اﺳﺘﺎن ﻗﻢ
محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزیرویا اکبری 1 , مهدی میردامادی 2 , سید جمال فرج الله حسینی 3 , فرهاد لشگرآرا 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
2 - گروه توسعه روستایی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
3 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد .علوم و تحقیقات تهران
4 - دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات
کلید واژه: تالاب مسیله, تالاب حوض سلطان, تالاب مره, پایداری, مدیریت مشارکتی,
چکیده مقاله :
تالاب ها در سرنوشت و بقاء طبیعت و جوامع زیستی نقش تعیین کننده دارند. در این راستا با توجه به نقش تاثیرگذار ذینفعان در حفاظت پایدار از منابع محیط زیستی از جمله تالاب ها، در این پژوهش محققان به دنبال طراحی الگویی مشارکتی و بررسی نقش آن در مدیریت پایدار تالاب های شور دشت مسیله استان قم هستند. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان قم، ادارات کل حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم و همچنین ادارات تابعه-ی این سازمانها در شهرستان‌های قم و قمرود (محدوده‌ی دشت مسیله) بوده است که از میان آنها به روش نمونه گیری روش تصادفی 251 نفر بعنوان نمونه آماری این پژوهش انتخاب شدند. اطلاعات مورد نظر توسط دو پرسشنامه مدیریت مشارکتی شامل مؤلفه های مشورت، مداخله در برنامه ریزی، مداخله در تصمیم گیری، انگیزه، استقلال، ارتباطات و حقوق انفرادی و پایداری شامل مولفه های پایداری زیست محیطی، پایداری اجتماعی- فرهنگی و پایداری اقتصادی جمع آوری و به کمک آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون ساده و t تک نمونه ای و تحلیل مسیر در نرم‌افزارهای SPSS و لیزرل تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که مشورت با گروه های ذینفع، مداخله آنها در برنامه ریزی و تصمیم گیری در رابطه با حفاظت از تالاب‌ها به همراه انگیزه شخصی، استقلال، ارتباطات و آگاهی از حقوق فردی تأثیر معناداری بر روی پایداری اجتماعی، پایداری زیست - محیطی، پایداری اقتصادی و روی مدیریت مشارکتی تالاب های مورد نظر دارند.
Nowadays, wetlands are indispensable ecosystems and play a crucial role on the stability of cosystems in future. Considering the importance of sustainable management of the saline wetlands and their impacts, participatory patterns of sustainability management of the saline wetlands in the plain of Masileh in Qom province is discussed in this paper. The population of this study includes all experts in Agriculture Organization of Qom province, Qom Regional Water Company and all Environmental Protection Department experts, Natural Resources and Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Qom, as well as the Subsidiary Department of these organizations that are located in Qom and Qomrud counties (the area of the Masileh Plain). The sample of the study are 251 experts, based on Cochran, selected through simple random sampling. Two section questionnaires were utilized for data collection, including participatory management section and sustainability section. The reliability of Questionnaire was measured through pre-test and analyzed using Cronbach’s alpha coefficient. Meanwhile, the research committee confirms the validity of the questionnaire. Pearson correlation coefficient, one-sample t-test and path analysis were used through SPSS and Lisrel softwares for analyzing the data. The results showed that social sustainability, environmental sustainability and economic sustainability have significant and positive effects on the participatory management. In addition, the role of interest groups (consultation, intervention in planning, intervention in decision-making, motivation, independence, communication and individual rights) have significant and positive effects on the social, environmental, and economic sustainability.
ارواحی، الف. (1399، 11 آبان). مدیریت زیست بومی راه نجات تالاب ها. خبرگزاری جمهوری اسلامی، www.irna.ir/news/84093708/
بهروزی راد، ب. (1387). تالاب های ایران. تهران : سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
دهزاد، ب. (1395). مستند مسیله، سرزمین فراموش شده. سازمان جهاد کشاورزی استان قم.
رضوی، ح. (1395). مستند مسیله، سرزمین فراموش شده. سازمان جهاد کشاورزی استان قم
حیدری، ح.، موذنی، ن.، جعفری، م.، ملازاده،ن.، (1393). هیدرولوژی تالاب ها و حفاظت از تالاب ها. اولین همایش ملی آب، انسان، زمین.
علیخانی، امیر. (1395). مستند مسیله، سرزمین فراموش شده. سازمان جهاد کشاورزی استان قم.
مجنونیان، ه. (1391). مقدمه ای بر حفاظت و مدیریت تالاب ها. تهران : انتشارات زعفران.
موسوی نژاد، الف. ( 1392، 20 فروردین). تالاب های قم گوهری نهفته در دل کویر/ خطر مرگ بیخ گوش تالاب های قم. خبرگزاری فارس.
مهنی رفتار، ر. نعیمی، ا. رضایی، ر. خسروی، ی. (1399). تحلیل رابطه بین هنجارهای اخلاقی، دانش و رفتار حفاظت از آب کشاورزان حوضه آبریز هلیل رود شهرستان جیرفت. مجله پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی، سال سیزدهم، شماره 1، صفحات 51-41.
Daryaei, N. Miridamadi, M. (2015). Designing pattern of participatory management in social sustainable of Fereydoon Kenar’s Wetland (Ramsar Site), Iran. Saussurea. Vol.3(3). PP: 279-283. Retrieved from http://www.saussurea.org/
Jos T.A. Verhoeven, Boudewijn Beltman, Dennis F. Whigham and Roland Robbink. (2007). Wetland functioning in a changing world: implications for natural resources management. Ecological Studies. Vol 190. Retrieved from http://www.springer.com/
Lee, H. (2017). Perspectives on Landscape Aesthetics for the Ecological Conservation of Wetlands. Retrieved from http://www.springer.com/
Smith, L. M., N. H. Euliss, Jr., D. A. Wilcox, and M. M. Brinson. (2008(. Wetland management case histories; consequences of a static view and application of the geomorphic/time variable paradigm. Wetlands 28:563–77.
Sutton-Grier,A., Sandifer, P.A,. (2018). Conservation of Wetlands and Other Coastal Ecosystems: a commentary on their Value to Protect Biodiversity, Reduce Disaster Impacts, and Promote Human Health and Well-Being. Retrieved from http://www.springer.com/
Rodrigues JC, Conides AJ, Rodriguez SR, Raicevich S, Pita P, KleisnerKM, Pita C, Lopes PFM, Roldan VA, Ramos SS, Klaoudatos D,Outeiro L, Armstrong C, Teneva L, Stefanski S, Bohnke-HenrichsA, Kruse M, Lillebo AL, Bennett EM, Belgrano A, Murillas A,Pinto IS, Burkhard S, Villasante S. (2017). Marine and coastal cultural ecosystem services: knowledge gaps and research priorities. One Ecosystem 2:e12290و Retrieved from http://www.springer.com/
_||_