نقش آموزش کوهنوردان و گردشگران در تقویت و توسعه اکوتوریسم کوهستان (مطالعه موردی کوه دماوند)
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهریمحسن رنجبر 1 , فاطمه موحدیان 2 , زهرا السادات احمدی زاده 3
1 - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری
2 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
مسئول مکاتبات
3 - دانشجوی دکتری ژئومرفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری
کلید واژه: اکوتوریسم, اکوتوریسم کوهستان, آموزش, کوه دماوند,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش: پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سواال است که آیا آموزش کوهنوردان وگردشگران منجر بهحفاظت از محیط زیست، تقویت جوامع محلی، توریسم پایدار و توسعه اکوتوریسم می شود؟ و همچنین کاهش معضلاتزیست محیطی را به دنبال دارد؟ اکوتوریسم کوهستان موجب ارتقاء و تشویق رفتار توریسمی مسئولیت پذیرانه، حفظ وبقای مکانهای طبیعی، حیات وحش و اکوسیستمها، شناخت فرهنگ محلی و شیوه های زندگی سنتی و در نهایت طرحریزی اشکال پایدار و مناسب زندگی برای مردم و افرادی که در نواحی و جوامع دور دست زندگی می کنند، خواهد شد.روش پژوهش: تحقیق حاضر به شیوه توصیفی انجام شد و دیدگاه افراد مورد ارزیابی قرار گرفت در این پژوهش،کوهستان دماوند به عنوان مورد مطالعه انتخاب شده با توجه به اینکه دماوند به عنوان بلند ترین قله خاورمیانه، باانبار ذخیره تنوع زیستی محسوب می شود همچنین تنها یک اثر طبیعی نیست از اندمیک داشتن 72 گونه گیاهیجنبه های دیگر نظیر زمین شناسی نیز بسیار با اهمیت است. و قابلیت ثبت جهانی را نیز دارا است. و بایستی مشکلاتیکه در راه ثبت جهانی آن وجود دارد بر طرف گردد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته می باشد به منظوراندازهگیری قابلیت اعتماد، از روش آلفای کرونباخ و با استفاده از نرمافزار spss انجام گردیده است.نتیجه گیری: با بررسی شاخص آموزش مشخص شد که مولفه آموزش عامل تقویت اکوتوریسم کوهستان می باشدیعنی هر چه میزان این مولفه بالاتر باشد میزان تقویت و رشد اکوتوریسم کوهستان دماوند نیز بالاتر می باشد. آموزش ازدو فاکتور آموزش رسمی و غیر رسمی نشأت گرفته است. در پایان تحقیق راهکارهایی همانند تلاش برای طراحی وثبت پارک ملی دماوند، تدوین طرح جامع برای گردشگری کوهستان با استفاده از تجربیات کوهنوردان و جوامع محلی،آموزش راهنمایان کوهستان و الگوبرداری از دوره های مشابه در کشورهای موفق در امر راهنمایان، تاسیس شرکتتوسط مردم محلی برای رونق گردشگری و ارائه خدمات و تسهیلات به گردشگران و طراحی شناسنامه و نقشه جامعبرای کوهستان دماوند ارائه گردید که امید است با عمل به آنها تقویت و رشد اکوتوریسم کوهستان دماوند را شاهد
Purpose of research: present research is looking for an answer to this question whether could instruction of hikers and Tourists lead to conservation of Environment, consolidation of local communities, sustainable tourism and development of Eco-tourism? And also, could decrement of environmental dilemmas ensue it? Mountain Eco-tourism will cause enhancement and acclamation of liability manner of tourism behavior, retention and Survival of natural places, wildlife and Ecosystems, cognition of local culture and the style of traditional life and finally design stable and suitable configuration for people and those who live in remote areas and communities.Research method: present research was accomplished in descriptive method, and people’s standpoints were evaluated (or and evaluating people’s standpoints). In this research, mountain Damavand was selected as case of study. As regards to Damavand’ height as the highest summit of Middle East, not only it is the repertory of Biodiversity accumulation with 20 ”Endemic” plant species, but also it is important in other aspects like Geology, and it isn’t just a natural phenomenon, and it has capability of World record, so it is necessary to eliminate the problems in this way. Instrument of data collection was questionnaire built up by researcher and in order to measurement of reliability, the Cronbach's alpha method had been performed by SPSS software.Conclusion: By checking the instruction indicator, it was specified that the instruction component was the reinforcement factor of Mountain Eco-tourism. It means that the higher rate of this factor causes the higher rate of reinforcement and growth of Mountain Damavand Eco-tourism. Instruction has derived 2 factors; formal instruction and informal instruction. In the end of research, it was provided solutions such as strive for design and registration of Damavand national park, Codification of comprehensive plan for mountain tourism by the experiments of hikers and local communities, instruction of mountain leaders and modeling(or imitation) of similar courses about the leaders in successful countries, constitution of corporation by indigenous people for Tourism development and presenting services and facilities to tourists, and designing birth certificate and comprehensive plan for mountain Damavand; it is hoped(or expected)that they will be performed and will be caused the reinforcement and growth of Mountain Damavand Eco-tourism.
