بررسی امکان شکل‌گیری خوشه صنعتی مرتبط با فضای سبز شهری (مطالعه موردی شهر مشهد)
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری
جواد براتی
1
(
دانشجو
)
علی رهنما
2
(
دانشجو
)
مریم رسول‌زاده
3
(
دانشجو
)
کلید واژه: واژه های کلیدی: خوشه صنعتی, ماتریس ارزیابی همکاری, زنجیره ارزش, شهر مشهد,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: مشهد به عنوان شهری با مزیت‌های متعدد در تولید محصولات کشاورزی و فضای سبز و همچنین سابقه دیرینه در تولید این محصولات، به عنوان منطقه با پتانسیل ایجاد خوشه صنعتی فضای سبز توسط شرکت شهرک‌های صنعتی استان خراسان رضوی شناخته شده است. به دلیل سهم بالای کسب و کارهای کوچک و متوسط در تولید نهال و فضای سبز شهری، به همراه وجود صنایع واسطه و تکمیل زنجیره ارزش این محصولات، این مطالعه به بررسی امکان شکل‌گیری خوشه صنعتی مرتبط با فضای سبز می‌پردازد. روش پژوهش: از دو روش اصلی برای دستیابی به هدف پژوهش، استفاده شده است. نخست، تهیه ماتریس ارزیابی همکاری و تعیین نحوه ارتباط میان نهادهای ذی‌ربط؛ دوم، تهیه موقعیت استراتژیک فعالیت‌های حوزه فضای سبز شهر مشهد. همچنین، دو اقدام میانی را نیز مدنظر قرار گرفته است که عبارتند از: شناسایی سطح فناوری تولید و تهیه زنجیره ارزش فضای سبز این محصولات. یافته‌ها: نتایج نشان داده است که نهادهای گسترده و متعدد فعال در حوزه فضای سبز در سطح شهر مشهد وجود دارد و ارتباط نسبتاً مناسبی بین این نهادها برقرار است. همچنین، زنجیره ارزش این محصولات، بجز آن دسته از محصولاتی که به فناوری نوین نیاز دارد، کامل می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از بررسی وضعیت موجود، ماتریس ارزیابی همکاری، به همراه معرفی زنجیره ارزش و تعیین موقعیت استراتژیک نشان داده است که شهر مشهد قابلیت شکل‌گیری خوشه صنعتی مرتبط با فضای سبز را دارد.
Introduction and Objective: Mashhad as a city with numerous advantages in agricultural production and green spaces and also has a long history in the production, as an area with potential industrial cluster of green space known by the Industrial Estates in Khorasan Razavi province. This study investigated the possibility of formation of industrial clusters associated with green space, because of the high proportion of small and medium-sized businesses in the production of saplings and urban green spaces, as well as the existence of these products through the value chain. Method: This study has used two main methods. First, prepare the evaluation matrix to determine how cooperation and communication between relevant institutions; second, providing strategic position in Mashhad activities in the area of green space. Also, we consider two intermediate steps that include identifying the level of production technology and supplying these products value chain of green spaces. Findings: The results show that there is not only widespread and numerous agencies active in the area of green space in the city of Mashhad, but a good relationship is established between these institutions. Conclusion: The obtained results from the status quo, cooperation matrix and the identification of strategic positioning showed that there is the capability of shaping the industrial cluster associated with green space in Mashhad.
اشمیتز، هوبرت (1381)؛ خوشههای صنعتی رویکرد نوین در توسعه صنعتی؛ نشر طرح نو، ترجمه عباس مخبر و عباس زندباف
براتی، جواد؛ رسول‌زاده، مریم؛ رفیعی دارانی، هادی و مظهری، محمد (1393)؛ مدیریت راهبردی در فضای کسب و کار اقتصاد شهری (مطالعه موردی: گردشگری مذهبی شهر مشهد)؛ فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری؛ شماره 6؛ صفحات 109-125
براتی، جواد؛ رهنما، علی و رسول‌زاده، مریم (1394)؛ شناسایی زنجیره ارزش فضای سبز شهری: تعیین نقش نهادها، فناوری و عوامل تولید؛ اولین همایش ملی اقتصاد مقاومتی دانش بنیان؛ آبان 1394، تفرش
دل انگیزان، سهراب (1383)، بررسی جایگاه خوشههای صنعتی در کسب مزیت رقابتی و توان صادراتی، مجله تعاون، دوره جدید، شماره 184، صفحات 36-33
شرکت شهرک‌های صنعتی استان مازندران (1392)، http://www.mazandiec.ir/index.php?static&sid=41452
ضرغام، حمید و حاجی محمد امینی، صمد (1390)، امکان‌سنجی خوشه گردشگری در شهرستان بندرانزلی، فصلنامه مطالعات گردشگری شماره14: 123-93.
محمدی، سعیده (1391)، بررسی آثار اقتصادی ناشی از توسعه خوشههای صنعتی، (مطالعه موردی خوشه گلاب و عرقیات و گیاهان دارویی فارس)؛ دومین همایش ملی راهکارهای توسعه اقتصادی با محوریت برنامهریزی منطقه‌ای؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
Esty, D.C. and Porter, M.E. 1998. Industrial Ecology and Competitiveness. Faculty Scholarship Series. Paper 444.
Mirata, M., Emtairah, T. (2005) “Industrial Symbiosis Networks and the Contribution to Environmental Innovation - The Case of Landskrona Industrial Symbiosis Programme”, Journal of Cleanar Production 13(10-11). p. 993-1002
Building Uganda’s Global Competitiveness in Agribusiness the Ugandan Fliricuiture Competitiveness Plan: 2005-2010, Uganda Strengthening the Competitiveness of Private Enterprise; 2006.
Chan, Man-Kwun. (2010). “Improving Opportunities for Women in Smallholder-based Supply Chains.” Seattle: Bill and Melinda Gates Foundation
Diagnostic study SME the Floriculture Cluster PUne, Maharashtra (2001), “Cluster Development Programme”, India. 2001.
Enright, M. (2000); The Globalization of competition and the localization of Competitive Advantage: Policies toward Regional Clustering in Hood, N. and Young S. (Eds) Globalization of Multinational Enterprise and Economic development, Macmillan, London.
Feser, E. (1998); Old and New Theories of Industry Clusters, in Steiner, M. (Ed) Cluster and Regional Specialisation, Pion Limited, London.
Green Cluster Studies (Faversham Creek Technical Report). Greening the Gateway Kent and Medway. May 2008.
Nikolaou, Ioannis E. & Nikolaidou, Maria (2012), “A Mapping about Eco-Industrial Clusters Territory”, 3rd International Conference on Business and Economic Research (3rd ICBER 2012) Proceeding
Pires, Bely C. C, etl. Green Belt Tourist Cluster: A Sustainable Tourism Development Strategy in São Paulo City Green Belt Biosphere Reserve.
Greenspace Project of thr EU; Final report, 2005, www.green-space.org
Porter, M. E. (1985), Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance, New York: Free Press.
Subramanian, U., Yee, P. and M. Paludett (2007). Moving towards Competitiveness: A value chain approach, World Bank: Washington D.C
Geijn, W.E Van de; Oosten, H.J. van & Koehorst, H.J.H. (2003), “Naar een tuinbouwcluster-academie : leren "van buiten" om sterker te staan”, Wageningen UR
