سنجش و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی نواحی روستایی استان کردستان با استفاده از مدل تحلیل خوشه‌ای
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری
علی زنگی آبادی
1
(مسئول مکاتبات)
طاهر پریزادی
2
(ندارد)
کلید واژه: تعادل ناحیه‌ای, توسعه, تحلیل خوشه‌ای, استان کردستان,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: هدف کلیه‌ی برنامه‌ریزی‌ها، دستیابی به توسعه‌ی مطلوب و برقراری تعادل است و نخستین گام در هر فرایند برنامه‌ریزی، به طور اعم و برنامه‌ریزی منطقه‌ای به طور اخص، شناخت و درک وضع موجود است که این شناسایی، مستلزم تفکیک منطقه‌ی مورد مطالعه به نواحی برنامه‌ریزی و سنجش هر ناحیه با شاخص‌های توسعه (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و...) و تجزیه‌ی و تحلیل و رتبه بندی هر ناحیه به لحاظ برخورداری از مواهب توسعه می‌باشد روند توسعه‌ی استان کردستان و زیرساخت‌های آن، در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته، تعادل توسعه را در سطح نواحی روستایی[i] با مشکلاتی روبرو کرده است. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل‌های بخشی، گام نخست شناخت و سطح بندی روستاها در قالب تقسیمات سیاسی بخشی (از نظر برخورداری در زمینه‌های آموزشی- فرهنگی، زیربنایی و ارتباطات، فضایی - کالبدی، بهداشتی- درمانی، اقتصاد و خدمات و...) است و اقدام بعدی ارائه راه کارهای مناسب، جهت برقراری و حفظ تعادل بخش‌ها است روش پژوهش: در پژوهش حاضر، روش کار ترکیبی از روش‌های اسنادی، تحلیلی است. در این مطالعه با استفاده از منابع آماری 18 شاخص در پنج حوزه‌ی آموزشی- فرهنگی، زیربنایی و ارتباطات، فضایی - کالبدی، بهداشتی درمانی، اقتصاد و خدمات استخراج و در خصوص نقاط روستایی 26 بخش استان کردستان مورد مطالعه قرار گرفتند؛ و در تجزیه‌ی و تحلیل، تکنیک‌های آماری Z-score و روش تحلیل خوشه‌ای (clustering analysis) بکار گرفته شده‌اند. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش، در سطح توسعه‌یافتگی بخش‌های استان کردستان، تفاوت‌ها و نابرابری‌هایی وجود دارد، به طوری که نواحی روستایی هفت بخش در سطح (توسعه یافته)، هفت بخش در سطح (نسبتاً یافته)، شش بخش در سطح (کمتر توسعه یافته) و شش بخش در سطح محروم قرار دارند؛ لذا پیشنهاد می‌گردد جهت رفع عدم تعادل‌ها، اولویت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری با نواحی روستایی بخش‌های محروم (آلوت، سرشیو مریوان، زیویه، ننور، نمه شیر) باشد. [i] طبق ماده 4 قانون تقسیمات کشوری، هر شهرستان به چندین بخش و هر بخش به چندین دهستان تقسیم شده است
Introduction and purpose of research: Target all the planning, to achieve optimal development and balance, and the first step in any planning process, including the regional planning in particular, understand that this situation is identified, require separate study area to areas of planning and evaluation of each area by index development (economic, social, cultural, health and ....) and analyze and ranking each area in terms of development is having. Process of development the Kurdistan and its infrastructures, the poor and concentration planning of the past, development balance in the level of rural areas is difficult. In order to solve problems caused by lack of balance, first step recognition and classification level of villages form part of the political divisions (in terms of having educational - cultural, infrastructure and communications, spatial - physical, health , economy and services ...) and the next step is providing good policy, to establish balance . Research method: In the present study, a combination of the methods of procedure documentation, analytical. This study used 18 statistical indicators in 5 district - cultural, infrastructure and communications, space - physical, health, economy and services active , especially in rural areas of Kurdistan 26 section , were studied. And analysis techniques of statistical Z-score and clustering analysis. Results: Based on research findings, the development level of Kurdistan sections, differences and inequality, there is, so that rural areas in seven sections (developed), seven section (partly developed), six sector-level (less developed) at the level of six section are excluded. Therefore is recommended to resolve imbalances, priority planning and investment sectors deprived rural areas (Alvt, Srshyv Marivan, Zyvyh, Nnvr, Nmh milk).
