برآورد ارزش تفریحی و شناسایی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت پارک‌های طبیعی شهری به روش ارزشگذاری مشروط (CVM)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

صدیقه کیانی سلمی ¹ ( استاد )

تاریخ دریافت : 1395/04/23 تاریخ پذیرش : 1395/05/01 تاریخ انتشار : 1395/06/01

کلید واژه: ارزشگذاری مشروط, پارک کوهستانی صفه, میزان تمایل به پرداخت, مدل Logit,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: فضاهای سبز و پارک های طبیعی شهری با رویکرد ارزش غیرمستقیم، کارکردهای ویژه ای دارند. پوشش گیاهی همراه با جاذبه های دیگر نظیر آبنماها در پارک های شهری علاوه بر تلطیف هوا و تعدیل فشارهای روانی، زمینه بسیار مناسبی برای تبادل افکار و ارتباط خانواده ها نیز فراهم می کند. برآورد ارزش این اماکن تفریحی دارای اهمیت فراوانی است، به طوری که مردم و مسئولان را از ارزش واقعی محیط زیست شهری بیشتر آگاه ساخته و آنها را در حفظ و برنامه ریزی در گسترش اماکن مصمم می سازد و امتناع از آن در درازمدت پیامدهای ناگواری خواهد داشت. ارزش گذاری اقتصادی، روشی برای برآورد ارزش پولی اینگونه دارایی ها جهت لحاظ نمودن ارزش بالقوه منابع اکوسیستمی در برنامه ریزی های توسعه ای، مدیریت بهره برداری و حفاظت و نگهداری از بوم نظام‌ها به عنوان میراث های طبیعی است. هدف پژوهش حاضر برآورد ارزش تفریحی محیط زیست اصفهان( پارک کوهستانی صفه به عنوان یک نمونه موردی) با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط بوده، افزون برآن عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان از این پارک را تعیین کرده است نیز تعیین شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی تحلیلی می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارspss ، نرم افزار اقتصادیshazam 90و نرم افزار ریاضیMathematicaاستفاده شده است. جهت پاسخگویی به فرضیات پژوهش نیز از روش های رگرسیونی و مدل های الگوی لاجیت استفاده شده است. برایبرآوردتعداد نمونهازفرمولکوکرانوروشنمونهگیریتصادفیاستفاد و کار تحلیل با 300 پرسشنامه پیگیری شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل Logit بیانگر آن است متغیرهای در آمد فرد، سن، تحصیلات، کیفیت پارک و علاقمندی به محیط زیست تأثیر معنی دار مثبت در برآورد تمایل افراد به پرداخت داشته اند و متوسط تمایل به پرداخت هر خانوار در ماه 219/1959 تومان بوده که با توجه به تعداد سه میلیون بازدیدکننده و متوسط بعد خانوار 8/3 نفر مبلغ کل ارزش تفریحی سالانه پارک کوهستانی صفه 842/751/546/1 تومان برآورد گردید. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل بیش از 75 درصد پاسخگویان متمایل به پرداخت مبالغی از 1000 تا 2000 تومان به عنوان مبلغ ورودی بوده اند. ضریببرآوردشدهپیشنهاد،کهمهمترینضریبدرروش CVMمی باشد با علامت منفی معنادار شده و این بدان مفهوم است که در یک بازار فرضی با افزایش میزان مبلغ پیشنهادی برای رقم ورودی میزان تمایل به پرداخت کاهش می یابد که البته دور از ذهن نبوده و متناسب با انتظار است. با توجه به اثر نهایی این متغیر با افزایش در قیمت پیشنهادی، احتمال پذیرش مبلغ جهت پرداخت بابت استفاده تفرجی 48% کاهش خواهد یافت.

چکیده انگلیسی:

Introduction and aim of the research: By considering indirect value approach, urban green spaces and natural parks have special functions. Vegetation and other attractions like waterfronts in urban parks, not only make the weather fair and adjust the spiritual stresses, but also provide a very suitable context for thought interchange and family communications. It is very important to estimate the value of these recreational places in a way that people and authorities become more aware of actual value of urban environment and make them determined in maintaining and planning for expansion of the places which its refusal in the long time has unpleasant consequences. Economical valuation is a method for estimating financial value of these properties for considering potential value of ecosystem resources in expansion planning, utilization management and conservation and maintenance of ecosystems as natural inheritances. The Present study is conducted to estimate the recreational value of Isfahan environment (Sofe Mountaineer Park as a case study) by using contingent valuation method. In addition, the effective factors on park visitors’ willingness to pay are specified. Method: The present research is functional with the descriptive-analytic method. SPSS software, Shazam90 economic software and Mathematica mathematical software have been used for the information analysis. Regression methods and Logit pattern models is used to answer to research hypothesis. Cochran formula and random sampling method have been used for the sample size estimation. And the research followed by 300 questionnaires. Findings: Results of Logit analysis presents that variables of income, age, education, park quality, environment partiality have a positive significant effect on estimation of people willingness to pay; and average payment willingness of family per month was 1959/219 Tomans that by considering 3 million visitors and average number of 3.8 people for every family, total amount of annual recreational value of Sofe Mountaineer Park was estimated to be 1.546.751.842 Tomans. Conclusions:According to the results, more than 75% of responders had a willingness to pay 1000-2000 tomans as the entrance fee The estimated coefficient of suggestion, which is the most important coefficient in CVM method, is significant with negative sign and it means that in a hypothetical market, willingness rate to pay decreases if suggested amount of entrance fee increases which is not impossible and is agreeable with expectation.  By considering the final effect of the variable by increasing the suggested fee, the possibility of acceptance of fee payment will decrease by 48% for pastime purpose.

منابع و مأخذ:

امامی میبدی، علی و  مرتضی قاضی  (1387). برآورد ارزش تفریحی پارک ساعی در تهران با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال دوازدهم، شماره 36، صص 202-187.

- امیرنژاد، حمید و صادق  خلیلیان  (1385). برآورد ارزش وجودی جنگل‌های شمال ایران با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط، علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دوره 13، شماره 2، صص144-154.

- امیرنژاد حمید و صادق  خلیلیان  (1384). برآورد ارزش توریستی پارک ملی گلستان و تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان، سایت انجمن اقتصاد کشاورزی ایران.

- امینی، عباس و زینب شهبازی  (1394). برآوردارزشتفریحیجنگل‌های بلوطشهرستان‌های سیروانوچرداولبااستفادهازروشارزشگذاری مشروط، برنامه ریزی فضایی، سال پنجم، شماره اول، پیاپی 16.

- آزادی، علی، امامی میبدی، علی، آزادی، فرهاد ومهدی خاکسار  (1393). برآوردارزشاقتصادیطاقبستانبااستفادهازروش (CVM) ارزشگذاریمشروط، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری سال هشتم،  شماره 2. صص 77-96.

- جعفری، علی، یارعلی، نبی الله، باقری، لیلا،  (1392). برآورد ارزش اقتصادی منطقه گردشگری کهمان استان لرستان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال چهارم، شماره چهاردهم.

- راحلی، حسین، خداوردیزاده، محمد، نجفی علمدارلو، حامد،  (1389). برآوردارزشتفرجیروستایبندارومیهبهروشارزشگذاریمشروط، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد2، شماره4.صص 49-62.

- رفعت، بتول، موسوی، بقیت الله  (1392). برآوردارزشتفریحیپارکهشتبهشتدراصفهانبااستفادهاز روشارزشگذاریمشروط (CV) ، محیط شناسی، سال سی و نهم، شمارة ۱، صص157-164.

- زبردست، لعبت، ماجد، وحید، شرزه ای، غلامعلی  (1389). برآوردیازارزشهایغیراستفاده‌ای تالابانزلیبااستفادهاز روشارزشگذاریمشروط، محیط شناسی، سال سی و ششم، شمارة 54، صص 43-50.

- سام دلیری، احمد، امیر نژاد، حمید، مرتضوی، سید ابوالقاسم  (1392). برآوردتمایلبهپرداختساکنانشهرستانچالوسجهتحفاظتازدریاچهولشت بااستفادهازروشارزشگذاریمشروطباانتخابدوگانهیکونیمبعدی، بوم شناسی کاربردی، سال دوم، شماره پنجم.

- صامتی، مجید، معینی، شهرام، مردیها، سارا، خانی زاده امیری، مجتبی  (1392). ارزشگذاری تفریحی بوستان جنگلی ناژوان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط، اکولوژی کاربردی، سال اول، شماره اول.

- صیادی، فاطمه،  رفیعی، حامد  (1393). برآورد ارزش تفرجی پارک جنگلی سرخه‌حصار با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط و مقایسه آن با برآورد‌های مشابه در ایران، پژوهش‌های محیط‌زیست‌‌‌‌‌، سال 5، شماره 10، صص 35 تا 42.

- فتاحی، احمد ، قزل سفلو، نفیسه، رضوانی، محمد ، حسینی، کلسوم  (1393). ارزشگذاریتفرجگاههایطبیعیدرمناطقروستایی  (مطالعۀموردی: پارکجنگلیچهلچای) ، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، جلد 1 ، شماره 1 ، صص 14- 1.

- مافی غلامی، داوود، یارعلی، نبی الله، کمری، نورعلی  (1393). ارزشگذاری اقتصادی تفرجگاهها با استفاده از روش هزینه سفر منطقه‌ای   (Z.T.C.M) مطالعه موردی: آبشار کوهرنگ چهارمحال و بختیاری) ، علوم و تکنولوژی محیط زیست ، دوره شانزدهم، شماره سه، صص 93-106.

- مولایی، مرتضی، کاوسی کلاشمی، محمد  (1390). برآوردارزشحفاظتیگلسوسنچلچراغبااستفادهازروشارزشگذاری مشروطباانتخابدوگانهیک-بعدی، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد25، شماره 3 ، صص 322-329.

- محمودی، مریم، چیذری، محمد، کلانتری، خلیل، رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، خداوردی زاده، محمد  (1392). برآوردمیزانتمایلبهپرداختگردشگرانبرایخدمات گردشگریمزرعه‌ای دراستانهایحاشیه یدریایخزر، مجله ی برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شماره ی 6، صص11-29.

- ناجی، محمد، بنی اسدی مصطفی، صالح، ایرج، رفیعی، حامد  (1390). برآوردارزشتفرجیپارکجنگلیقائمکرمانبااستفادهازروشارزشگذاریمشروط، مجلة جنگل ایران، انجمن جنگلبانی ایران، سال سوم، شمارة 3، صص233-241.

- نخعی، نجمه، مرتضوی، سید ابوالقاسم، امیرنژاد، حمید، نوازی، محمدعلی  (1389). برآورد ارزش حفاظتی جنگل نور با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط، اقتصاد کشاورزی، جلد 4، شماره1.

- هاشم نژاد، هاشم، فیضی، محسن، صدیق، محسن  (1390). تعیینارزشتفرجگاهیپارکجنگلینورمازندران، بااستفادهازروشارزشگذاریمشروط  (CV) ، محیط شناسی، سال سی و هفتم، شمارة 57، صص129-136.

- یخکشی، علی  (1353) ، مقدمه‌ای بر پارک‌های ملی و جنگلی ایران، انتشارات دانشگاه تهران.

- Bishop, R., C.,Heberlin.  (1979). Measuring values of extra- market indirect measures biased, merican journal of Agricultural Economics, NO: 61: PP 924-931.

-Chomitz, M. 1998, the domestic benefits of tropical forest: A Critical Review, The World Bank Research Observer, 13 (1): 13-35.

- Costanza, R., et al.  (1987). The value of the world`s ecosystem services and natural capital, Nature, No.387: PP 256-288.

- Deng, J., Pierskalla, C.  (2013). Using contingent valuation to estimate the willingness of tourist to pay for urban forest: a study in Savanah, Goergia.Urban Forestry, Urban Greening 278: 275-282.

- Hakim, A.R.  (2011). Economic valuation of nature -based tourism object in Ravapening, Indonesia: an application of travel cost and contingent valuation method. Journal of Sustainable Development 98: 91-101

- Hanemann, M. 1994. Welfare Evaluations in Contingent Valuation Experiments with Discrete Responses. American Journal of Agricultural Economics, 66 (3): 332-341.

- Kant, S.  (2007). Economics perspectives and analysis of multiple forest value and sustainable forest management. Forest Policy and Economics 7: 733-740.

- kriger, D.J.  (2001). Economic value of forest ecosystem services: A review, The wilderness

- Lee, C. & Han, S. 2002. Estimating the use and preservation values of national parks tourism resources using a contingent valuation method. Tourism Management, 23: 531-540.

- Venkatachalam,L. 2003. The contingent valuation method: a review, Environmental Impact Assessment Review, NO: 24: PP 109-117.

- Sattout E.J. Talhouk S.N., and Caligari P.D.S. 2008. Analysis economic value of cedar relics in Lebanon:An application of contingent valuation method for conservation. Ecological economics, 61: 315-322.