آشکارسازی تغییر اقلیم محلی به کمک بررسی نوسانات زمانی روزهای یخبندان (مطالعۀ موردی مشهد)

محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی

علیرضا شهاب فر ¹ (ندارد)
سهراب محمدنیا قرایی ² (ندارد)
محمد معتمدی ³ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1393/10/26 تاریخ پذیرش : 1393/10/26 تاریخ انتشار : 1383/08/01

کلید واژه: تغییر اقلیم, روزهای یخبندان, نوسان, روند,

چکیده مقاله :

در این تحقیق به منظور آشکارسازی تغییرات احتمالی اقلیم محلی، نوسانات زمانی روزهای یخبندان مشهد طی دوره آماری 1951-2000 مورد مطالعه قرار گرفت . در بررسی های اولیه مشخص شد که میانگین سالانه دما و دمای حداقل مطلق طی دورۀ یاد شده، روند صعودی دارند که این امر با روند نزولی تعداد روزهای یخبندان هم خوانیمناسبی از خود نشان می دهد.پس از انجام آزمون همگنی بارتلت همگن بودن داده های مورد مطالعه اثبات شد، با هدف آشکار شدن رونددر این داده ها از ضریب بحرانی کندال استفاده شد و معلوم شد در مجموع روزهای یخبندان سالانه شهر مشهددارای روند نزولی است.پس از انجام آزمو ن های بعدی نیز نتیجه گرفته شد که این روند تا حدودی مداوم بود چون در بعضی سال هابه هم خورده است. در نهایت معادله همبستگی تعداد روزهای یخبندان مشهد و سا لهای دورۀ آماری ب هصورت رابطه Y=107/35-0/53X محاسبه شد که این همبستگی نیز معنی دار بوده و بیانگر تغییرات 29/5- روزه در تعداد روزهای یخبندان طی دوره 50 ساله ی مورد مطالعه می باشد. چنین استنباط شد که داده های مذکور روند خطی مداوم شدیدی از خود نشان نداده، بلکه بیشتر رفتار نوسانی داشته است . در نهایت نیز با استفاده از آزمون Mann-kendail دو روند صعودی و دو روند نزولی معنی دار مشاهده شد . در انتهای دوره نیز یک نقطه تغییر دیده شد که معنی دار نبود و به طور کلی از حدود سال 1976 به بعد تعداد روزهای یخبندان در مشهد یک روند نزولی را پیشگرفته است. در مرحله بعد به منظور برازش یک مدل سری زمانی مناسب بر داده های مورد مطالعه از روش Box-Jenkins استفاده شد و با استفاده از منحنی های P-P¹ و اعمال تفاضل گیری از مرتبه اول، داده ها نرمال شدند و سپس با تحلیل منحنی های PACF³ و² ACF خاصیت ایستایی داده ها و حذف واریانس نیز بررسی و لحاظ گردید و در نهایت مدل سری زمانی ( 0,ARIMA (1, 1, برای سری مورد مطالعه، مناسب تشخیص داده شد و به منظور آزمون برازش از روش رگرسیون بهره گیری شد و در حد اعتماد 0/005 صحت مدل مورد تایید قرار گرفت به گونه ای که این مدل توانست تعداد روزهای یخبندان سال 2001 مشهد را با خطایی در حدود 3/3 درصد پیش بینی کند.

چکیده انگلیسی:

In this paper, for the aim of local climatic change detection, fluctuations of freezingdays in Mashhad during 1951-2000 were studied.Primary investigations showed that annual mean and absolute temperature have anincreasing trend in the study period. It has a suitable harmony to decreasing trend offreezing days. So, correlation equation between freezing days and statistical yearscalculated by this formula. Y=107.35X-0.53 which it was meaningful and shows –29.5 days changes in Annual freezing days in mentioned period. Using test of Mann-Kendal showed two decreasing and decreasing trend, which are significant. We canobserve a falling trend in number of freezing days after 1976.In next phase, for the purpose of fitting a suitable time series model on the data,which used in this research, the method of Box-Jenkins was applied. Finally after somestatistical works ARIMA (1,1,0) time series model was selected for the studied data.The model was able to predict the number of freezing days of Mashhad in the year2001 with an error about 3.3 percent.