رویکردهای ژئوپلیتیکی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران درحوزه خلیج فارس

محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی

عزت الله عزتی ¹ (ندارد)
نبی الله رشنو ² (ندارد)

تاریخ دریافت : 1393/10/20 تاریخ پذیرش : 1393/10/20 تاریخ انتشار : 1386/11/01

کلید واژه: نظام سیاسی- امنیتی, امنیت جمعی, استراتژی ژئوپلیتیک, سیاست ایدئولوژیک, موقعیت محوری,

چکیده مقاله :

خلیج فارس بدلیل اهمیت ویژه استراتژیکی و ژئواکونومیکی همواره در طی تاریخ مورد توجه کشورهای قدرتمند بوده است.هم اکنون درحوزه خلیج فارس، کشور ایران بصورت بالقوه یکی از 15کشور قدرتمند جهان است. جمهوری اسلامی ایران با برخورداری ازهمه متغییرهای قدرت اعم از:سرزمین وسیع،عمق استراتژیک، منابع سرشار واستراتژیک، جمعیت متناسب، موقعیت منحصر بفرد ژئوپلیتیک (گذرگاهی)،تاریخ،هویت ملی، ادبیات غنی و ملتی پویا، اماچنانکه اثربخشی مولفه های قدرت ملی درسیاست خارجی مستلزم همراهی جنبه های نرم افزاری با ارتباطات مستمربین المللی در سطوح جهانی است، از یکسو عدم توجه به این مهم سبب شده تا این کشور بلحاظ فقدان جایگاه متناسب درصفبندی های جدیدنظام بین الملل بار شد روز افزون هزینه ها و تقلیل منافع ملی ومنطقه ای مواجه گردد و از سوی دیگر در حوزه خلیج فارس روابط گسترده و استراتژیک همسایگان ایران با غرب باعث شده تا روابط منطقه ای جمهوری اسلامی ایران نیز بطور طبیعی غیر عادی شده و تحت الشعاع فضای تقابلی با غرب قرارگیرد. این فرایند بلحاظ تحولات شگرف تکنولوژیک و الزامات همگامی با آن در شرایط جدید بلوغ اجتماعی ایران، امروزه به اساسی ترین چالش در سیاست خارجی و توسعه ملی این کشور تبدیل شده است.

چکیده انگلیسی:

Summary: Due to strategic and geo-economic importance, Persian Gulf has been taken into consideration of powerful countries all over the history. Nowadays, in the Persian Gulf area, Iran is potentially one of the fifteen powerful countries in the world. Having all characteristics of power including: vast territory, deep strategic, natural resources, suitable population, special geopolitics situation and history, national identity, rich literature and active people. Since effectiveness of national power characteristics on foreign politics involves software aspects and continued international communication all over the world, inattention to this important point caused this country to increase prices and reduce national and local interests respect to lack of suitable situation in the new lineup of international system. On the other hand, wide and strategic relations of the neighbors with west on the Persian gulf area caused unusual local relations for Iran and influenced by west interactions. Respect to technological changes and need to accompaniment with it in the new social conditions of Iran, this current has become the most important challenge in the foreign politics and national development of Iran.