ارزیابی و تحلیل تاب‌آوری نهادی و کالبدی محلات شهری سنندج (مطالعه موردی: محلات سرتپوله، شالمان و حاجی‌آباد)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری

سیروان بهرامی ¹ , رحیم سرور ² , فریده اسدیان ³

1 - دکترای برنامه‌ریزی شهری، مدرس دانشگاه و کارشناس استانداری کردستان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
3 - استادیار گروه جغرافیا

تاریخ دریافت : 1396/10/21 تاریخ پذیرش : 1397/03/16 تاریخ انتشار : 1397/08/01

کلید واژه: محلات سنندج, تاب‌آوری, سوانح طبیعی, جوامع تاب‌آور,

چکیده مقاله :

سوانح و مخاطرات طبیعی به دلیل شدت و زمان کوتاه اثر گذاری بر اجتماعات بشری تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی برنامه‌ریزان و مدیران شهری در سال‌های اخیر شده‌اند. از این رو تاب‌آوری، به عنوان رویکرد و روشی مناسب در جهت کاهش خطرات حاصل از بحران‌ها و مخاطرات، به عنوان رویکرد پژوهش حاضر انتخاب شده است. هدف اصلی این پژوهش اندازه‌گیری میزان تاب‌آوری در ابعاد نهادی- سازمانی و کالبدی- محیطی به منظور مقابله با اثرات سوانح طبیعی در شهر سنندج می‌باشد. در همین ارتباط جامعه آماری این تحقیق خانوارهای ساکن در سه محله شهر سنندج است که با استفاده از سرشماری سال 1390، مصاحبه با مسئولان ذیربط و توزیع پرسشنامه، از طریق فرمول کوکران 383 خانوار انتخاب شدند. در تحلیل اطلاعات نیز از روش‌های کمی- پیمایشی استفاده گردیده است. با توجه به تحلیل داده‌ها در محیط نرم‌افزار SPSS و همچنین تحلیل شبکه‌ای ANP با استفاده از نرم افزار super decisions برای تعیین درجه اهمیت هر کدام از مؤلفه‌های مذکور استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بین تاب‌آوری موجود در محلات نمونه و سطح تاب‌آوری آنها در ابعاد نهادی- سازمانی و کالبدی- محیطی رابطه معناداری وجود دارد و با تغییر هر یک، میزان تاب‌آوری خانوارها نیز تغییر می‌یابد.

چکیده انگلیسی:

Because of intensity and short time of effectiveness on human communities, natural events and risks have turned into one of the primary concerns of urban planners and managers in past few years. Therefore, resilience as a proper approach for reduction of risks of crises and risks was adopted in the present study. The primary objective of this survey is measurement of resilience from institutional-organizational aspects so as to determine the capability to address natural events in Sanandaj City. In this regard, the statistical population of present study includes those families who live in three neighborhoods of Sanandaj City.Drawing on results of consensus in 2011, interviews with relevant authorities, and distribution of questionnaire, 383 families were chosen through Cochran’s formula. In order to analyze the collected data, quantitative-survey methods were used. The analysis of collected data was done through SPSS Software and analytic network process (ANP) was done through Super Decisions Software which contributes to determination of significance of each item. The results of present study suggest that there is a significant association between resilience of sampled neighborhoods and their resilience from institutional-organizational and physical-environmental aspects. As a result, change of each aspect contributes to variation of resilience of families