تحلیلی بر انعطاف‌پذیری فضاهای باز مسکونی با تأکید بر عناصر منظر پرداز (نمونه موردی:خانه اراکی)

محورهای موضوعی : شهرسازی - معماری

لیلا فتاحی ¹ , محمدرضا بمانیان، ² , حمیدرضا صارمی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه معماری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
2 - نویسنده مسؤل، استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنرومعماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/05/06 تاریخ پذیرش : 1400/07/28 تاریخ انتشار : 1401/08/01

کلید واژه: خانه‌های سنتی, عناصر منظر پرداز, انعطاف‌پذیری,

چکیده مقاله :

امروزه رشد سریع و شتابان شهرهای ایران در چند دهه اخیر به لحاظ کمی، باعث غافل ماندن آنها از جنبه های کیفی حیاط و فضای باز شده است، این وضعیت آسایش و کیفیت رادر خانه‌ها به حداقل رسانده است، امروزه با توجه به پیشرفت‎های ایجاد شده در زمینه‎ تکنولوژی امکان ایجاد نوعی معماری انعطاف‎پذیر که خود را با تغییرات ایجاد شده تطبیق دهد، بیش از پیش احساس می‌شود، معماری که با توجه به نیازهای متغیر ساکنین خود را تطبیق دهد. روش تحقیق در این پژوهش به‌صورت توصیفی تحلیلی می‌باشد که به مطالعه و تحلیل خانه‌های ساخته شده در دوره های قاجار و پهلوی در شهر اراک و پیداکردن ویژگی‌های مشترک مربوط به گونه های گیاهی، آب و ساختار کالبدی بدنه و عناصر منظر پرداز در حیاط به‌منظور ایجاد انعطاف‌پذیری در فضای باز می‌پردازد. در خانه‌های سنتی ایرانی، پیوند حوزه هایی چون صرفه جویی در مصرف انرژی، منظرپردازی و انعطاف‌پذیری و... انجام شده که در دهه های اخیر به‌عنوان دغدغه دانشمندان و معماران به‌عنوان مسئله اساسی و بحرانی در جهان حاضر مطرح گردیده شده است. نتایج نشان می دهد که حیاط های خانه‌های کهن اراک دارای یک الگوی واحد ساختاری و همچنین عناصر منظر پرداز و پوشش گیاهی مربوط به خود است. این پژوهش تلاش می‌کند تا کارایی مولفه های سازنده منظر را در فضای باز خانه‌ها مورد آزمون قرارداده وبا تکیه بر الگوشناسی و بازیابی اصول و عوامل منظر پرداز راه‌حل مناسبی جهت ارتقای انعطاف‌پذیری فضای باز معماری امروز به دست آورد.

چکیده انگلیسی:

Today, the rapid growth of Iranian cities in recent decades has quantitatively neglected them in terms of the quality of the yard and open space, this situation has minimized the comfort and quality of homes, today due to the progress made In the field of technology, it is possible to create a flexible architecture that adapts to the changes, an architecture that adapts to the changing needs of its residents. The research method in this research is descriptive-analytical to study and analyze houses built in the Qajar and Pahlavi periods in Arak and find common features related to plant species, water and body structure and landscape elements in the yard in order to create flexibility. Pays outdoors. In traditional Iranian houses, the connection of areas such as energy saving, landscaping and flexibility, etc. has been done, which in recent decades has been raised as a concern of scientists and architects as a fundamental and critical issue in the present world. The results show that the courtyards of ancient houses in Arak have a single structural pattern as well as landscaping elements and vegetation. This study tries to test the efficiency of landscape components in the open space of houses and based on modeling and retrieving the principles and factors of landscaping to find a suitable solution to enhance the flexibility of today's open architecture