نظرییات حاکمیت اراده ظاهری و باطنی در حقوق اسلام و ایران
محورهای موضوعی : فلسفه
سید ابوالقاسم نقیبی
1
(ندارد)
کلید واژه: ا راده, اراده ظاهری, اراده باطنی, قصد, رضا,
چکیده مقاله :
شکل گیری عمل حقوقی و عناصر سازنده آن و آسیبهایی که در مراحل مختلف تکو ین ارادهممکن است بر آن وارد شود از موضوعات مهم فقهی و حقوقی است . از جمله مسائل قابل تعمقدر این زم ینه تعارض اراده ظاهری و باطنی در ا یجاد یک عمل حقوقی است که کدام از آندو اصلو حاکم تلقی می گردد. فقه اء و حقوقدانان اسلامی در ا ی ن زم ینه اختلاف نظر دارند برخی وباستناد به روا یت موثقه ابن بک یر و س یره عقلا ء و عرف خاص تجار و ضرورت استحکام م عاملات وحفظ نظم اقتصادی ، اصل را اراده ظاهری پنداشته و برخی د یگر بر اساس آ ی ات و روای ات وضرورت تبع یت عقود از قصود ، از حاکمیت اراده باطنی جانبداری نمود هاند این اختلاف فقها ء درقانون مدنی ا یران و نگرش حقوقدانان مؤثر افتاد و آنان ن یز در ا ین زم ینه اتفاق نظر ن دارند ماضمن بررسی مبانی و ادله نظریات یاد شده بر تعدیل هر یک از ایندو نظریه تأکید ورزیده ایم و درموارد جهل و اشتباه ، اصل را اراده ظاهری دانسته و در مواردی که به نظم اقتصادی ارتباطمستقیم دارد بر ضرورت دسترسی به اراده باطنی متعاقد ین از ناح یه دادرس و شکل گی ری رو ی هقضایی اصرار نمود هایم.
Formation of legal act, its constitutional elements, and damageswhich may hurt the will in its various elements of formation areamong major juristic, legal subjects one of which beingcontradiction of exoteric will to esoteric will in making a legal actwith respect to sovereignty – that is, which of them enjoyssovereignty over the other? There is a dispute among jurists andIslamic lawyers in that connection on the basis of different proofsfor and against any of those two theories. While investigatingproofs of each theory, the present essay emphasizes modification ofboth theories and declares that in cases of ignorance the exotericwill and in cases relating directly to the economical order theesoteric will should be given priority.
