نقدی بر محرومیت زوجه در ارث از زمین (نظر به ماده 946 ق.م)

محورهای موضوعی : فلسفه

محمد علی خیراللهی ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1393/08/19 تاریخ پذیرش : 1393/08/19 تاریخ انتشار : 1385/01/01

کلید واژه: زوجه, ارث, رباع(خانه), اشجار(درختان), بناء, محرومیت,

چکیده مقاله :

نویسندگان قانون مدن ی نیز در هنگام تدوین ، بر این نظریه تاکید کرده و در ماده آورده اند: زوج از تمام اموالزوجه ارث می برد ولیکن زوجه از اموال ذیل : 1- از اموال منقوله از هر قبیل که باشد 2- از ابنیه و اشجار.اما اگر کتب فقه ی موجود را بررسی کنیم، ملاحظه م ی کنیم که نظریه فوق تنها یک ی از دیدگاهها استفقهاء زیاد ی از دیر باز این نظریه را ر د کرده اند . پس از بیان روایات موافق و مخالف ، ودید گاه ها یفقهایی که در دو گروه موافقین و مخالفین قرار گرفت ه اند، مطالب ذیل را به عنوان نتیجه می توان بیان کرد :محرومیت زوجه از ارث در زمین به سادگ ی آن را پذیرفتنی نیست، بل که به نظر م ی رسد با در نظر گرفتنمجموع أدله مناسبتر است که بگوییم : ما در اصل بردن میراث از سو ی زوجه به اطلاق آیه عمل م ی کنیم وباتوجه به اینکه 17 روایت در تخصیص آیه وارد شده است ، به این اخبار توجه م ی کنیم . از آنج ا که این اخباربنا به اعتراف بسیار ی از موافق ین ، صلاحیت تخصیص آیه را ندارند . بنا براین اصل ارث از زمین ثابت است .درجمع با آیه نظریه سید مرتض ی متین است که فرمود : ارث از قیمت زمین طریق جمع میان آیه واین اخباراست. بسیاری ازجمله علامه وغیره قرار گرفته است. از سویی دیگر دو روایت مشهور نیز وارد شده است:که زوج در صورت ی که دارا ی فرزند باشد ، از زمین ارث م ی برد .بنابراین : درصورتی که زوجه ، فرزند یازشوهر خود داشته باشد ، علاوه بر قیمت منقولات ، از قیمت زمین نیز براساس سهام مفروض (یک هشتم )ارث می برد.

چکیده انگلیسی:

It is quite well-known that contemporary jurists believe that wifeinherits neither from the land nor from its price. Considering that fatwa,the article 946 of the Iranian civil law declares that husband inheritsfrom all parts of wife’s property while wife inherits only from thefollowing: 1. Movable properties, and 2. buildings and trees. As can beseen in that article, wife is deprived of inheritance from the land. Aglance at juristic books, however, clearly indicates that the said theoryis merely one perspective and a good number of jurists have rejected itfrom early times. The present essay deals with the analysis and surveyof those perspectives. Considering the Quranic verse and all traditionsconcerning it as well as opinions of various jurists, we would concludethat if the wife has a child from her husband she will inherit from theprice of the land in addition to the price of movable properties on thebasis of her share, i.e. the eighth.