نقدی بر روش ایضاح مفاهیم در فلسفه ی علم: مطالعه ی موردی مفهوم وحدت بخشی

محورهای موضوعی : فلسفه

هادی صمدی ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1387/02/06 تاریخ پذیرش : 1388/03/12 تاریخ انتشار : 1390/01/01

کلید واژه: ایضاح, وحدت بخشی, مفهوم, تبیین, کارنپ, کیچر,

چکیده مقاله :

روش ایضاح مفاهیم کارنپ بر این اساس پیشنهاد شد که وظیفه ی فیلسوف علم ابهام زدایی ازمفاهیم مبهم علمی و غیرعلمیِ موجود در زبان علم و جایگزینی آنها با مفاهیمی روشن و ب یابهاماست. نقد های فیلسوفانی مانند استراسون، کواین، و پوپر باعث آن شد که کمتر فیلسوف علمیآشکارا از روش کارنپ حمایت کند هرچند که بخش بزرگی از فلسف هی علم کماکان خود را وقف اینروش کرده بود. در سال های اخیر برخی از فیلسوفان علم آشکارا به دفاع از پروژه ی کارنپپرداخته اند. در نوشته ی حاضر به جای پرداختن به استدلال های له و علیه این روش، مفهومبه عنوان نمونه انتخاب شده است و نشان داده می شود هیچ کدام از تلاش هایی که وحدت بخشی در جهت ایضاح آن به کار گرفته شده به جایگزینی این مفهوم با مفاهیمی روشن و بی ابهامنیانجامیده است. دعوی مقاله این است که وظیفه ی اصلی فیلسوف علم نه درگیر شدن درزبان کاوی های بی حاصل، بلکه پرداختن به مسائل واقعی موجود در برنام ههای پژوهشی علمی است.

چکیده انگلیسی:

Carnap’s method of explication of concepts proposed based on the ideathat the main responsibility of philosopher of science is the clarificationof vague scientific and unscientific concepts in the language of scienceand replacement of them by “crystal clear” ones. The critiques ofphilosophers like Strawson, Quine, and Popper caused mostphilosophers of science not to openly endorse Carnap’s method ofexplication, even though an important part of their philosophical worksdevoted to his project. In recent years, some philosophers of sciencehave fully defended the method of explication. Instead of criticizing thearguments of these philosophers, this paper criticizes the products ofapplying the method of explication on one important concept ofphilosophy of science, “unification”. It has been shown that the effortsof philosophers of science in offering an explication for this concepthave been futile.