تبیین رابطه بین هویت های سه گانه فردی، اجتماعی و ملی با میزان پایبندی شهروندان به فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه: شهروندان شهر تهران در سال 1393)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

محسن نیازی ¹ (استاد گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان)
مرتضی جعفرپور برزکی ² (دانشجوی دکتری علوم اجتماعی، دانشگاه کاشان)
الهام شفائی مقدم ³ (دانشجوی دکتری علوم اجتماعی، دانشگاه کاشان)

تاریخ دریافت : 1393/02/21 تاریخ پذیرش : 1393/02/21 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: شهروندی, فرهنگ شهروندی, هویت فردی, هویت اجتماعی, هویت ملی,

چکیده مقاله :

امروزه، فرهنگ شهروندی به عنوان مؤلفه ی کلیدی توسعه اجتماعی و فرهنگی مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران قرار گرفته است. در این میان، احساس تعلق به یک جامعه نتیجه عناصر عینی و ذهنی تشکیل دهنده هویت فرد و اجتماع است که با ارجاع به مفهوم و مؤلفه‌های شهروندی می‌توان آن را شناسایی کرد. این مفاهیم دارای ارتباط نظام‌دار با یکدیگر و با مفاهیم اصلی شهروندی می‌باشند. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه ابعاد سه گانه هویت (هویت فردی، اجتماعی و ملی) با میزان پایبندی افراد به فرهنگ شهروندی در جامعه مورد مطالعه می باشد. این مطالعه از نوع پیمایش بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توأم با مصاحبه جمع آوری گردیده است. جامعه آماری شامل کلیه شهروندان واقع در سنین فعالیت شهر تهران در نیمه سال 1393 می باشد. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد 1112 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری سهیمه ای و به صورت تصادفی افراد نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج تحقیق با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رابطه مثبت و معنی دار بین هر یک از متغیرهای هویت فردی، هویت اجتماعی و هویت ملی با میزان پایبندی به فرهنگ شهروندی به ترتیب برابر با 0.312، 0.382 و 0.279 در سطح اطمینان 99 درصد را تأیید نموده است. با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه بر روی متغیرهای تحقیق، در مجموع، سه متغیر فوق 18 درصد از تغییرات متغیر وابسته تحقیق را تبیین نموده است.