تحلیلِ کیفی پیامدهای اقتصادی و فرهنگی صنعتیشدن (مورد مطالعه، روستاهای حومه طرح پتروشیمی مهاباد)
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
کریم علی نژاد
1
(دانشجوی دکتری جامعهشناسی توسعه دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول) (Email: karim.alinezhad@gmail.com))
سید احمد فیروزآبادی
2
(دانشیار گروه مطالعات توسعه اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران (Email: Ahmadrezafattahi73@gmail.com))
حسین دانشمهر
3
(استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه کردستان، کردستان، ایران (Email: hdaneshmehr@yahoo.com))
کلید واژه: مهاباد, تحلیل کیفی, فرهنگ, صنعت پتروشیمی, اقتصاد,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر شناسایی و واکاوی اثرات اقتصادی و فرهنگی صنعت پتروشیمی در شهرستان مهاباد میباشد. سوال اصلی تحقیق این است که سیاست توسعه صنعتی در مهاباد، چه تأثیری بر اقتصاد و فرهنگ جوامع محلی پیرامون آن داشته است. روش تحقیق مورد استفاده کیفی و از تکنیک تحلیل تماتیک جهت تجزیه و تفسیر اطلاعات میدانی استفاده شدهاست. داده ها با استفاده از تکنیکهای مصاحبه نیمهساختیافته و مشاهده، جمعآوری شدهاند و از روش نمونه گیری نظری جهت پاسخ به اهداف تحقیق استفاده شدهاست، بطوریکه با 21 نفر از مطلعین کلیدی که بصورت مستقیم در معرض پدیده مورد مطالعه بودند، مصاحبه شدهاست. مصاحبه ها در دو مرحله کدگذاری باز (اولیه و متمرکز) و محوری مورد تحلیل قرارگرفته اند. در حوزه اقتصادی تعداد 36 مفهوم اولیه در زیر 12 مقوله عمده (نابرابری اقتصادی-کاهش درآمد افراد بومی-تغییر در مالکیت زمین-عدم بهکارگیری نیروهای بومی-چالشیشدن معیشت-ناشناختگی و غیرقابلپیشبینیبودن طرح برای مردم-تغییر نامتناسب در معیشت مردم بومی-رانتِ کاری در پتروشیمی-عدم انتفاع مردم بومی-تبعیض جنسیتی در نیروی کار-افزایش درآمد برای برخی از افراد، افزایش تجارب و مهارتهای برخی از مردم) صورتبندی شدهاست. در حوزه فرهنگی 20 مفهوم اولیه تحت شش مقوله عمده (ناهمگنی فرهنگی-عدم فعالیت پتروشیمی در حوزه فرهنگی-عدم وجود زیرساختهای متناسب با پتروشیمی- تغییر در باورهای فرهنگی مردم-آشنایی با فرهنگهای جدید-انتشار فرهنگی) استخراج شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد که اثرات در حوزه اقتصادی بیش از آنکه به معیشت مردم نواحی پتروشیمی کمک کند، آنها را متضرر و حتی در مواردی مردم بومی را در حوزه اشتغال و نیروی کار طرد کرده است.
The present study aims to identify and analyze the economic and cultural consequences of the petrochemical industry in Mahabad. The main question of the research is, how the industrial development policy in Mahabad influenced the economy and culture of local communities? The research method is qualitative and thematic analysis is used to analyze and interpret the data. Data were collected using semi-structured interview and observation techniques and theoretical sampling method was used to answer the research aims, so that 21 of the key informants directly exposed to the phenomenon were interviewed. All interviews analyzed in two stages of open (primary and focused) and axial coding. In the economic sphere, there are 36 initial concepts in the subcategory of 12 major categories (economic inequality, income reduction, land ownership change, non-use of local workforces, livelihood challenge, unknown and unpredictable of petrochemical for people, disproportionate change in local people’s livelihood, work rent in petrochemicals, Lack of profit for local peoples, Gender discrimination in employing, Increasing incomes, experience and skills of some people). In the cultural sphere, the first 20 concepts were filed in six major categories (cultural heterogeneity, inactivity of petrochemicals in the cultural sphere, the lack of appropriate infrastructures for petrochemical, changes in people's cultural morale, familiarity with new cultures, cultural inspiration). The results show that the effects in the economic sphere have isolated, even in some cases, local people in the field of employment and labor power, rather than helping people livelihoods.
_||_