بررسی تاثیر جنگلکاری شهری در میزان ترسیب کربن خاک و محاسبه ارزش پولی آن (مطالعه موردی: پارک پردیسان تهران)

محورهای موضوعی : جنگلداری

محمود فتحی ¹ (کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
ساسان بابایی کفاکی ² (استادیار گروه جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
هادی کیادلیری ³ (استادیار گروه جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1392/02/25 تاریخ پذیرش : 1394/02/14 تاریخ انتشار : 1394/05/01

کلید واژه: جنگلکاری, خاک, ترسیب کربن, پارک جنگلی پردیسان,

چکیده مقاله :

یکی از راهکارهای مهم برای حفاظت و اصلاح خاک، جنگل‌کاری و احیای زمین‌های تخریب یافته و در نتیجه کاهش دی اکسید کربن اتمسفر است. خاک مهمترین مخزن کربن اتمسفری محسوب می‌گردد و فقدان پوشش گیاهی مناسب بر روی آن منجر به فرسایش شده که این امر یکی از عوامل هدررفت کربن به شمار می‌رود. از این رو این پژوهش با هدف بررسی اثرات جنگل‌کاری شهری بر میزان ترسیب کربن خاک در توده‌های اقاقیا زبان گنجشک، اقاقیا و سرو نقره‌ای در دو عمق 15-0 و 30-15 انجام شد. همچنین یک قطعه زمین جنگل‌کاری نشده (بایر) به‌عنوان قطعه شاهد در نظر گرفته شد. این پژوهش در پارک جنگلی پردیسان تهران انجام گرفت و مقدار ترسیب کربن خاک به همراه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آن اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که ترسیب کربن در خاک توده‌های اقاقیا زبان گنجشک، اقاقیا و سرو نقره‌ای به‌ترتیب 96/18، 86/14 و 69/9 تن در هکتار و اراضی بایر 97/6 تن در هکتار می‌باشد. کربن ترسیب شده در توده اقاقیا زبان گنجشک با معنی‌داری (01/0>p) بیشترین مقدار را نشان داد. نتایج تجزیه رگرسیون گام‌به‌گام کربن آلی با عوامل دیگر بررسی شده خاک نشان داد که درصد ماده آلی و نیتروژن خاک از مهم‌ترین اجزاء تأثیر‌گذار بر مقدار کربن آلی خاک بود. سایر صفات بررسی شده تأثیر معنی‌داری بر کربن آلی خاک نداشتند. به این ترتیب هر یک از توده‌های فوق به‌ترتیب باعث افزایش ترسیب کربن خاک به میزان 99/11، 89/7 و 72/2 تن در هکتار نسبت به زمین بایر اطراف شده‌اند که ارزش اقتصادی آن برای گونه‌های مذکور به‌ترتیب 3792، 2972 و 1938 دلار به ازاء هر هکتار در مدت 14 سال محاسبه شد. کربن آلی خاک در عمق اول توده‌های جنگل‌کاری شده بیشتر از عمق دوم بود، ولی در اراضی بایر عکس این قضیه مشاهده شد.