تهیه نقشه سطح و تراکم تاج پوشش جنگل‌های زاگرس شمالی با کاربرد تصاویر ماهواره سنتینل_2 در استان آذربایجان غربی، ایران

محورهای موضوعی : جنگلداری

جلال هناره خلیانی ¹ ( استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی )
ناصر احمدی ثانی ² ( دانشیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران. )
فرحناز رشیدی ³ ( استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. )

تاریخ دریافت : 1401/05/30 تاریخ پذیرش : 1401/06/27 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: سنتینل-2, جنگل های زاگرس, حداکثر احتمال, کاربری اراضی, تراکم جنگل,

چکیده مقاله :

با توجه به اعلام آمارهای مختلف و متفاوت در زمینه سطح، پراکنش و تراکم جنگل‌های زاگرس، پایش و ارزیابی مستمر این جنگل‌ها با مشکلات اجرایی مواجه است. آمار و اطلاعات موجود از رویشگاه زاگرس به‌دلایل فراوان نظیر تهیه آنها به روش سنتی یا قدیمی بودن آن، کارایی لازم در تصمیم‌گیری های مدیریتی در این جنگل‌ها را ندارد. در این پژوهش به تهیه نقشه سطح و تراکم تاج پوشش عرصه‌های جنگلی زاگرس و تعیین حدود سایر کاربری‌ها، با دقت بالا با استفاده از تصاویر سنتینل-2 سال 2019 در جنوب استان آذربایجان غربی پرداخته شده است. طبقه‌بندی تصاویر با روش نظارت شده و الگوریتم‌های ML و SVM در محیط نرم‌افزارENVI5.3 انجام شد. برای تهیه نقشه واقعیت زمینی به منظور ارزیابی صحت نقشه‌های خروجی از تصاویر مرورگر Bing و تصاویر Google Earth استفاده شد. در این پژوهش علاوه بر 3 طبقه انبوهی جنگل، پنج کاربری غیرجنگلی شامل مرتع، باغ، زراعت، منابع آب و اراضی بایر و مسکونی طبقه‌بندی شد. نتایج نشان داد الگوریتم حداکثر احتمال با صحت کلی 87/3 درصد و ضریب کاپای 0/74، بیشترین دقت را در تهیه نقشه تراکم تاج پوشش داشت. بررسی آمار موجود نشان داد تاج پوشش جنگل های استان از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و سطح جنگل‌های زاگرسی استان معادل 60200/55 هکتار است که حدودا معادل 90 درصد آمار سازمان منایع طبیعی و آبخیزداری کشور (67235/91 هکتار) در سال 1399 است. می توان اظهار کرد داده های سنتینل-2 برای تهیه نقشه پراکنش و تراکم تاج پوشش مناطق جنگلی و تهیه نقشه کاربری اراضی از لحاظ دقت و هزینه کارآیی قابل قبولی دارد.

چکیده انگلیسی:

Since there are different statistics on the area, distribution, and density of Zagros forests, continuous monitoring and evaluation of these forests are facing implementation problems. The available statistics and information from Zagros forests are not effective in the management decisions of these forests due to many reasons such as their preparation in the traditional way or their oldness. In this research, a high-accuracy map of canopy density and distribution of Zagros forests as well as the determination of other land uses have been prepared using Sentinel-2 images of 2019 in the south of West Azarbaijan province. The image classifications were performed with the supervised method and ML and SVM algorithms in the ENVI 5.3 software environment. The Bing and Google Earth images were used to prepare the ground truth map to evaluate the accuracy of the output maps. In this research, the five non-forest land uses including ranges, gardens, agriculture, water sources, and barren and residential lands were classified. The results showed that the maximum likelihood algorithm with an overall accuracy of 87.3% and a kappa coefficient of 0.74 was the most accurate in preparing the canopy density map. The available statistics showed that the state of forest cover in the province is not in a favorable condition and the area of Zagros forest in the province is equal to 60200.55 ha, which is equivalent to about 90% of the updated statistics of the forests, rangelands, and watershed management organization of the country (67235,91 ha) in 2020. It can be stated that Sentinel-2 data has an acceptable efficiency in terms of accuracy and cost for preparing the canopy density and distribution map of forest areas and preparing the land use map.